«Το ΚΕΕΛΠΝΟ και ο ΟΚΑΝΑ θα έπρεπε να λειτουργούν όπως οι αντίστοιχοι οργανισμοί σε όλο τον κόσμο. Με ανεξαρτησία και να μην αποτελούν εργαλεία στα χέρια των υπουργών»

Μέσα σε όλη την αναταραχή που έχουν προκαλέσει οι αλλεπάλληλες παρεμβάσεις του υπουργού Υγείας στο ΕΣΥ αλλά και με αφορμή όλα τα υπαρκτά ή ανύπαρκτα σκάνδαλα στον χώρο της Υγείας, με τους πολίτες να παραμένουν θύματα λανθασμένων επιλογών, θελήσαμε να μιλήσουμε με την πρώην υφυπουργό Υγείας, Φωτεινή Σκοπούλη

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στην Αντα Ψαρρά

• Τι λέτε τώρα που έχετε πλέον την ασφάλεια μιας απόστασης από την εμπλοκή σε μια κυβερνητική θέση και ειδικά όταν εσείς η ίδια δεν υπήρξατε αυτό που λέμε «επαγγελματίας» της κυβερνητικής εξουσίας; Το υπουργείο Υγείας βρίσκεται πάντα και κυρίως τον τελευταίο καιρό στις πρώτες θέσεις της δημοσιότητας, με αμφιλεγόμενες πολιτικές επιλογές αλλά και με τρομακτικές ελλείψεις στην αντιμετώπιση των αναγκών του πληθυσμού. Μεγάλο αντίκτυπο στους πολίτες έχουν οι πληροφορίες για όλα τα «πάρτι» που κατά καιρούς οδήγησαν σε απίστευτες σπατάλες και στην υπερχρέωση ενός ήδη ελλειμματικού ΕΣΥ. «Πάρτι» που χρησιμοποιούνται κατά το δοκούν από τον σημερινό υπουργό σαν άλλοθι για τις επιλογές δραματικών περικοπών και συρρίκνωσης των υπηρεσιών. Ποιο είναι το δικό σας συμπέρασμα για τα μείζονα προβλήματα του ΕΣΥ και ποιες επιλογές του υπ. Υγείας θα επικροτούσατε σήμερα;

Ισως ήταν η μοναδική ευκαιρία, με την τεχνική βοήθεια που μας παρέχεται, να διαμορφώσουμε ένα αποτελεσματικό σύστημα δημόσιας φροντίδας υγείας. Η περικοπή της σπατάλης αποτελεί πρωταρχικό στόχο. Ο περιορισμός της νοσοκομειακής δαπάνης και η ανάπτυξη της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας είναι στόχοι που αποδεδειγμένα αποδίδουν καλύτερα αποτελέσματα με μικρότερο κόστος. Η προσπάθεια για ουσιαστική περικοπή της σπατάλης και αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων είναι σύμφυτη με την παραδοχή και την εφαρμογή ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων στη δημόσια διοίκηση. Η μέχρι σήμερα έντονη αντίσταση της πολιτικής ηγεσίας στην εφαρμογή διαρθρωτικών αλλαγών και η ανάληψη μέτρων κατεξοχήν δημοσιονομικού χαρακτήρα καθυστέρησαν και ακύρωσαν ουσιαστικά τον εξορθολογισμό της διάθεσης των πόρων και παράλληλα αλλοίωσαν σημαντικά την ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών.

Παράλληλα, επιχειρείται μια «άνευ όρων» διάθεση των χρημάτων των ασφαλισμένων, δηλαδή του ΕΟΠΥΥ, προς τον ιδιωτικό τομέα. Αν λάβουμε υπόψη και τον υπερβολικά υψηλό αριθμό γιατρών (κατέχουμε τα υψηλότερα ποσοστά διεθνώς), βλέπουμε ότι αναγκαστικά αυξάνεται ο κύκλος εργασιών στην υγεία χωρίς αυτό να αντικατοπτρίζει τις πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού.

