Του Γιάννη Παντελάκη
To ΠΑΣΟΚ μοιάζει να επιχειρεί ενός είδους… restart! Mε τη διημερίδα που οργάνωσε προσπαθεί να στείλει το μήνυμα της επανεκκίνησης ενός κόμματος που σε ελάχιστα χρόνια -όχι περισσότερα από δύο- μείωσε δραματικά τα ποσοστά επιρροής του στην ελληνική κοινωνία· να ανακαταλάβει τη θέση του κόμματος εξουσίας στο πολιτικό στερέωμα, την οποία παραχώρησε αναγκαστικά στον ΣΥΡΙΖΑ. Η λογική του προέδρου του προς αυτή την κατεύθυνση ήταν όταν έκλεισε τις εργασίες της διημερίδας το βράδυ της περασμένης Τετάρτης. Ο κ. Βενιζέλος, μιλώντας για «το ΠΑΣΟΚ που είναι εδώ, ενωμένο, υπεύθυνο, σταθερό ιδεολογικά», μου θύμισε λίγο τους τύπους εκείνους που κάποτε γνώρισαν δόξες και μεγαλεία, τώρα έχουν χρεοκοπήσει απολύοντας ακόμα και τη Φιλιππινέζα τους, αλλά εξακολουθούν να συμπεριφέρονται όπως πριν. Σαν να μη συνέβη τίποτα. Αν ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κρατάει αυτή τη στάση για λόγους προσωπικής ισορροπίας (δεν θέλει για παράδειγμα να παραδεχτεί πως ηγείται πια ενός κόμματος άλλοτε κραταιού, αλλά τώρα με μικρή μόνο επιρροή, ενώ οι προκάτοχοί του, που παρακολουθούσαν την ομιλία του -Σημίτης, Παπανδρέου- διαχειρίστηκαν ένα μεγάλο κόμμα εξουσίας), τότε δεν υπάρχει ζήτημα. Αφορά τον κ. Βενιζέλο και τον εαυτό του.
Ωστόσο, υπάρχει βάσιμη υποψία πως ο κ. Βενιζέλος τα έλεγε όλα αυτά προσπαθώντας να πείσει την ίδια την κοινωνία πως «το ΠΑΣΟΚ ξανάρχεται». Και εδώ υπάρχει ένα πολιτικό πρόβλημα είτε αδυναμίας κατανόησης της πραγματικότητας που έχει διαμορφωθεί είτε ηθελημένης παραποίησης της πραγματικότητας αυτής χάριν σκοπιμοτήτων. Επειδή πρόκειται για ευφυή άνθρωπο, πιστεύουμε πως ισχύει η δεύτερη εκδοχή. Προσπαθεί με κάθε τρόπο να πει στην κοινωνία -και ειδικότερα στον κόσμο που εγκατέλειψε το ΠΑΣΟΚ- ότι όλα είναι θέμα χρόνου. Οπως το 45% έφτασε στο 8% της κάλπης ή το 5% των δημοσκοπήσεων, έτσι μπορεί να ακολουθήσει και η αντίστροφη πορεία.
Ως φιλοδοξία, κάτι τέτοιο είναι θεμιτό στην πολιτική. Για να υλοποιηθεί, ωστόσο, χρειάζεται και μια στοιχειωδώς καλή προσέγγιση της πραγματικότητας. Και αυτή η τελευταία δεν είναι με το μέρος του ΠΑΣΟΚ. Του σημερινού ΠΑΣΟΚ, το οποίο διαχειρίστηκε με τον τρόπο που γνωρίζουμε το οικονομικό πρόβλημα της χώρας, οδήγησε την τελευταία (όχι μόνο με δική του ευθύνη) στη σημερινή χρεοκοπία και συνεχίζει σήμερα την ίδια πολιτική, συγκυβερνώντας μάλιστα με τη συντηρητική παράταξη. Με άλλα λόγια: συγκυβερνά με τη Ν.Δ., ακολουθεί ένα κατά κοινή ομολογία αποτυχημένο ως προς τους στόχους του πρόγραμμα και προσδοκά πως παρ’ όλα αυτά, το κόμμα θα επανακάμψει. Ποιος το πιστεύει αυτό; Φοβάμαι ούτε τα στελέχη του κόμματος που γέμισαν την αίθουσα όπου πραγματοποιήθηκε η διημερίδα.
Σε έναν εικονικό διάλογο με τον κ. Βενιζέλο, φαντάζομαι και το αντεπιχείρημά του σε όλα αυτά. Αυτό που είπε άλλωστε στην ομιλία του και έχει αναφέρει πολλές φορές στο παρελθόν. Πως το ΠΑΣΟΚ ανέλαβε μια μεγάλη ευθύνη απέναντι στη χώρα, μεγαλύτερη μάλιστα από εκείνη που του αναλογούσε, και γι’ αυτό οι καμπύλες των δημοσκοπήσεων του φέρθηκαν τόσο άσχημα. Πως δεν υπολόγισε δηλαδή το πολιτικό κόστος, αρκεί να σωθεί η χώρα από την απόλυτη χρεοκοπία και την έξοδο από το κοινό νόμισμα. Σε έναν τέτοιο διάλογο, νομίζω πως πολλοί (ακόμα και φίλοι του ΠΑΣΟΚ) θα του απαντούσαν με μια φράση όχι κάποιου στελέχους της Αριστεράς, αλλά ενός ανθρώπου που δεν μπορεί να χαρακτηριστεί και ως ακραίος στην πολιτική του στάση: του πρώην υπουργού Ν. Χριστοδουλάκη, ότι «το πρώτο Μνημόνιο δεν ήταν μονόδρομος, αλλά υπήρχαν εναλλακτικές λύσεις».
Βέβαια, ο κ. Χριστοδουλάκης αναφερόταν ιδιαίτερα στη διαχείριση της κρίσης από τον προκάτοχο του κ. Βενιζέλου, τον Γ. Παπανδρέου. Ωστόσο και ο σημερινός πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ουσιαστικά ακολούθησε χωρίς καμιά φασαρία την πολιτική Παπανδρέου. Είτε ως υπουργός των κυβερνήσεων Παπανδρέου, όπου σιώπησε και υπέγραφε τις δανειακές συμβάσεις. Είτε ως διάδοχός του, χωρίς να κάνει κριτική στα προηγούμενα χρόνια, αλλά, κυρίως, ακολουθώντας τον ίδιο ατελέσφορο δρόμο πίστης στα μνημόνια, χωρίς διαπραγματεύσεις και ρίσκα.
Το αποτέλεσμα της πολιτικής που ακολούθησε -και συνεχίζει να ακολουθεί- ο κ. Βενιζέλος ήταν περίπου προδιαγεγραμμένο. Το κομμάτι των ψηφοφόρων που έφυγαν το έκαναν ακριβώς εξαιτίας αυτής της πολιτικής. Οδηγήθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ που αντιτίθεται στα μνημόνια και μάλλον δεν έχουν διάθεση επιστροφής, όσο και αν ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δηλώνει πως το κόμμα του είναι «σταθερό ιδεολογικά». Δεν είναι και το γνωρίζει και ο ίδιος. Και ακόμα και αν ένα μέρος των ψηφοφόρων αυτών αισθάνονται άβολα στη νέα τους στέγη, δύσκολα θα επιστρέψουν εκεί όπου δεν υπάρχει καν στέγη γι’ αυτούς…
