Το έργο που θα ακούσουμε την Κυριακή, σε μια παράσταση με πέντε μουσικούς και ειδικά σχεδιασμένα βίντεο, τον έχει απασχολήσει τρία χρόνια. Ταλαιπωρήθηκε κυρίως με τη λαιμαργία και την οκνηρία, δυο αμαρτήματα που απλούστατα δεν τον αφορούν

Της Μαρίνας Κουβέλη

Σταύρος Γασπαράτος

Η λαγνεία, η οκνηρία, η αλαζονεία, η λαιμαργία, η απληστία, η οργή, ο φθόνος είναι τα «Επτά θανάσιμα αμαρτήματα». Δυόμισι χρόνια μετά την αρχική σύνθεση του Σταύρου Γασπαράτου για τις χορογραφίες της Αγγελικής Στελλάτου, η μουσική, γυμνή, παρουσιάζεται την Κυριακή στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης, σε μια παράσταση όπου οι κλασικές φόρμες μπλέκουν με τον πειραματικό ηλεκτρονικό ήχο και το σύνολο των μουσικών με τις προβολές βίντεο.

«Η εμπλοκή μου με τα “Επτά θανάσιμα αμαρτήματα” ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια. Οταν τελείωσαν οι παραστάσεις της Αγγελικής Στελλάτου συνέχισα να δουλεύω πάνω στις συνθέσεις. Απομόνωσα τη μουσική προσπαθώντας να φτιάξω ένα άλμπουμ με την πυκνότητα ενός cd αλλά και απαλλαγμένο από την εικόνα. Ηταν σαν να έψαχνα την καρδιά του έργου», μας λέει ο Σταύρος Γασπαράτος.

Ενα χρόνο κράτησε αυτή η διαδικασία. Το υλικό που προέκυψε ενορχηστρώθηκε εκ νέου, ηχογραφήθηκε και πήρε τη μορφή ενός άλμπουμ με τίτλο «Seven», το οποίο ανέλαβε να κυκλοφορήσει η διάσημη γερμανική εταιρεία Ad Noiseam (Βερολίνο). Εχει αποσπάσει θερμές κριτικές στον γαλλικό και γερμανικό Τύπο κι αυτόν θα ακούσουμε στη Στέγη την Κυριακή.

«Αυτό που διαφοροποιεί τη σημερινή εκδοχή των κομματιών από την προηγούμενη είναι ότι, γνωρίζοντας ουσιαστικά το πώς ξεκίνησε κάθε σύνθεση και με ποια ερεθίσματα, κράτησα μόνο την ουσία τους. Είναι πολύ δύσκολο πράγμα να ξεφορτώνεσαι στοιχεία όταν κάτι το έχεις χτίσει. Αλλά μόνο έτσι θα παρέμενα συνεπής στον στόχο μου», λέει ο συνθέτης.

Αραγε είναι εύκολο να διακρίνει κανείς, ακούγοντας μόνο τις μουσικές, σε ποιο αμάρτημα αναφέρονται; «Σε κάποιες, ναι. Αλλες είναι περισσότερο διφορούμενες. Δεν αντιμετωπίζω τα αμαρτήματα όπως η Καθολική Εκκλησία. Δεν τα θεωρώ καν αμαρτήματα. Είναι επτά διαφορετικές ιδιότητες, που σε μεγαλύτερες δόσεις από το κανονικό είναι καταστροφικές για όλους μας. Ομως, εμένα δεν με αφορά η αμαρτία. Νοιάζομαι για τη ροπή των ανθρώπων προς τις αδυναμίες τους, για το βάσανο που αντιμετωπίζει κανείς καθημερινά προκειμένου να τις τιθασεύσει, για τους προσωπικούς ηθικούς κώδικες του καθενός, για τα όρια που βάζει στον εαυτό του και τους γύρω. Mε ενδιαφέρουν, λοιπόν, οι καταστάσεις και όχι το ηθικό δίδαγμα. Κανόνες δεν υπάρχουν. Τα “αμαρτήματα” που τυραννούν εμένα για σας μπορεί να είναι λυμένα. Καθένας μας έχει τον δικό του σταυρό να κουβαλήσει, μέχρι να δεχτεί τον εαυτό του με τις αδυναμίες του και να κοινωνικοποιηθεί».

