Του Βίκτωρα Νέτα
Η βροχή των στοιχείων, που έρχονται καθημερινά στο φως της δημοσιότητας, για τις μίζες εκατομμυρίων στις κρατικές προμήθειες -όχι μόνο για τους αμυντικούς εξοπλισμούς-, για τα θαλασσοδάνεια, για τα σκάνδαλα στις ΜΚΟ (Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις) και στις κινήσεις εθελοντών, για την τεράστιας έκτασης φοροαποφυγή που έδειξε ο έλεγxος των δηλώσεων «πόθεν έσχες», για τη φοροκλοπή και τη φοροδιαφυγή, για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, για το λαθρεμπόριο υγρών καυσίμων και πλήθος άλλες παρανομίες, αποκάλυψε ότι το πολιτικό και κοινωνικό σύστημα της χώρας είναι βαθιά διαβρωμένο και διεφθαρμένο. Δυστυχώς, δεν είναι δυνατόν να εξυγιανθεί με μερικές δεκάδες ή και εκατοντάδες διώξεις, προφυλακίσεις και καταδίκες παρανομούντων. Πώς μπορεί να εξυγιανθεί, όταν σε πολλές περιπτώσεις είναι διαβρωμένοι ακόμη και αυτοί οι μηχανισμοί ελέγχου;
Υπάρχει η εντύπωση ότι το πολιτικό σύστημα διαβρώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες και ευθύνονται κυρίως οι πολιτικοί που έφτασε η χώρα στη σημερινή τραγική κατάσταση, με τους εκατοντάδες χιλιάδες ανέργους και εξαθλιωμένους πολίτες, με τεράστια χρέη, με αβέβαιο το μέλλον, που οδηγεί, ιδιαίτερα τους νέους, στον δρόμο της μετανάστευσης στο εξωτερικό. Για ακόμη μια φορά η χώρα χάνει το πιο άξιο ανθρώπινο δυναμικό της, που αναζητεί δουλειά ακόμη και στην Τουρκία και την Αλβανία και όχι μόνο στην Ευρώπη, την Αμερική ή την Αυστραλία.
Μέχρι στιγμή, δυστυχώς, δεν έγινε καμιά σοβαρή έρευνα για να προσδιοριστούν τα αίτια της κρίσης και της γενικότερης κακοδαιμονίας του τόπου. Θα περίμενε κάποιος να κινητοποιηθεί η πνευματική ηγεσία της χώρας, να μελετήσει σε βάθος το πρόβλημα και να προτείνει αξιόπιστες λύσεις, γιατί οπωσδήποτε λύσεις υπάρχουν, πέρα από όσα πρόχειρα και σπασμωδικά κάνει η σημερινή κυβέρνηση ή προτείνει η αντιπολίτευση. Αφέθηκε η χώρα στις καταστροφικές συνταγές των δανειστών της, στα μνημόνια της λιτότητας, που οδήγησαν από το κακό στο χειρότερο, όπως και επίσημα αναγνώρισαν τα αφεντικά της τρόικας.
Τι φταίει, λοιπόν, για την κακοδαιμονία του τόπου; Το πρόβλημα υπήρχε από την ίδρυση του ελληνικού κράτους και είχε προβληματίσει τους μεγάλους πολιτικούς. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, μάλιστα, έκανε καίριες επισημάνσεις, τις οποίες κατέγραψε και δημοσίευσε σε βιβλίο του ο καθηγητής του Δημοσίου Δικαίου Κων. Πολυχρονιάδης («Αι γνώμαι του Ελευθερίου Βενιζέλου περί μεταρρυθμίσεως του Πολιτεύματος», Αθήνα 1944). Ο ιδιαίτερος γραμματέας του μεγάλου πολιτικού Στέφανος Ι. Στεφάνου στο βιβλίο του «Ελευθερίου Κ. Βενιζέλου Πολιτικαί υποθήκαι ανθολογηθείσαι από τα κείμενα αυτού» περιέλαβε και αποσπάσματα από το έργο του καθηγητή Πολυχρονιάδη (σελ. 101-106).
