Του Θεόδωρου Καραγιάννη*
Υποτίθεται ότι η Αριστερά οφείλει να αφουγκράζεται τον λαϊκό σφυγμό και να ενεργεί εγκαίρως στη χάραξη της πολιτικής. Κι όχι μόνο να ανταποκρίνεται στα «ώριμα» κοινωνικά προβλήματα αλλά ει δυνατόν να προλαβαίνει τη συλλογική βούληση πριν ακόμα εκδηλωθεί και μετατραπεί σε λαϊκή διαμαρτυρία και οργή. Τότε και μόνο τότε εμπεδώνει ένα κράτος δίκαιο, ευαίσθητο, αξιοκρατικό, λιγότερο κατασταλτικό και συνάμα καθοδηγητικό.
Εξυπακούεται βεβαίως ότι η Αριστερά -με πυξίδα πάντα την αποκατάσταση της κοινωνικής δικαιοσύνης και έχοντας ως μέσο και ερμηνευτικά εργαλεία το πολιτικό και ιδεολογικό οπλοστάσιο που διαθέτει στη φαρέτρα της- έχει σε βάθος μελετήσει την υφιστάμενη οικονομική κατάσταση, έχει καταλήξει στον σχεδιασμό του χάρτη των κοινωνικών στρωμάτων και ομάδων, έχει βγάλει τα αναγκαία συμπεράσματα για την κίνηση, ακινησία ή καθοδική πορεία της «κοινωνικής κινητικότητας» και το κυριότερο έχει βεβαιωθεί για το διαταξικό εύρος και τη διαφοροποιημένη ένταση των προβλημάτων σε περιόδους ύφεσης και κρίσης. Γι’ αυτό εξάλλου και λέγεται Αριστερά. Κι αυτό είναι που την ξεχωρίζει από τη συντήρηση και την κατεστημένη θεωρία και αντίληψη, η οποία δεν σχεδιάζει αλλά τρέχει να προλάβει, δεν απονέμει δίκαιο αλλά μεροληπτεί, δεν προχωρεί σε αναδιανομή του πλούτου αλλά με συνέπεια υπηρετεί τις κυρίαρχες κοινωνικές ομάδες, άλλοτε από εξάρτηση ή ιδιοτέλεια κι άλλοτε από κακή δική της ερμηνεία για τον ρόλο του πλούτου στην εξέλιξη της κοινωνίας. Ακόμη κι όταν προχωρεί σε μερική αναδιανομή δεν το κάνει επειδή πιστεύει στην ισότητα ως αξία, αλλά επειδή κολλημένη με την πλάτη στο μαντρότοιχο, δεν μπορεί να κάνει αλλιώς. Βέβαια το «τι θέλει ο λαός» σε κάθε ιστορική περίοδο δεν είναι ένας ασφαλής πάντα οδηγός. Γιατί ο λαός ενδέχεται να παρασύρεται και να παραπλανάται.
Ωστόσο όμως αυτός ο λόγος δεν είναι επαρκής για να δικαιολογεί η Αριστερά είτε την αργοπορία της είτε τη βιασύνη της. Ο λαός είναι δεδομένος και με τον λαό αυτό οφείλει η Αριστερά να πορευτεί. Είναι δικό της χρέος, όταν γίνει εξουσία, να ανεβάσει το επίπεδο των απαιτήσεων του κόσμου και να δώσει άλλες προτεραιότητες ώστε να ιεραρχεί με άλλο τρόπο τις ανάγκες του. Ωσότου όμως γίνει αυτό, η Αριστερά πρέπει να γίνει ο υπηρέτης των σημερινών διεκδικήσεων και να χαράξει την πολιτική της βάζοντας κατά μέρος τα όποια απωθημένα της, τις όποιες «ρεβανσιστικές» πολιτικές και ιστορικές της προσδοκίες.
Εξάλλου ο λαός, όλοι εμείς, δεν μας ενδιαφέρει αν το νέο «μοντέλο» θα το ονομάσει η Αριστερά «σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο» ή «ριζοσπαστική σοσιαλδημοκρατία» ή «λαϊκή εξουσία» ή «αριστερή συμμαχία» ή «εθνικο-απελευθερωτική συσπείρωση» ή «αντικαπιταλιστική λαϊκή οικονομία» κ.λπ., κ.λπ. Θέλουμε λύσεις. Και οι λύσεις ειδικά για την οικονομία, την παραγωγική ανάπτυξη και την πλήρη αξιοποίηση όχι μόνο του εθνικού πλούτου, αλλά και του παραγωγικού και επιστημονικού δυναμικού της χώρας, δεν χρειάζονται προσχέδια πολιτικών μοντέλων. Χρειάζονται μαθηματικά. Υπό έναν όρο: οι εκδοχές της παραγωγικής οικονομίας δεν είναι μόνο η σημερινή. Υπάρχουν κι άλλες: ημικρατικός σχεδιασμός, κοινωνική ιδιοκτησία, συνεταιριστική οικονομία, ομάδες παραγωγών, καταναλωτικοί συνεταιρισμοί κ.λπ. Μέχρις ότου όμως αυτές οι άλλες μορφές αρχίσουν να αποδίδουν, η Αριστερά είναι υποχρεωμένη με τα σημερινά παραγωγικά εργαλεία να πετύχει ταυτόχρονα πολλούς στόχους και συγκεκριμένα: να δώσει λύση στο πρόβλημα της ανεργίας, να ανακουφίσει τους χαμηλόμισθους, να ενισχύσει τη μικρομεσαία τάξη, να αποκαταστήσει τη «χαμένη τιμή» της μεσαίας τάξης, να στηρίξει την εθνική βιομηχανία, να ορθώσει ανάστημα στους διεθνείς τοκογλύφους (αγορές), να διαθέτει ετοιμότητα στα εθνικά μας θέματα, να δώσει οριστική απάντηση (εθνική-οικονομική-ανθρωπιστική) στο πρόβλημα των ξένων μεταναστών.
Για τη χάραξη ενός τέτοιου προγράμματος χρειάζονται φυσικά πολιτικές συμμαχίες. Συμμαχίες όμως φερέγγυες που ούτε θα εξωθήσουν τα πράγματα σε ακραίες αντιπαραγωγικές προτάσεις, αλλά ούτε και θα συνιστούν συγκεκαλυμμένες προσδοκίες επιστροφής στα παλιά και δοκιμασμένα… Ενας τέτοιος ρεαλισμός όχι μόνο δεν πρέπει να θεωρείται «ένοχος συμβιβασμός», αλλά είναι διαλεκτικά εξαιρετικά αναγκαίος για το σήμερα και το αύριο της κοινωνίας. Εξάλλου ο σοσιαλιστικός μετασχηματισμός της κοινωνίας δεν είναι αυτοσκοπός. Είναι τρόπος οργάνωσης της κοινωνίας για να είναι όλοι οι άνθρωποι ευχαριστημένοι, πετυχημένοι και τελικά περισσότερο ευτυχισμένοι στον βαθμό που η ευτυχία εξαρτάται από κοινωνικές αιτίες. Μήπως δεν είναι έτσι;
…………………………………………………………………………………………………..
* Επίτιμος δικηγόρος Αθηνών
