Στο «Τρένο στο Ρουφ» ο Μ. Αλεξιάδης συνόδευσε παλιές εικόνες με αυτοσχεδιασμούς στο keyboard, προσφέροντας στους θεατές ψυχική και πνευματική απόλαυση
Του Γιάννη Σβώλου
Την ιδιαίτερη αγάπη του Μηνά Αλεξιάδη στο κινηματογραφικό soundtrack και το μουσικό θέατρο του Μεσοπολέμου είχαμε επανειλημμένα την ευκαιρία να διαπιστώσουμε σε ποικιλία εκδηλώσεων, στο παρελθόν. Πρόσφατα, ο ακούραστος Ελληνας συνθέτης… ξαναχτύπησε πετυχαίνοντας για ακόμη μία φορά το κέντρο του στόχου. Μεσούντος του καλοκαιριού, που φέτος στάθηκε μαζί μας ιδιαίτερα ευσπλαχνικό όσον αφορά τις υψηλές θερμοκρασίες, διοργάνωσε σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Γκέτε σειρά προβολών με ταινίες του γερμανικού βωβού κινηματογράφου στον υπαίθριο χώρο στο «Τρένο στο Ρουφ».
Στη στενή λωρίδα της αποβάθρας ανάμεσα στα μόνιμα σταθμευμένα βαγόνια και τον διπλανό πολυσύχναστο δρόμο, κάτω από τον έναστρο ουρανό, αραγμένοι αναπαυτικά σε πάνινες καρέκλες με ένα ποτό στο χέρι, σινεφίλ και φιλόμουσοι είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν διάσημες ταινίες με ιδιαίτερη θέση στην ιστορία του κινηματογράφου. Ταυτόχρονα, ο ίδιος ο Αλεξιάδης, στημένος δίπλα στην οθόνη ώστε να έχει άμεση οπτική επαφή με το θέαμα, συνόδευσε τις προβολές με ζωντανή, αυστοσχεδιαστική μουσική από ηλεκτρονικό πληκτροφόρο.
Στις τέσσερις Τετάρτες του Ιουλίου (3, 10, 14 και 24/7) προβλήθηκαν δύο χορταστικά «πακέτα» γερμανικών ταινιών του βωβού, αφιερωμένα στο έργο των πρωτοπόρων Λότε Ράινινγκερ (1899-1981) και Βάλτερ Ρούτμαν (1887-1941). Αντλώντας από την παλιά παράδοση της εικονογραφίας σιλουέτας, η πρώτη σχεδίαζε και έκοβε με αξεπέραστη τεχνική ανάλαφρες χάρτινες φιγούρες, δημιουργώντας αιθέρια πλάσματα που γλιστρούν και ελαφροπερπατούν στον χώρο με απόλυτη χάρη. Το αφιέρωμα περιλάμβανε 10 ταινίες της, μεταξύ αυτών το «Ιπτάμενο μπαούλο» (1921), τη «Χρυσή χήνα» (1944-47), το «Ο Τζακ και η φασολιά» (1955) και τις απερίγραπτα μαγευτικές –και έγχρωμες!- «Περιπέτειες του πρίγκιπα Αχμέντ» (1923-26), πρώτη, μακράς διάρκειας ταινία κινουμένων σχεδίων.
Του Ρούτμαν προβλήθηκαν τα «συμφωνικά» κινηματογραφικά αριστουργήματα «Η μελωδία του κόσμου» (1928/29), το θρυλικό «Βερολίνο. Η συμφωνία της Μεγαλούπολης» (1927), που είχαμε την ευκαιρία να δούμε σε ζωντανή προβολή με συμφωνική ορχήστρα παλαιότερα στο Μέγαρο Μουσικής, και τέσσερα έγχρωμα πειραματικά φιλμάκια, οι πρώτες «abstract» ταινίες κινουμένου σχεδίου. Ενδιάμεσα προβλήθηκε η «Πριγκίπισσα των Στρειδιών» του μετέπειτα Χολιγουντιανού μαέστρου της κωμωδίας Ερνστ Λούμπιτς (1892-1947). Ολες οι ταινίες παρουσιάστηκαν σε άριστες ψηφιακές αποκαταστάσεις, επιτρέποντας να εκτιμήσει κανείς την τεχνική και αισθητική τους ακεραιότητα.
Τι αποκομίζει κανείς από μια τέτοια εμπειρία πέρα από την αυτονόητη και πολύτιμη ψυχική και πνευματική απόλαυση μιας βραδιάς καλοκαιρινού σινεμά κάτω απ’ τ’ άστρα; Με δεδομένο τον σημερινό εθισμό στην υπερπολυτελή φλυαρία του σύγχρονου κινηματογραφικού soundtrack, σίγουρα έγραψε στο μυαλό μας η πάντα ευπρόσδεκτη υπενθύμιση της εμπειρίας του «ζωντανού» αυτοσχεδιαστικού soundtrack στο πιάνο. Πρόκειται για την πρακτική που συνόδευσε τον κινηματογράφο από τη γέννησή του ώσπου έπαψε να είναι «βωβός», στον Μεσοπόλεμο, δίνοντας δουλειά σε ουκ ολίγους ταλαντούχους μουσικούς. Για παράδειγμα, γνωρίζουμε πως τόσο ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης στην Αθήνα όσο και ο Νίκος Σκαλκώτας στα χρόνια της παραμονής του στο Βερολίνο, 1921 με 1933, έκαναν αυτή τη δουλειά˙ μάλιστα -ποιος ξέρει;- δεν αποκλείεται ο δεύτερος μέχρι και να είχε συνοδεύσει με τους αυτοσχεδιασμούς του τις ταινίες της Ράινινγκερ σε πρώτη προβολή!
Προσφέροντας ένα σύγχρονο remake της ξεχασμένης αυτής εμπειρίας, ο Αλεξιάδης συνόδευσε τις προβολές των ταινιών παίζοντας επί ένα δίωρο στο keyboard.
Εμπειρος συνθέτης, έντυσε τις «αρχαίες» κινούμενες εικόνες με λιτή, άμεση, ζωντανή, επικοινωνιακά εύγλωττη μουσική. Υπογράμμισε με γυμνασμένο θεατρικό ένστικτο δράσεις, προανήγγειλε ή φώτισε συναισθηματικές φορτίσεις, υποστήριξε εξωτικές ατμόσφαιρες, έκανε λεπτό μουσικό χιούμορ, ξανασυνδέοντας για λίγο την απλή διασκέδαση με την έννοια της ψυχαγωγίας στην πιο λεπτή της εκδοχή!
