Της Μαργαρίτας Κουλεντιανού

Είναι η λέξη της εποχής, που μέρα τη μέρα ξεφτίζει και χάνει τη σημασία και την αξία της, καθώς η αλληλεγγύη γίνεται όλο και περισσότερο η υποκατάσταση του κράτους και των ευθυνών του από πολίτες ή ομάδες πολιτών που προσφέρουν βοήθεια σε όλο και περισσότερα θύματα της κρατικής ανοργανωσιάς.

Παρόλο που η βοήθεια αυτή θα έπρεπε να είναι μόνο μια προσωρινή λύση, μια στιγμή ανακούφισης μέχρι να αναλάβει η οργανωμένη πολιτεία, εδώ η αλληλεγγύη γίνεται το όχημα για να μην αναλάβει η πολιτεία καμία ευθύνη.

Στη Λέσβο, για παράδειγμα, πηγαίνουν οι πρόσφυγες να παραδοθούν στις αρχές και οι αρχές δεν τους δέχονται (μα δεν υπάρχουν νόμοι που προβλέπουν αυτά τα πράγματα; Πώς μπορεί να παραβιάζονται ατιμωρητί και με το έτσι θέλω;). Δεν τους δέχονται και τους κάνουν «μπαλάκι» σε εθελοντικές οργανώσεις και σε πολίτες που απλώς αρνούνται να κάνουν τα στραβά μάτια όταν βλέπουν ανθρώπους να πεινάνε, να κρυώνουν και να μην έχουν μια γωνιά για να κοιμηθούν.

Κάτι αντίστοιχο γίνεται και με τα συσσίτια που οργανώνουν διάφοροι φορείς. Εδώ, οι ήδη πιεσμένοι από πολλές πλευρές πολίτες πιέζονται λίγο ακόμα για να συμβάλουν όπως και όσο μπορούν, τα συσσίτια αυξάνονται και πληθαίνουν και η πολιτεία χαλαρώνει και συνεχίζει το «έργο» της που δημιουργεί κι άλλες στρατιές πεινασμένων κι άλλα συσσίτια σε έναν αέναο κύκλο που φυσικά και δεν οδηγεί πουθενά – πολύ περισσότερο μάλιστα καθώς οι ήδη πιεσμένοι πολίτες δεν θα μπορούν σε λίγο να ανταποκριθούν στην καινούργια αυτή υποχρέωση που τους φόρτωσε πλαγίως και ύπουλα η πολιτεία.

Aλλωστε δεν είναι αυτό αλληλεγγύη, όπως δεν είναι πατριωτισμός η άλλη ιδέα που προσπαθούν να μας πουλήσουν, ότι δηλαδή θα είμαστε καλοί πατριώτες αν στεκόμαστε αμέτοχοι να παρακολουθούμε την εξαθλίωση της πατρίδας μας.

Μια έκφραση αλληλεγγύης με τον παλιό καλό τρόπο είναι για παράδειγμα η θαυμάσια ιδέα του Giba Gonçalves να ιδρύσει μια ομάδα βραζιλιάνικων κρουστών στο Παρίσι και να διαδώσει τη μουσική της πατρίδας του στη Γαλλία πρώτα κι έπειτα σε πολλές άλλες χώρες.

Στις ομάδες των Μπαταλά (ανάμεσά τους κaι η ομάδα της Αθήνας) μπορεί να συμμετέχει όποιος θέλει, ανεξάρτητα από φύλο, φυλή, ηλικία, εισόδημα ή μουσική εκπαίδευση και χωρίς καμία οικονομική υποχρέωση. Μαθαίνουν τους ρυθμούς και παίρνουν μέρος σε εκδηλώσεις, συνήθως υπαίθριες, γεμίζοντας μουσική και χορό τους δρόμους των πόλεων.

Η μόνη υποχρέωση των ομάδων είναι να προμηθεύονται τα τύμπανα και τις στολές, που όλες κατασκευάζονται στο Σαλβαδόρ της Μπαχία, όπου οι Μπαταλά έχουν ένα κοινωνικό πρόγραμμα που δίνει δουλειά σε πολλές οικογένειες.

Οχι ελεημοσύνη, δουλειά. Τα προϊόντα έρχονται στην Ευρώπη ή στις ΗΠΑ ή στην Αυστραλία μέσω ενός συστήματος διανομής δίκαιου εμπορίου, δηλαδή χωρίς μεσάζοντες που θα απορροφούσαν τη μερίδα του λέοντος από το κέρδος.

Ηδη σε 26 πόλεις σε όλο τον κόσμο, οι ομάδες των Μπαταλά είναι στενά δεμένες παρέες που μπορεί να ξεπερνούν και τα 100 άτομα, συνεργάζονται αρμονικά, σεβόμενες την εσωτερική τους ιεραρχία, και προσφέρουν αφιλοκερδώς την πολύχρωμη ρυθμική παρουσία τους, συμβάλλοντας σε μια πολύτιμη πολιτισμική ανταλλαγή.

Φαίνεται πως νιώθουν σαν μια μεγάλη οικογένεια, φιλοξενούν με χαρά μέλη από μπάντες άλλων πόλεων, μιλάνε την ίδια γλώσσα με τα μέλη από άλλες χώρες. Αγάπη, μουσική, χορός. Μήπως είναι αυτό το πρόσωπο της αλληλεγγύης που μας λείπει;