Ετσι, αυτό που γίνεται είναι η σημαντική συρρίκνωση του ποσού που αποδίδεται στο δημόσιο σύστημα Υγείας (από το 6% στο 4% του ΑΕΠ, σύμφωνα πάντα με τους προϋπολογισμούς) και παράλληλα αναγκαστική ενίσχυση του ΕΟΠΥΥ από τον δημόσιο κορβανά για να ξεπληρώσει τον ιδιωτικό τομέα με τον οποίο έχει κάνει συμβάσεις εν λευκώ. Αυτές οι επιλογές όχι μόνο δεν συμβαδίζουν με τις ευρωπαϊκές, αλλά αποτελούν και παράδειγμα παράβασης των κανόνων του ανταγωνισμού.

• Είναι γνωστό ότι οι επιλογές και κάποιες κινήσεις που σπεύσατε να κάνετε με την ανάληψη των καθηκόντων σας έδωσαν έναυσμα για την ενορχήστρωση μιας άνευ προηγουμένου επίθεσης από πολιτικούς παράγοντες αλλά και φορείς Υγείας και συνδικαλιστικούς φορείς των γιατρών όπως του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ). Τι ήταν αυτό που ξεσήκωσε εκείνη τη θύελλα εναντίον σας, η οποία είχε και σαφές ακροδεξιό πρόσημο;

Ολες οι πρωτοβουλίες που πήρα, είτε αυτές αφορούσαν τους διαγωνισμούς για τον έλεγχο του αίματος, είτε την εξασφάλιση εμβολιαστικής κάλυψης των παιδιών, είτε τον τρόπο τιμολόγησης των μονάδων Ψυχικής Υγείας, είτε τις απόψεις μου για την τιμολόγηση των φαρμάκων και τη συνταγογράφηση των φαρμάκων με τη δραστική ουσία, είτε την κριτική στάση μου απέναντι σε ΝΠΙΔ και ΜΚΟ, κινούνταν σε ένα πλαίσιο με τα παρακάτω χαρακτηριστικά: μείωση της σπατάλης, μείωση της υπέρογκης ανώφελης φαρμακευτικής δαπάνης, διαφάνεια, εκσυγχρονισμός, αλλαγή νοοτροπίας για αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος και εφαρμογή κανόνων λειτουργίας από όλους. Προφανώς οι επιλογές τους είναι διαφορετικές.

• Η επιλογή να διατάξετε οικονομικό και διαχειριστικό έλεγχο στο ΚΕΕΛΠΝΟ ήταν μία από τις ενέργειες που ξεσήκωσαν το ιατρικό κατεστημένο εναντίον σας. Για ποιο λόγο το κάνατε και τι βρέθηκε από την εισαγγελική έρευνα;

Ζήτησα από τους επιθεωρητές Δημόσιας Διοίκησης να ελέγξουν τη νομιμότητα της συμπεριφοράς του ΚΕΕΛΠΝΟ, λόγω άρνησης χορήγησης στοιχείων και επίσης κατάληψης καίριων θέσεων του οργανισμού από άτομα με ασυμβατότητα συμφερόντων. Ζήτησα από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ) τον διαχειριστικό έλεγχο τόσο του ΚΕΕΛΠΝΟ όσο και του ΟΚΑΝΑ. Ο έλεγχος ξεκίνησε από τους ΕΔΔ, άλλα με την έγγραφη παρέμβαση του υπουργού Υγείας σταμάτησε αυτόματα. Ο έλεγχος του ΓΛΚ θα προχωρούσε μετά από διαβεβαίωση του υφυπουργού Οικονομικών. Παραιτήθηκα εν τω μεταξύ και δεν έχω λάβει γνώση.

