Του Νίκου Κιάου
Εδώ και 10 ημέρες, πέρα από τα θέματα από την επίθεση της κυβέρνησης στην Παιδεία σ’ όλες τις βαθμίδες, πέρα από το νέο «μαχαίρι» που ουσιαστικά προαναγγέλλεται στις συντάξεις, πέρα από τα νέα μέτρα που προετοιμάζονται (και πάλι κάνουν πως αρνούνται), πέρα από τη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης, πέρα από τους φόρους, πέρα από τις επιθέσεις στην Υγεία κ.λπ., στο προσκήνιο διατηρείται η μεγάλη υπόθεση με τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ), την Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων (ΕΛΒΟ) και τη ΛΑΡΚΟ.
Στην αρχή διοχετεύθηκε από την πλευρά της κυβέρνησης η απαίτηση -είπαν- της τρόικας να κλείσουν οι τρεις επιχειρήσεις. Μετά προβλήθηκε η «σθεναρή» στάση που θα κρατήσει η κυβέρνηση και μείναμε στη «μάχη» που θα δοθεί.
Ωστόσο το περασμένο Σάββατο και την Κυριακή εμφανίστηκαν διαδοχικά στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός Α. Σαμαράς κι ο αντιπρόεδρός του Ευάγγ. Βενιζέλος. Κι όμως δεν έδειξαν να αισθάνονται την ανάγκη να αναφερθούν στο μεγάλης σημασίας θέμα. Τόσο για τη θέση και τη σημασία των επιχειρήσεων όσο και για τους χιλιάδες εργαζομένους.
Μας «αφηγήθηκαν» -κατά την ορολογία που τελευταία κατάντησε μόδα- τα της επιτυχίας και του «success story», μας «έλουσαν» με το πιο πρόσφατο εφεύρημα του «πρωτογενούς πλεονάσματος», φυσικά επιτέθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ και στον Αλ. Τσίπρα, αλλά για τις τρεις μεγάλες επιχειρήσεις δεν είπαν. Οι ομιλίες τους διανθίστηκαν, φυσικά, από τα «θα», τα οποία άλλωστε δεν στοιχίζουν, είναι λόγια και υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα.
Και να σκεφτεί κανείς ότι στη Θεσσαλονίκη είναι η ΕΛΒΟ, ενώ στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας είναι κοιτάσματα νικελίου, που συνδέονται άμεσα με τη ΛΑΡΚΟ. Ισως και γι’ αυτόν τον λόγο απέφυγαν την αναφορά…
Η επίθεση που εκδηλώθηκε για τις τρεις επιχειρήσεις δείχνει και πώς ακριβώς αντιλαμβάνεται και πώς πολιτεύεται η κυβέρνηση σε μεγάλους τομείς της επιχειρηματικής δραστηριότητας, που σχετίζεται με το Δημόσιο και εντάσσεται στον τρόπο διαχείρισης και, τελικώς, εκποίησης (ξεπουλήματος) μονάδων της εθνικής βιομηχανίας. Κανείς δεν αρνείται ότι υπάρχουν προβλήματα και στους τρεις, τα οποία, πάντως, είναι μάλλον φανερό πώς δημιουργήθηκαν και ποιοι πρωτίστως ευθύνονται: οι διορισμένες διοικήσεις και οι πολιτικοί προϊστάμενοι, οι κυβερνήσεις -ποιων άλλων- του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ.!
Και οι τρεις κινδυνεύουν, παρά τους «λεονταρισμούς», με το λουκέτο, όπως ακριβώς το «μαύρο» στην ΕΡΤ με βάση την από 10.6.13 πράξη νομοθετικού περιεχομένου. Το είχε επισημάνει ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Θ. Δρίτσας από τις 2.7.13 με επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή, σημειώνοντας ότι ο όμιλος ΕΑΣ αποτελεί τον μεγαλύτερο ελληνικό όμιλο στον κλάδο της κατασκευής όπλων και πυρομαχικών. Η εταιρεία μπορεί να στηριχθεί στην αγορά του εξωτερικού.
Αντιστοίχως με την ΕΛΒΟ, η προοπτική της ανάπτυξης είναι επίσης προς χώρες του εξωτερικού για κατασκευή ή συναρμολόγηση διαφόρων τύπων στρατιωτικών οχημάτων, όπως η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, η Λιβύη, το Ιράκ, η Μποτσουάνα, ενώ είναι και τα στρατιωτικά φορτηγά για την εθνοφρουρά της Κύπρου.
