ΜΠΟΥΡΧΑΝ TZΑΦ, ΠΡΕΣΒΗΣ ΤΟΥ ΙΡΑΚ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ-ΚΥΠΡΟ
«Δεν υπήρξε ποτέ διακοπή στις σχέσεις Ελλάδας–Ιράκ. Ελπίζουμε ότι και η ελληνική πλευρά μέσω της ελληνικής πρεσβείας στη Βαγδάτη θα κάνει βήματα για την ενίσχυση των σχέσεων, ιδιαίτερα στο θέμα έκδοσης βίζας που θα ωφελούσε εξαιρετικά το εμπορικό και τουριστικό κομμάτι»
Στον Τζεμίλ Τουράν
Ο Μπουρχάν Τζαφ (Burhan Jaf) είναι από το 2010 πρέσβης του Ιράκ στην Ελλάδα (και από το 2012 και στην Κύπρο, με έδρα όμως την Αθήνα). Ολη η διαδρομή του είναι συνδεδεμένη με το κουρδικό κίνημα. Μέλος της κουρδικής αντίστασης κατά του δικτατορικού καθεστώτος και από 16 χρόνων στο κίνημα. Με σπουδές στις Κοινωνικές και Πολιτικές Επιστήμες στην Αγγλία, συνεχίζει στο Πανεπιστήμιο Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών, στο Τμήμα Μέσης Ανατολής.
Στις αρχές του 1990 είναι εκπρόσωπος του κουρδικού κόμματος KDP στο Λονδίνο και μέλος πια της ιρακινής αντιπολίτευσης. Δουλεύει στο γραφείο Διεθνών Σχέσεων της Περιφέρειας του Κουρδιστάν, με έδρα το Λονδίνο, και αργότερα αναλαμβάνει επικεφαλής της Αποστολής της Περιφέρειας του Κουρδιστάν στην Ευρώπη – από το 1999 έως το 2009.
-Πώς είναι η υγεία του προέδρου Τζαλάλ Ταλαμπανί και πώς επηρεάζει τις μελλοντικές εξελίξεις στο Ιράκ και την ευρύτερη περιοχή;
Κατ' αρχάς, ο πρόεδρος Ταλαμπανί παραμένει πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας του Ιράκ. Είναι πρόωρο να αναφερθούμε σε αυτό το θέμα, ιδιαίτερα όταν η ιατρική ομάδα που τον παρακολουθεί βεβαιώνει ότι κατάσταση της υγείας του παραμένει σταθερή και ότι αντιδρά θετικά στη θεραπεία.
O πρόεδρος Ταλαμπανί αποτελεί βαλβίδα ασφαλείας για το Ιράκ λόγω των αγώνων του, της μεγάλης πολιτικής του πείρας, της αγάπης που τρέφει προς όλες τις εθνότητες και ομάδες και της ισότιμης αντιμετώπισης όλων ανεξαιρέτως. Aπολαμβάνει την εμπιστοσύνη και τον σεβασμό των πολιτών που τον θεωρούν όχι μόνο κυβερνήτη αλλά και πατέρα τους.
-Πρόσφατα δημιουργήθηκε ένταση μεταξύ Βαγδάτης και κυβέρνησης του Κουρδιστάν με αιτία ένα άρθρο, το 140, του Συντάγματος, το οποίο αναφέρεται στις υπό αμφισβήτηση περιοχές. Αυτές οι περιοχές ήταν πάντα σημαντικό πρόβλημα…
Η ένταση που διαπιστώνουμε σήμερα μεταξύ της Περιφέρειας του Κουρδιστάν και της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης οφείλεται ως επί το πλείστον στην έλλειψη συναινετικών και αλληλέγγυων αποφάσεων με βάση τους νόμους και το Σύνταγμα. Για παράδειγμα, υπάρχουν στρατιωτικοί σχηματισμοί που στερούνται συνταγματικό και νομικό πλαίσιο.
Το άρθρο 140 του Συντάγματος το συμφώνησαν όλες οι πλευρές που συμμετέχουν στην πολιτική διαδικασία και εγκρίθηκε από τον λαό στο δημοψήφισμα της 15ης Οκτωβρίου του 2005. Επομένως, αποτελεί συνταγματική υποχρέωση η τήρηση του συγκεκριμένου άρθρου που αφορά τις αμφισβητούμενες περιοχές έξω από την Περιφέρεια του Κουρδιστάν καθορίζοντας τους μηχανισμούς και τις διαδικασίες για μια δίκαιη λύση στο ζήτημα αυτό. Ορισμένες πολιτικές δυνάμεις επιχειρούν να υπονομεύσουν αυτό το άρθρο. To βασικό πρόβλημα λοιπόν είναι η τήρηση του Συντάγματος.
