Ο Χαλέντ Ισα είναι εκπρόσωπος των Κούρδων της Συρίας, του Κόμματος Δημοκρατικής Ενότητας, PYD, στην Ευρώπη. Τον συνάντησα στο Σλάινινγκ της Αυστρίας, στο περιθώριο της διάσκεψης ειρήνης που οργάνωσε επιτροπή διεθνούς πρωτοβουλίας με εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών της Συρίας. Ο Ισα συμμετείχε ενεργά στον διάλογο και ανέπτυξε τις θέσεις των Κούρδων της Συρίας που δεν εκφράστηκαν στην αποτυχημένη Διάσκεψη της Γενεύης, καθώς οι διοργανωτές δεν τους προσκάλεσαν κατόπιν τουρκικής παρέμβασης.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον απεσταλμένο μας στο Σλάινινγκ, Νικόλα Ζηργάνο

• Πώς ξεκίνησε η εξέγερση στο Κουρδιστάν Συρίας και πώς εξελίχθηκε;

Στο Ροζαβά [Κουρδιστάν Συρίας] είμαστε 3,5 εκατομμύρια Κούρδοι, 700.000 Αραβες και 250.000 Αρμένιοι, Συροχαλδαίοι και άλλες μειονότητες. Στη Δαμασκό ζουν άλλοι 500.000 Κούρδοι και 600.000 στο Χαλέπι. Με την έναρξη των διαδηλώσεων, πριν από τρία χρόνια, που είχαν ειρηνικό χαρακτήρα, συμμετείχαμε κιι εμείς, οι Κούρδοι, με αιτήματα για δημοκρατική αλλαγή στη χώρα. Δημιουργήσαμε από την αρχή ένα συντονιστικό όργανο στο οποίο αντιπροσωπεύτηκαν όλες οι τάσεις και τα κόμματα και οι κινήσεις των Κούρδων.

Ομως, εξαρχής, ορισμένες περιφερειακές χώρες, ειδικά η Τουρκία και το Κατάρ, προσπάθησαν τότε να διαταράξουν αυτή τη διαδικασία και να την υπονομεύσουν. Προσπάθησαν να εκτρέψουν την εξέγερση από τον ειρηνικό και δημοκρατικό χαρακτήρα της και να τη μετατρέψουν σε εθνοτική σύγκρουση, δίνοντάς της θρησκευτικά χαρακτηριστικά.

Αρχισε έτσι η διαμαρτυρία να στρατιωτικοποιείται και έγινε έκδηλος ο διχαστικός, εθνοτικός χαρακτήρας που ήθελαν να δώσουν αυτές οι δυνάμεις στην εξέγερση και να την οδηγήσουν σε ένοπλη σύγκρουση. Εμείς τότε αποφασίσαμε να υπερασπιστούμε την περιοχή του Ροζαβά και να μη μεταβληθεί σε τόπο πολέμου και καταστροφής. Γι’ αυτό ζητήσαμε από το καθεστώς της Δαμασκού να αποσύρει τα στρατεύματά της από την περιοχή. Στα περισσότερα από τα εδάφη μας αποσύρθηκαν ειρηνικά, χωρίς να γίνουν συγκρούσεις με τον στρατό. Ομως τότε εμφανίστηκαν οι ομάδες των ένοπλων τζιχαντιστών, που είχαν τουρκική υποστήριξη. Στην αρχή προστατεύσαμε τα δημόσια κτίρια και στη συνέχεια οργανώσαμε τον λαό. Ιδρύσαμε μονάδες λαϊκής αυτοάμυνας, φτιάξαμε και ειδικές ομάδες για την προστασία των γυναικών, αρχίσαμε να εφαρμόζουμε θεσμούς αυτοδιοίκησης και αυτο-οργάνωσης με δημοκρατικές διαδικασίες, χωρίς καμία διάκριση σε σχέση με τη θρησκεία και την εθνότητα. Κάναμε εκλογές, εκλέξαμε τοπικές αρχές.