Αυτός ήταν και ο στόχος του όταν καταπιάστηκε με αυτό το ευαίσθητο θέμα; «Η πρώτη μου σκέψη ήταν να μιλήσω για το πώς αντικατοπτρίζονται οι διαφορετικές πλευρές της ανθρώπινης φύσης. Τα “Επτά θανάσιμα αμαρτήματα” έχουν εμπνεύσει τόσους δημιουργούς που ομολογώ είχα μεγάλη βοήθεια από τις πολλαπλές αναφορές. Αλλωστε το παρελθόν μου στο θέατρο με έκανε να έχω ανάγκη ένα concept για να προχωρήσω. Θέλω να μοιράζω τα πράγματα σε εικόνες για να δουλέψω».

Ποιο είναι για τον ίδιο το χειρότερο από τα αμαρτήματα; «Η αλαζονεία. Δεν μπορείς εύκολα να την περιγράψεις, αλλά καταλαβαίνεις από πού πηγάζει. Κι επίσης τη συναντάς πολύ συχνά στις μέρες μας». Και ποια τον δυσκόλεψαν περισσότερο στη σύνθεση; «Η λαιμαργία και η οκνηρία είναι δύο αμαρτήματα που αναγνωρίζω λιγότερο στον εαυτό μου. Ταλαιπωρήθηκα να τα περιγράψω».

Η συναυλία, που μετά τη Στέγη βγαίνει σε ευρωπαϊκή περιοδεία, έχει σύμφωνα με τον συνθέτη πολλαπλό ενδιαφέρον καθώς θα δοκιμαστεί το «ταίριασμα» της μουσικής με τα ειδικά σχεδιασμένα βίντεο των Paris Mexis και Stam Vart. «Ετοίμασαν πρωτότυπα βίντεο που συνοδεύουν και αλληλεπιδρούν με το υλικό του “Seven” και τους πέντε μουσικούς που θα είμαστε επί σκηνής. Επίσης, επέλεξα να παρουσιάσω τις συνθέσεις με surround ήχο πεντακάναλο -πράγμα που δεν συμβαίνει συχνά- ώστε μπαίνοντας στη Στέγη να νιώθει κανείς ότι εισέρχεται σε έναν ολόκληρο ηχητικό κόσμο. Σαν να σε αγκαλιάζει η μουσική».

Ο Σταύρος Γασπαράτος, βραβευμένος συνθέτης της νεότερης γενιάς με σημαντική παρουσία στο θέατρο και τον κινηματογράφο, εξελίσσει συνεχώς το μουσικό του ιδίωμα. Εγχορδα, βιμπράφωνο, κλασικά κρουστά, σοπράνο σαξόφωνο, πιάνο και electronics εναλλάσσονται στις μουσικές του αφηγήσεις. Από το 2000 έχει συνθέσει μουσική για περισσότερες από 80 παραγωγές, συνεργαζόμενος με το Εθνικό Θέατρο, το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, τη Στέγη, το Μέγαρο Μουσικής, το Ryerson Theatre School του Τορόντο, το Mime Festival του Λονδίνου, κ.ά. Η δε μουσική του έχει παρουσιαστεί από την Αθήνα ώς το Λονδίνο, το Μακάο, τη Νάπολη, το Βερολίνο και τη Σόφια. Επίσης ήταν εκείνος που τον Ιούνιο του 2009 συνέθεσε τη μουσική για τα εγκαίνια του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης (σε σκηνοθεσία Αθηνάς Τσαγκάρη). Το 2013 του απονεμήθηκε το Βραβείο Πρωτότυπης Μουσικής από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου για την ταινία «Αίμα» του Δ. Καραναστάση.

Μετά από τόσες συνεργασίες πάντα ήθελα να τον ρωτήσω τι είναι αυτό που του δίνει το έναυσμα; Το κείμενο; Ο σκηνοθέτης; «Η συζήτηση με τον σκηνοθέτη πάνω στο κείμενο», απαντάει χαμογελώντας. «Στο θέατρο βρήκα το σπίτι μου, γιατί έχω ανάγκη το μοίρασμα για να προχωρήσω. Είμαι πάντα ανοιχτός και θεωρώ πολύτιμες τις στιγμές επικοινωνίας. Διότι ανεξάρτητα αν φτάνεις πάντα στο επιθυμητό αποτέλεσμα, κανείς δεν εξελίσσεται μόνος».

Info: Παίζουν οι Αναστάσης Μισυρλής: τσέλο, Διονύσης Βερβιτσιώτης: βιολί, Θέμις Συμβουλόπουλος: βιμπράφωνο και κλασικά κρουστά, Δημήτρης Χουντής: σοπράνο σαξόφωνο, Σταύρος Γασπαράτος: πιάνο, live electronics. Κεντρική Σκηνή, 20.30. Εισιτήρια: 15 -18 -28 €. Μειωμ: 10 -12-15 €. Ανεργοι: 5 €.