-Ο πρωθυπουργός Μαλικί, όμως, δημιούργησε ένα αντισυνταγματικό στρατιωτικό τάγμα, που ονομάζεται Ντίζλε. Ποιος είναι ο σκοπός του τάγματος αυτού;
Το άρθρο 58 του ομοσπονδιακού Συντάγματος επισημαίνει ότι οι θεσμοί και οι μονάδες του στρατού, η ασφάλεια και ο διορισμός των αρχηγών του στρατού πρέπει να λαμβάνουν ψήφο εμπιστοσύνης από την ομοσπονδιακή Βουλή. Αυτό δεν τηρήθηκε στην περίπτωση της δημιουργίας του αρχηγείου επιχειρήσεων του συγκεκριμένου στρατιωτικού σχηματισμού.
-Ποια ήταν η βασική αιτία για την ένταση μεταξύ του πρωθυπουργού Μαλικί και του προέδρου του Κουρδιστάν, Μασούτ Μπαρζανί;
Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχουν προσωπικές διαφορές μεταξύ του πρωθυπουργού Νούρι αλ Μαλικί και του προέδρου της Περιφέρειας του Κουρδιστάν, Μασούντ Μπαρζανί. Αντιθέτως αυτά που τους ενώνουν είναι περισσότερα από αυτά που τους χωρίζουν. Oλες οι διαφορές και οι διαφωνίες μπορούν να ξεπεραστούν μέσω των πολιτικών και συνταγματικών διαύλων και με εθνικούς συμβιβασμούς. Εξάλλου, είναι φυσικό να υπάρχουν συσσωρευμένα άλυτα προβλήματα στη διακυβέρνηση, εξαιτίας πολιτικών που εφάρμοσε το προηγούμενο καθεστώς, όπως ήταν η υποχρεωτική εσωτερική μετανάστευση που οδήγησε στην αλλαγή της δημογραφικής κατανομής των κατοίκων διαφόρων περιοχών του Ιράκ.
Και οι δύο ηγέτες πάντως διακατέχονται από αίσθημα ευθύνης προς τον λαό.
- Οι τελευταίες συγκρούσεις μεταξύ σιιτών και σουνιτών προκάλεσαν μαζικές λαϊκές διαδηλώσεις. Και ο Εγιάντ Αλαβί, πρόεδρος της λίστας Ελ Ιρακίγια, ζήτησε να γίνουν πρόωρες εκλογές, υπό μια προσωρινή κυβέρνηση που θα καθοριστεί από τον ΟΗΕ.
Τα γεγονότα που συμβαίνουν, όπως διαδηλώσεις και φωνές διαμαρτυρίας, αποτελούν μέρος της δημοκρατικής διαδικασίας που δεν υπήρχε κατά την περίοδο της δικτατορίας του προηγούμενου καθεστώτος.
Αξίζει να αναφέρουμε μια εθνική πρωτοβουλία του προέδρου Ταλαμπανί για την ανάγκη ενός πανεθνικού συνεδρίου, όπου θα τίθενται σε συζήτηση όλα τα αμφιλεγόμενα ζητήματα με σκοπό μια κοινή συμφωνία που θα προστατεύει το Ιράκ, τις δημοκρατικές αξίες, την ελευθερία και τον πλουραλισμό.
-Μέχρι πρόσφατα, για παράδειγμα, οι σχέσεις Βαγδάτης-Δαμασκού δεν ήταν καλές. Αλλά μετά την κρίση στη Συρία, ο πρωθυπουργός Μαλικί πήρε θέση υπέρ του Ασαντ. Μήπως επιζητεί τη δημιουργία ενός σιιτικού τόξου μεταξύ Συρίας, Ιράκ και Ιράν;
Μία από τις βασικές αρχές στην εξωτερική πολιτική του Ιράκ είναι η διατήρηση της ουδετερότητας, των αρχών της καλής γειτνίασης και η αποστασιοποίησή του από τον σχηματισμό αξόνων. Επιδίωξη της χώρας είναι πλέον να αποτελέσει στοιχείο σταθερότητας στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, σε αντίθεση με το προηγούμενο καθεστώς.
Η θέση του Ιράκ σχετικά με τη Συρία είναι η στήριξη του δίκαιου αιτήματος του συριακού λαού για δημοκρατία και ελευθερία, χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις, με ειρηνική μετάβαση της εξουσίας, χωρίς βιαιότητες και αιματοχυσίες.
