Του Τάσου Παππά
Οταν εξελέγη ο Ολάντ πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας και λίγο αργότερα το Σοσιαλιστικό Κόμμα πήρε τα ηνία από τους συντηρητικούς κερδίζοντας τις εθνικές εκλογές, πολλοί πίστεψαν ότι κάτι θα αλλάξει στην Ευρώπη. Το κλίμα αισιοδοξίας είχε καλλιεργηθεί από τους ίδιους τους Γάλλους Σοσιαλιστές, οι οποίοι οργάνωσαν την προεκλογική καμπάνια τους σε δύο άξονες: στο εσωτερικό μέτωπο υποσχέθηκαν αύξηση της φορολογίας για τον μεγάλο πλούτο, ενίσχυση των φτωχών στρωμάτων, προστασία του κοινωνικού κράτους και στο εξωτερικό μέτωπο δεσμεύτηκαν ότι θα αγωνιστούν για μια Ευρώπη που θα δίνει έμφαση στην κοινωνική δικαιοσύνη, στην ανάπτυξη ώστε να περιοριστεί η ανεργία και κυρίως για μια Ευρώπη με λιγότερη προτεσταντική Γερμανία.
Πολύ γρήγορα αποδείχτηκε ότι η πολιτική τους είναι μία από τα ίδια. Ο Ολάντ, αφού ψέλλισε μερικά λόγια συμπάθειας για τους καθημαγμένους λαούς του Νότου, προσγειώθηκε ανώμαλα στην πραγματικότητα. Στη Γαλλία σπατάλησε το πολιτικό κεφάλαιό του και στην Ευρώπη αναγνώρισε χωρίς να δώσει καμία μάχη, ούτε καν για την τιμή των όπλων, το προβάδισμα στη Γερμανία, η οποία συνέχισε μαζί με τους συμμάχους της (Ολλανδία, Αυστρία κ.ά.) να πορεύεται στην ίδια σκληρή γραμμή. Οι όποιες προσδοκίες διαψεύστηκαν με εκκωφαντικό τρόπο.
Πολύ φοβάμαι ότι το ίδιο θα έχουμε και την επομένη των γερμανικών εκλογών. Οσοι τρέφουν ελπίδες ότι η συμμετοχή των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών σε μια κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού θα έχει αποτέλεσμα τη χαλάρωση των πιέσεων στις κοινωνίες του Νότου είναι πολύ πιθανό να απογοητευτούν, όπως και αυτοί που επένδυσαν πολλά στη νίκη των Γάλλων Σοσιαλιστών. Οι φιλικές δηλώσεις της σοσιαλδημοκρατικής ηγεσίας για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν με τα μνημόνια οι χώρες του Νότου, η κριτική στις επιλογές της Μέρκελ και οι βαρύγδουπες εξαγγελίες περί ενός νέου σχεδίου Μάρσαλ ήταν ενταγμένες στις προεκλογικές σκοπιμότητες του SPD.
Οι Σοσιαλδημοκράτες επιχείρησαν με αριστερή ρητορική να δελεάσουν τους αναποφάσιστους που ανήκουν στην εργατική τάξη και να ξανακερδίσουν τα δύο εκατομμύρια ψηφοφόρους τους, οι οποίοι στην προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση δεν προσήλθαν στις κάλπες, δυσαρεστημένοι με την άνευ όρων παράδοση της παράταξής τους στον νεοφιλελευθερισμό. Αλλωστε, παρά τα όσα λέει ο Στάινμπρουκ στις συγκεντρώσεις και στις τηλεοπτικές εμφανίσεις του, το κόμμα του ψήφισε στην ομοσπονδιακή Βουλή όλα τα μέτρα που εκπονήθηκαν από την ευρωπαϊκή γραφειοκρατία και την πολιτική ελίτ της Γερμανίας και τα οποία εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία.
Το επισημαίνει ο Ελμαρ Μπροκ, στενός συνεργάτης της Α. Μέρκελ και επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη συνέντευξή του στην «Εφ.Συν.» (16-9-2013): «Ολα όσα έχουν γίνει τα τελευταία δύο χρόνια έχουν ψηφιστεί από το 85-90% της γερμανικής Βουλής. Αρα υπάρχει ευρεία κατανόηση για το θέμα στην πολιτική σκηνή της Γερμανίας». Διαφορετική στρατηγική της Γερμανίας για την Ευρώπη μπορεί να προκύψει μόνο από μια κυβέρνηση αριστερού συνασπισμού. Για να συμβεί όμως αυτό πρέπει να βγαίνουν τα νούμερα (δύσκολο) και, το κυριότερο, να μετακινηθούν οι ηγεσίες της Σοσιαλδημοκρατίας και των Πράσινων από την αρνητική θέση απέναντι στην προοπτική συνεργασίας με το Κόμμα της Αριστεράς (ακόμη πιο δύσκολο).
Τα παραδείγματα που αναφέρθηκαν μας οδηγούν σε ένα συμπέρασμα: Για να ηττηθεί μια στρατηγική που έχει αποδειχτεί και ανάλγητη και αναποτελεσματική (ως προς τους στόχους που η ίδια έχει θέσει), απαιτείται να συγκροτηθεί ένα μέτωπο αντίστασης στις χώρες που βιώνουν με δραματικό τρόπο τις συνέπειες των προγραμμάτων «διάσωσης», να αμφισβητηθεί με πειστικό τρόπο η αφήγηση που διακινούν στο εσωτερικό των χωρών με τα «τρία άλφα» οι νεοφιλελεύθερες ελίτ, ότι δηλαδή ο σπάταλος Νότος ζει εις βάρος του συνετού και πειθαρχημένου Βορρά, και στη συνέχεια να διαμορφωθεί μια συμμαχία ανάμεσα στις κυβερνήσεις.
Ωστόσο, με τις σημερινές ηγεσίες στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιταλία δεν μπορείς να περιμένεις τέτοια θαύματα. Οι κυβερνήσεις αυτών των χωρών (στις δύο απ’ αυτές Συντηρητικοί και Σοσιαλδημοκράτες πηγαίνουν χέρι χέρι) δεν απαιτούν, απλώς επαιτούν. Εχουν ασπαστεί τη θεωρία του μονόδρομου, τρομοκρατούν τις κοινωνίες και δεν διανοούνται να αναμετρηθούν με την τρόικα. Ετσι, η αλλαγή μπορεί να προκύψει αν σε μία από τις αυτές χώρες σπάσει η αλυσίδα της υποταγής. Στην παρούσα φάση η Ελλάδα φαντάζει η πιθανότερη περίπτωση να συμβεί αυτό. Δείχνει μ’ άλλα λόγια να είναι ο πιο αδύναμος κρίκος. Ισως μάλιστα γίνει και ο καταλύτης.
