Του Τάσου Παππά
Οταν εξελέγη ο Τόνι Μπλερ πρωθυπουργός, πολλοί πίστεψαν ότι η σοσιαλδημοκρατία βρήκε στο πρόσωπό του τον ηγέτη που θα την έβγαζε από την ιδεολογική και προγραμματική κρίση. Αποθέωσαν τις επαγγελίες του για μικρότερο κράτος, πανηγύρισαν για τις επιλογές του, που οδήγησαν στη συρρίκνωση των κοινωνικών δικτύων, και στήριξαν με ενθουσιασμό την απόφασή του να ξεκόψει το Εργατικό Κόμμα από τα συνδικάτα, τα οποία κατηγορήθηκαν ότι διαπνέονταν από φατριαστική λογική. Σήμερα, ακόμη και ο εμπνευστής του τρίτου δρόμου, ο εμβληματικός φιλόσοφος των Νέων Εργατικών, Αντονι Γκίντενς, έχει αποστασιοποιηθεί με το βιβλίο του «Μετά τον Τρίτο Δρόμο» (εκδόσεις Πόλις).
Ανάλογες προσδοκίες επενδύθηκαν και στον Γερμανό Σρέντερ, αλλά κι αυτός απογοήτευσε, αφού έκλεισε τη θητεία του με τη γνωστή ατζέντα 2010, η οποία έστρωσε τον δρόμο στους Χριστιανοδημοκράτες. Στη Γαλλία ο Ζοσπέν «κατάφερε» να μείνει έξω από τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, στην Ελλάδα η περιπέτεια της κυβερνώσας σοσιαλδημοκρατίας είναι γνωστή, στην Ιταλία η «Ελιά» μάδησε γρήγορα, ενώ στη Σκανδιναβία τα κάποτε πανίσχυρα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, με εξαιρετικές επιδόσεις στην κοινωνική πολιτική, είδαν την επιρροή τους να μειώνεται θεαματικά.
Εκτοτε η σοσιαλδημοκρατία βολοδέρνει. Οπου κυβέρνησε, προσχώρησε χωρίς αστερίσκους στον νεοφιλελευθερισμό, σε μερικές μάλιστα περιπτώσεις πλειοδότησε εφαρμόζοντας μέτρα που κατάργησαν πολλές κατακτήσεις του εργατικού κινήματος. Εστριψε δεξιά, τόσο δεξιά που δεν ξεχώριζε από τους άλλοτε αντιπάλους της, και εγκατέλειψε στην τύχη τους τα παραδοσιακά ακροατήριά της (εργάτες, φτωχά και αδύναμα στρώματα), προκειμένου να δελεάσει τις ανερχόμενες μεσαίες τάξεις. Βεβαίως, οι προδομένοι ψηφοφόροι της ανταπέδωσαν το χτύπημα που δέχτηκαν αποσύροντας την εμπιστοσύνη τους.
Ωστόσο, κάποιοι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι το ζητούμενο για τη σοσιαλδημοκρατία σήμερα δεν είναι ένα αριστερό σχέδιο για την κοινωνία και ένα πλαίσιο αυστηρών κανόνων για να ελεγχθεί η αχαλίνωτη χρηματοπιστωτική ολιγαρχία, αλλά τα φαντεζί πρόσωπα που θα αναλάβουν να ηγηθούν.
Ποντάρουν σε πολιτικούς τύπου Ρέντσι. Ο Ιταλός Μπλερ. Νέος, ωραίος, άφθαρτος, επιτυχημένος δήμαρχος, αποφασιστικός με τους εσωκομματικούς αντιπάλους του, με κοσμοπολίτικο λούστρο, επικοινωνιακά χαρίσματα και τηλεοπτικό γκελ, επιθετικός με τις κομματικές γραφειοκρατίες, μικρό υπουργικό συμβούλιο, πολλές γυναίκες στην κυβέρνηση. Το περιτύλιγμα εντάξει. Κατά το κοινώς λεγόμενο, πολιτικά ορθό. Από ουσία όμως; Για το περίφημο κοινωνικό ζήτημα, την καταστατική δηλαδή πράξη κάθε Αριστεράς, λίγα πράγματα, κι αυτά ασαφή, προβληματικά και επιδεχόμενα πολλές αναγνώσεις, προφανώς για να ικανοποιηθούν οι πάντες. Οπως αναφέρει ο Μάρκο Ρεβέλι «το πρόγραμμα του Ρέντσι είναι ένα μη πρόγραμμα» («Η Αυγή» 23-2-2014). Αυτό είναι το πρόβλημα της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας. Μ’ άλλα λόγια, «μέλι, μέλι κι από τηγανίτα τίποτα».