-Ο πρόεδρος του Κουρδιστάν Μασούτ Μπαρζανί είναι από τους πρώτους υποστηρικτές της αντιπολίτευσης της Συρίας και προσπάθησε αρκετά προκειμένου να οργανώσει τις κουρδικές οργανώσεις της Συρίας (όπως στη Σύνοδο του Ερμπίλ)…
Η θέση του Μασούτ Μπαρζανί στη συριακή κρίση πηγάζει κυρίως από την καθολική πεποίθησή του ότι όλοι οι λαοί, μεταξύ τους και ο συριακός λαός, έχουν δικαίωμα στην ελευθερία, στην αποτίναξη καταπιεστικών δικτατορικών καθεστώτων και στη διαμόρφωση δημοκρατικών θεσμών, ώστε μια πλευρά ή ένα κόμμα να μη μονοπωλεί την εξουσία. Ομως ο λαός της Συρίας είναι αυτός που θα αποφασίσει για τη μοίρα του.
Θεωρώ ότι η τελευταία συνάντηση του προέδρου Μασούντ Μπαρζανί με τη συριακή αντιπολίτευση πραγματοποιήθηκε επιδιώκοντας να υπάρχει συμφωνία με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη στο συριακό ζήτημα, ανεξαρτήτως κυβέρνησης ή αντιπολίτευσης. Το ίδιο έκανε το Ιράν…
-Οι σχέσεις Τουρκίας-Ιράκ είναι επίσης τεταμένες. Πού οφείλεται αυτή η ένταση;
Οι σχέσεις Ιράκ-Τουρκίας βρίσκονται σε μια νέα εποχή. Ιδιαίτερα οι σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Περιφέρειας του Κουρδιστάν βρίσκονται σε καλό δρόμο, κυρίως στο πεδίο των οικονομικών επενδύσεων αλλά και σε επίπεδο διπλωματικής εκπροσώπησης. Θεωρώ πως αυτό λειτουργεί προς όφελος ολόκληρης της χώρας και καλλιεργεί πρόσφορο έδαφος για τη διεύρυνση των διμερών σχέσεων Ιράκ–Τουρκίας. Οσον αφορά το συγκεκριμένο περιστατικό, αποτελεί μεμονωμένο γεγονός.
-Από τον πόλεμο του Κόλπου μέχρι τώρα, οι διπλωματικές σχέσεις Ελλάδας-Ιράκ έχουν σταματήσει. Οι ελληνικές πρεσβείες και τα προξενεία υπολειτουργούν στη Βαγδάτη (για παράδειγμα, δεν εκδίδουν βίζα).
Δεν υπήρξε ποτέ διακοπή στις σχέσεις Ελλάδας–Ιράκ. Ειδικά τα τελευταία χρόνια γνωρίζουν διαρκή ανάπτυξη σε όλα τα επίπεδα. Υπάρχουν ήδη πολλές ελληνικές εταιρείες με επιχειρηματική παρουσία στην Περιφέρεια του Κουρδιστάν και σε άλλα μέρη του Ιράκ με έργα στον κατασκευαστικό τομέα, στις εισαγωγές-εξαγωγές γαλακτοκομικών προϊόντων, έργα υποδομής στο λιμάνι της Βασόρας, κατασκευή μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και άλλους τομείς.
Αντιστοίχως, ελπίζουμε ότι και η ελληνική πλευρά μέσω της ελληνικής πρεσβείας στη Βαγδάτη θα κάνει γρήγορα και πρακτικά βήματα για την ενίσχυση των σχέσεων, ιδιαίτερα στο θέμα έκδοσης βίζας που θα ωφελούσε εξαιρετικά το εμπορικό και τουριστικό κομμάτι.
- Οι Κούρδοι πολίτες για να ταξιδέψουν στην Ελλάδα έχουν πάρα πολλές δυσκολίες. Τι μπορεί να γίνει γι' αυτό;
Το Ιράκ από πλευράς του επιδεικνύει ιδιαίτερη ευελιξία στο ζήτημα της βίζας προς Ελληνες πολίτες, ενώ η Περιφέρεια του Κουρδιστάν έχει άρει τον περιορισμό της βίζας για επιχειρηματίες που επιθυμούν να ταξιδέψουν στην περιοχή. Η πρεσβεία μας έχει θέσει το θέμα υπόψη των αρμόδιων αρχών και αναμένουμε να υπάρξει θετική ανταπόκριση και αμοιβαιότητα από ελληνικής πλευράς, σε μια περίοδο που οι διμερείς σχέσεις βρίσκονται υπό διαρκή εξέλιξη.
-Εδώ και καιρό, προσπαθείτε να κάνετε επαναπατρισμό στους Κούρδους που μένουν στην Ελλάδα. Ποιο είναι το πρόγραμμά σας;
Πράγματι, γίνονται προσπάθειες για τον εθελοντικό -και όχι υποχρεωτικό- επαναπατρισμό όσων Ιρακινών πολιτών, κατά το πλείστον Κούρδων, επιθυμούν να επιστρέψουν. Εχουμε ήδη βοηθήσει πάνω από 3.500 Ιρακινούς πρόσφυγες στην Ελλάδα να επιστρέψουν με τη θέλησή τους πίσω στο Ιράκ.