Επισημαίνοντας την ανάγκη πολιτικής διαπαιδαγώγησης των Ελλήνων ο Ελ. Βενιζέλος υπογράμμιζε: «Ο ελληνικός λαός έχει μεγάλας αρετάς, είναι εργατικός και εγκρατής και έχει ευφυΐαν και πατριωτισμόν. Το πολίτευμά του όμως και η δημαγωγία των πολιτικών του τον έκαμαν πολύ ατομιστήν και αδιάφορον διά το γενικόν συμφέρον. Εμπρός εις το ατομικόν του συμφέρον, παραμερίζουν όλα τα άλλα, ακόμη και το συμφέρον το κρατικόν. Δι’ αυτό κατηγόρησα και κατηγορώ τους πολιτικούς, οι οποίοι, αποβλέποντες αποκλειστικώς εις το ατομικόν πολιτικόν των συμφέρον, παραμέλησαν τελείως την κυρίαν αποστολήν των, την πολιτικήν δηλαδή του λαού διαπαιδαγώγησιν».
Η συναλλαγή διέφθειρε τον ελληνικό λαό, υπογράμμιζε ο Ελ. Βενιζέλος, τονίζοντας στον συνομιλητή του, καθηγητή Πολυχρονιάδη: «Δέχομαι, όπως σου είπα, ότι ένας από τους λόγους της κακής εφαρμογής εις την Ελλάδα του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος είναι και η αριστοκρατική καταγωγή της συναλλαγής, ως και ο θεωρητικός λόγος που ανέφερες, παρέλειψες όμως το σπουδαιότερον, κατ’ εμέ, την ασυγχώρητον δηλαδή πολιτείαν των πολιτευομένων όλων των κομμάτων και γενικώς του πολιτικού μας κόσμου επί ολόκληρον σχεδόν αιώνα. Ούτοι προήγαγον, αντί να καταπολεμήσουν ως επεβάλλετο εις τους αποτελούντας την ιθύνουσαν τάξιν, την συναλλαγήν και διήφθειραν τον λαόν, αντί να προλειάνουν την ηθικήν ανύψωσίν του, δίδοντες αυτοί πρώτοι το παράδειγμα».
Επισημαίνοντας τις ευθύνες της πνευματικής ηγεσίας ο Ελ. Βενιζέλος θα πει: «Η ιθύνουσα διανοουμένη τάξις είχε καθήκον να διαφωτίση με την πρέπουσαν ειλικρίνειαν τον λαόν, να καταλάβη επί τέλους ο λαός τι είναι κράτος, ότι κράτος είναι αυτός ο ίδιος και όχι κάποιος αξιοκαταπολέμητος εχθρός, όπως το θεωρεί, και συγχρόνως να προσπαθήση να εφαρμόση γνησίως το πολίτευμα της χώρας». Και συμπλήρωσε: «Παραδέχομαι ως κυρίαν αιτίαν την ασύγγνωστον πολιτείαν των πολιτευομένων, η οποία παρημπόδισε τον λαόν να κατανοήση το δοθέν εις την χώραν πολίτευμα και έτεινε εις την πολιτικήν διαφθοράν του».
Περιθώρια ανοχής του φαύλου, διαβρωμένου και διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος δεν υπάρχουν. Τι μπορεί να γίνει για την εξυγίανσή του, ώστε να το εμπιστεύονται οι πολίτες και να αναγεννηθεί ο τόπος; Ενα μόνο κόμμα από τα σημερινά δεν μπορεί να αναλάβει το βαρύ αυτό έργο. Μόνη λύση, λοιπόν, είναι να ομονοήσουν τα κόμματα του συνταγματικού τόξου και να στηρίξουν μια κυβέρνηση κοινωνικά καταξιωμένων προσωπικοτήτων, που δεν έχουν πολιτικές φιλοδοξίες, η οποία θα αναθεωρήσει το Σύνταγμα, με στόχο την εκ θεμελίων κατεδάφιση του συστήματος και την οικοδόμηση ενός αξιόπιστου, νέου. Οι κάλπες των τελευταίων εκλογών, όπως και οι δημοσκοπήσεις, δείχνουν τον δρόμο της συνεργασίας και το τέλος των αυτοδύναμων μονοκομματικών κυβερνήσεων. Είναι ώρα τα κόμματα να υπηρετήσουν το συμφέρον του τόπου.
