Οι αγαπημένες του κοινού «Νύχτες Πρεμιέρας» είναι φέτος πιο σινεφίλ από ποτέ, με αφιερώματα σε «ξεχασμένους δημιουργούς» και τιμή σε μεγάλους της έβδομης τέχνης, όπως ο Φόλκερ Σλέντορφ. Θα κλείσουν με τη «Ζωή της Αντέλ», παρουσία της νεαρής, σέξι και ελληνικής καταγωγής πρωταγωνίστριάς της

Της Βένας Γεωργακοπούλου

Mε προσκεκλημένες διασημότητες και αφιερώματα, σε ένα κλίμα που ίσως δεν μας είχαν συνηθίσει, οι «Νύχτες Πρεμιέρας» (19ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας) έρχονται να ξαναδώσουν ζωή στην πόλη (18-29 Σεπτεμβρίου) και να ξεσηκώσουν τους σινεφίλ.

Aυτή τη χρονιά ο καλλιτεχνικός διευθυντής, κριτικός σινεμά Ορέστης Ανδρεαδάκης, προέκρινε «ως επιτακτικά υπαρκτή, κι ωστόσο αόρατη γραμμή, που διατρέχει ταινίες, προγράμματα και αφιερώματα» το θέμα της μνήμης. Υπενθυμίζοντας τα λόγια του Ρενέ Ντεκάρτ «Memini, ergo sum» (θυμάμαι, άρα υπάρχω), τόνισε χθες στην παρουσίαση της εξαιρετικά πλούσιας διοργάνωσης: «Πρέπει να θυμόμαστε – ειδικά τώρα που η μνήμη γίνεται “άχρηστη” και “αμφιλεγόμενη”, εμείς δεν έχουμε παρά να την υπερασπιστούμε».

Ετσι, μπορεί να προκαλεί τρελό μιντιακό ενδιαφέρον η άφιξη για την τελετή λήξης της Αντέλ Εξαρχόπουλος, πρωταγωνίστριας, μαζί με τη Λέα Σεϊντού, της βραβευμένης με τον φετινό Χρυσό Φοίνικα των Κανών «Η ζωή της Αντέλ», ειδικά τώρα που αποφάσισε να τα ψάλει στον σκηνοθέτη, Αμπντελατίφ Κεσίς, για τα μαρτύρια στα οποία την υπέβαλε, αλλά την ανταγωνίζεται ένας μεγάλος Γερμανός σκηνοθέτης, ο Φόλκερ Σλέντορφ. Ερχεται για να παραστεί στην προβολή του βραβευμένου με Χρυσό Φοίνικα και Οσκαρ ξένης ταινίας «Ταμπούρλου» του (1979), αποκατεστημένου με επιπλέον 20 λεπτά, σύμφωνα με το director’ s cut, αλλά και για να δώσει ένα μάστερ κλας (28/9, 11 π.μ., Ιανός).

Aπό κοντά άλλα πέντε, ιδίου βάρους αφιερώματα και προβολές:

* Στον Ισραηλινό Αρι Φόλμαν (5 ταινίες), που τον ανακαλύψαμε με το αντιπολεμικό αριστούργημα κινουμένων σχεδίων «Βαλς με τον Μπασίρ» (μάστερ κλας, 25/9, 12 μ., Ιανός).

* Στον «τρελο-Ολλανδό» Αλεξ φαν Βάρμερνταμ, που παρά τις 8 μεγάλου μήκους ταινίες του και το φανατικό κοινό του, αποτελεί έναν από τους πιο παραγνωρισμένους Ευρωπαίους σκηνοθέτες. Με αφορμή την προβολή της νέας του ταινίας «Μπόργκμαν» στις Κάνες, οι «Νύχτες Πρεμιέρας» μάς τον συστήνουν (μάστερ κλας, 20/9, 12 μ., Ιανός).

* Το ίδιο ακριβώς κάνουν και με τον Ζορζ Φρανζί, που μπορεί να τον συνδέουμε κυρίως με τη θρυλική Γαλλική Ταινιοθήκη, η οποία ξεκίνησε από την κινηματογραφική λέσχη που είχε ιδρύσει το 1935 με τον Ανρί Λανγκλουά, αλλά είναι κι ένας ιδιαίτερος δημιουργός, με τον δικό του δρόμο την εποχή που οι άλλοι έκαναν τη Νουβέλ Βαγκ. Θα προβληθούν 6 ταινίες του, ανάμεσά τους και η «Τερέζ Ντεκερού», με την Εμανουέλ Ριβά και τον Φιλίπ Νουαρέ.