Ας σταθούμε πιο αναλυτικά στη μη αμυντική βιομηχανία, τη ΛΑΡΚΟ. Φέτος γιορτάζει τα 50 χρόνια από την ίδρυσή της, το 1963 από τον Πρόδρομο Μποδοσάκη. Είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός σιδηρονικελίου στην Ευρώπη και ένας από τους πέντε μεγαλύτερους παραγωγούς στον κόσμο.
Είναι καθαρά εξαγωγική εταιρεία κατά 100% με ετήσια παραγωγή 18-18,5 χιλιάδες τόνους νικελίου που διατίθεται με μορφή κράματος σιδηρονικελίου σε εργοστάσια στην Ευρωπαϊκή Ενωση για την παραγωγή προϊόντων ανοξείδωτου χάλυβα.
Το 1966 ιδρύθηκε το εργοστάσιο στη Λάρυμνα της Φθιώτιδας. Διαθέτει μεταλλεία (και εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα) στην Εύβοια, τη Βοιωτία, την Καστοριά, την Κοζάνη. Και αν υπολογίσουμε και τις εγκαταστάσεις στην Αττική, δραστηριοποιείται σε έξι νομούς. Εχει περί τους 1.200 μόνιμους υπαλλήλους και ταυτόχρονα απασχολούνται περί τους 4.500 εργάτες των εργολάβων.
Το 1987 οδηγείται σε εκκαθάριση, η οποία συνεχίζεται επί 27 χρόνια! Το 1989 ιδρύεται η νέα ΛΑΡΚΟ με μετόχους την Εθνική Τράπεζα, τη ΔΕΗ και τον Οργανισμό Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων (ΟΑΕ). Το 2010 γίνεται αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου με συμμετοχή του Δημοσίου από 33% σε 55,2% και 105 εκατ. ευρώ.
Το Δημόσιο οφείλει στη ΛΑΡΚΟ 70 εκατ. ευρώ από επιστροφή ΦΠΑ. Η εταιρεία πληρώνει το ηλεκτρικό ρεύμα 65 € τη Mwh, ενώ η εταιρεία του Μυτιληναίου 40 € και η αντίστοιχη χρέωση στις ενεργοβόρες βιομηχανίες της Ε.Ε. είναι 25 €.
Η διαφορά είναι τεράστια, με το μηνιαίο κόστος του ρεύματος του εργοστασίου να φτάνει τα 6-7 εκατ. €.
Το υπουργείο ζήτησε προτάσεις από την εταιρεία για την αναδιοργάνωση και την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Διοίκηση και εργαζόμενοι τις έστειλαν. Αλλά ο υπουργός Οικονομικών παρενέβη στο Δ.Σ. και απαίτησε να μη ληφθεί απόφαση επί των προτάσεων.
Εν αναμονή της «μάχης» της κυβέρνησης, ίσως για την εκκαθάριση, που σημαίνει λουκέτο και εκποίηση. Τα μεταλλεύματα, που είναι στην ιδιοκτησία της (μόνο στα εδάφη της) έχουν μετρηθεί στα 16 δισ. ευρώ.
Εχει αναφερθεί ότι εμφανίστηκαν μνηστήρες να την αγοράσουν, ένας μεγαλοεπιχειρηματίας από το Ισραήλ, τρεις από το Καζακστάν που ελέγχουν εταιρείες νικελίου στην ΠΓΔΜ και το Κόσοβο. Τι λέει η κυβέρνηση; Τίποτα.
Στρώνεται χαλί; Ο ΟΠΑΠ δείχνει πράγματα. Πάντως το ΔΝΤ σε πρόσφατη έκθεσή του για τις επιχειρήσεις ΕΑΣ, ΕΛΒΟ, ΛΑΡΚΟ αναφέρει τις λέξεις «αναδιάρθρωση» και «εκκαθάριση», που σημαίνει λουκέτο και εκποίηση της περιουσίας.
Οπλα, πυρομαχικά, οχήματα (και στρατιωτικά), σιδηρονικέλιο, παρά τα προβλήματα, παρά τις προβληματικές επιχειρήσεις, φαίνεται πως όχι μόνο δεν περνούν απαρατήρητα, αλλά έχουν ζήτηση. Ισως γιατί έχουν σχέση με εξαγωγές. Κατά τα άλλα, η «μάχη» καλά κρατεί.