• Η απόσυρση, με απόφασή σας, της κατάπτυστης υγειονομικής διάταξης που οδήγησε άρρωστες γυναίκες στη διαπόμπευση και στη φυλακή, ήταν άλλη μια αιτία πολέμου με το ΚΕΕΛΠΝΟ αλλά και τον ΙΣΑ που ζήτησε και την αποπομπή σας. Για ποιο λόγο αντέδρασαν τόσο απόλυτα;

Οι υπουργοί που δεν είναι σχετικοί με το ιατρικό επάγγελμα δικαιούνται να μην γνωρίζουν πώς ασκείται αποτελεσματικά η Δημόσια Υγεία. Οι υπεύθυνοι του κύριου οργανισμού για την Δημόσια Υγεία, του ΚΕΕΛΠΝΟ, δεν επιτρέπεται να μην το γνωρίζουν. Η έκδοση μιας τέτοιας κατάπτυστης υπουργικής απόφασης που επιβάλλει ποινές για τη δήθεν προστασία των πολιτών δεν διαφέρει σε τίποτα από την νομική εφαρμογή αντιλήψεων του κόμματος της Χρυσής Αυγής. Ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα. Η νομοθέτηση για προεκλογικά οφέλη και για «αξιοποίηση» χρηματοδότησης εκ μέρους του ΚΕΕΛΠΝΟ από το ΕΣΠΑ είναι μια έκφραση του σύγχρονου πολιτικού συστήματος που δεν υπόκειται, δυστυχώς, σε κανέναν έλεγχο.

Η επαναφορά της διάταξης, μετά την παραίτησή μου, απασχόλησε, με ολοσέλιδα απαξιωτικά σχόλια για την πολιτική της Ελλάδος στον τομέα αυτό, ένα από τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά ιατρικά περιοδικά, το «Lancet». Για την πολιτική αυτά είναι ψιλά γράμματα.

• Τώρα βρίσκεται σε παρόμοια θέση η πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ, ενός οργανισμού που λειτουργεί με κυβερνητικές επιλογές στα πρόσωπα, έχει κατηγορηθεί και με 4 επίσημα πορίσματα στο παρελθόν (προ Μαλιώρη) για τρύπα 37,5 εκατ., ρουσφετολογικές προσλήψεις, υπερκοστολογήσεις, εξωφρενικές μισθολογικές υπερβάσεις και την ατέλειωτη λίστα εξαρτημένων. Γιατί τώρα εμφανίζεται η νυν υφυπουργός να ενορχηστρώνει τέτοια επίθεση, ενώ κανείς από την παλιά διοίκηση δεν αντιμετώπισε ποτέ τις ευθύνες της σπατάλης και της υπερχρέωσης του ΟΚΑΝΑ; Είναι απλά πολιτική η διαφορά ή κρύβει κάτι άλλο;

Η κ. Μαλιώρη αποτελούσε έναν από τους δεκάδες, εκατοντάδες παίκτες της ελληνικής πολιτικοδιοικητικής «μονόπολης». Επαιξε σαν πολιτικός από μια θέση διοικητικού και έχασε από το ίδιο το σύστημα που την ανέθρεψε.

• Ποια θα ήταν η ασφαλέστερη λύση για τη λειτουργία οργανισμών όπως το ΚΕΕΛΠΝΟ ή ο ΟΚΑΝΑ για να παρέχονται οι υπηρεσίες τους χωρίς τους κινδύνους που οδηγούν σε σπατάλες και ελλείψεις στην παροχή υγείας;

Το ΚΕΕΛΠΝΟ και ο ΟΚΑΝΑ θα έπρεπε να λειτουργούν όπως λειτουργούν τα αντίστοιχα σε όλο τον κόσμο.

Σε αυτούς τους οργανισμούς πρέπει να ηγούνται άτομα με εγνωσμένες ικανότητες στο αντικείμενό τους, να μην ορίζονται από τα κόμματα και να μην έχουν αντικρουόμενα συμφέροντα με τα καθήκοντά τους. Οι οργανισμοί αυτοί πρέπει να λειτουργούν ανεξάρτητα και να μην αποτελούν εργαλεία στα χέρια των υπουργών.

Τον Μάιο του 2013 είχαμε εισηγηθεί πρόταση νομικού πλαισίου προς συζήτηση τόσο στον τότε υπουργό Υγείας όσο και στους αρχηγούς των κομμάτων της κυβέρνησης λαμβάνοντας υπόψη το αντίστοιχο νομικό πλαίσιο της Γαλλίας.