* Ο κριτικός κινηματογράφου που μας έχει τόσο σημαδέψει, ο Γιάννης Μπακογιαννόπουλος, παίρνει Carte Blanche από το φεστιβάλ και προτείνει έξι αριστουργήματα, όχι τόσο οικεία στο μεγάλο κοινό: «Beau Travail» της Κλερ Ντενί (1999), «Επιφοίτηση» του Κριστόφ Ζανούσι (1973), «Pather Panchali» του Σατιαζίτ Ρέι (1955), «Η Αιχμάλωτη της Ερήμου» του Τζον Φορντ (1956), «Η στρατηγική της αράχνης» του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι (1970) και «Νύχτα και καταχνιά» του Αλέν Ρενέ (1955).

* Τέλος, το φεστιβάλ αφιέρωσε μία από τις πέντε «ειδικές προβολές» του στον Χρήστο Βακαλόπουλο, που φέτος έκλεισαν 20 χρόνια από τον πρόωρο θάνατό του: «Ολγα Ρόμπαρντς» (1989) με Ολια Λαζαρίδου και Αντώνη Καφετζόπουλο.

Το ελληνικό σινεμά έχει, άλλωστε, φέτος μεγάλη εκπροσώπηση. Οκτώ ταινίες θα κάνουν την πρεμιέρα τους: «Το δέντρο και η κούνια» της Μαρίας Ντούζα, «Ο εχθρός μου» του Γιώργου Τσεμπερόπουλου, «Illusion» του Σάββα Καρύδα, «Τα χρονικά του Δρακοφοίνικα: Αδάμαστος» του Θάνου Κερμίτση, «September» της Πέννυς Παναγιωτοπούλου, «Από τη Γη στη Σελήνη» του Αγγελου Σπάρταλη, «Η λιμουζίνα» του Νίκου Παναγιωτόπουλου και «Luton» του Μιχάλη Κωνσταντάτου.

Αλλες τέσσερις θα προβληθούν ως work in progress, ενώ υπάρχουν ελληνικά ντοκιμαντέρ στο ειδικό τμήμα του φεστιβάλ, αλλά και ταινίες με υπογραφές Ελλήνων που δουλεύουν στο εξωτερικό (Αθανάσιος Καρανικόλας, Γιώργος Μαρκάκης) στο Πανόραμα, στο τμήμα που μας δίνει την ευκαιρία να δούμε και τον Χρήστο Στέργιογλου να πρωταγωνιστεί στην «Αποξένωση» του Βούλγαρου Μίλκο Λαζάροφ.

Ιδιαίτερα δυναμικό είναι φέτος το διαγωνιστικό τμήμα με ελληνικές μικρού μήκους (πάνω από 80!), όρεξη να ’χουν τα μέλη της κριτικής επιτροπής, Θάνος Αναστόπουλος, Αλεξάνδρα Μπουσίου, Παναγιώτης Ευαγγελίδης, Κατερίνα Φιλιώτου και Λήδα Γαλανού.

Αφήσαμε για το τέλος τα τμήματα με το μεγαλύτερο σουξέ στους νέους θεατές, που δεν έχουν ίσως τις σινεφιλικές και πολιτικές (με την έννοια της παρέμβασης) έγνοιες του Ορέστη Ανδρεαδάκη. Το διεθνές διαγωνιστικό τμήμα, το επίσης διαγωνιστικό «Μουσική και φιλμ», τις καλτ προβολές «Σινεμά στα όρια» και «Μετά τα μεσάνυχτα», τις πολλές αβάν πρεμιέρες (μη χάσουμε την «Τέλεια ομορφιά» του Σορεντίνο με τον Τόνι Σερβίλο και το «Παρελθόν» του Ασγκάρ Φαραντί με την Μπερενίς Μπεζό).

Info: «Δαναός 1 & 2», Οπερα, Ιντεάλ, Ταινιοθήκη, Παλλάς. Το πρόγραμμα κατά μέρα στα www.cimemag.gr και www.aiff.gr. Ακολουθήστε το στο Facebook/AthensFilmFestival. Διατίθενται 150 δωρεάν διαπιστεύσεις σε ανέργους και 1.250 προσκλήσεις. Τιμές: 4 ευρώ πρωινές προβολές, 5 ευρώ απογευματινές, 6 ευρώ βραδινές. Κάρτες διαρκείας των 10, 20 και 25 προβολών προς 35, 60 και 75 ευρώ αντίστοιχα.