• Ποια ήταν τα χαρακτηριστικά αυτής της πρωτοβουλίας αυτο-οργάνωσης;

Πιστεύουμε ότι ο πλουραλισμός και η διαφορετικότητα στην περιοχή δεν επιτρέπουν να εφαρμοστούν εθνικιστικά ή ισλαμικά αυταρχικά και αντιδημοκρατικά μοντέλα. Αυτή η στάση μας, έφερε στο πλευρό μας όλες τις κοινωνικές ομάδες που συμμετείχαν στην οικοδόμηση αυτού του μοντέλου διακυβέρνησης. Στα εδάφη μας, υπάρχουν σε ορισμένες περιοχές ομάδες αυτοάμυνας που είναι αραβικής καταγωγής και προστατεύουν τους ντόπιους πληθυσμούς, με τους οποίους ζούμε αρμονικά. Επίσης, πολλοί κυβερνητικοί στρατιώτες εντάχθηκαν στις γραμμές μας. Πάντως, η πλειοψηφία των λαϊκών πολιτοφυλάκων του Ροζαβά είναι Κούρδοι, καθώς οι Κούρδοι είναι πλειοψηφία στην περιοχή. Ιδρύσαμε επίσης νέους θεσμούς στην υγεία, την εκπαίδευση, τη δικαιοσύνη, την οικονομία, δεν επιτρέψαμε να δημιουργηθεί κενό στη διοίκηση μετά την αποχώρηση του κυβερνητικού στρατού, δεν έμεινε η περιοχή ακυβέρνητη. Εκτιμήσαμε από την αρχή ότι η κρίση αυτή θα διαρκέσει πολύ καιρό και έπρεπε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες των πολιτών, να τους παρέχουμε ασφάλεια και να μπορούν να συνεχίσουν τη ζωή τους.

• Είναι αυτό πρελούδιο ενός νέου κράτους;

Απευχόμαστε τη διάσπαση. Εμείς δεσμευόμαστε στην ενότητα των εδαφών της χώρας. Είμαστε μέρος του συριακού λαού και δεν έχουμε καμία πρόθεση να δημιουργήσουμε εντάσεις με γειτονικές χώρες.

• Ποιοι σας επιτέθηκαν;

Ξένοι μαχητές, τζιχαντιστές που ήρθαν από το εξωτερικό, ενταγμένοι σε οργανώσεις, όπως η Αλ Νούσρα, το ισλαμικό κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε, και άλλοι. Αυτοί ήταν τρομοκράτες, που αρχικά βοηθήθηκαν από την Τουρκία, τους χρησιμοποίησαν σαν εργαλείο, αλλά στη συνέχεια δημιούργησαν προβλήματα και στους Τούρκους.

Πήραν πολλά χρήματα και βοήθεια από το εξωτερικό και άρχισαν να ανταγωνίζονται και να πολεμούν και μεταξύ τους για το ποιος θα ηγεμονεύσει σε αυτόν τον χώρο. Ομως, συνέχισαν να μας επιτίθενται και σκότωσαν πολλούς αμάχους. Εμείς στις περιοχές μας δεν είδαμε καμία μετριοπαθή ισλαμική οργάνωση. Ακόμη και αυτοί που ονόμαζαν τον εαυτό τους «μετριοπαθή», συνεργάστηκαν με αυτές τις τρομοκρατικές ομάδες για να μας επιτεθούν.

• Πώς βοηθήθηκαν από την Τουρκία;

Τους εκπαίδευσαν, τους έδιναν χρήματα και εξοπλισμό, τους άνοιξαν τα σύνορα για να μας επιτεθούν από πίσω, τους έστελναν ακόμη και φαγητό κάθε μέρα. Είχαμε ενημέρωση από τους Κούρδους αδελφούς μας που ζουν στην Τουρκία. Στα πεδία των μαχών, βρήκαμε ζεστά, έτοιμα γεύματα από την Τουρκία στα χέρια ισλαμιστών ανταρτών.

• Πήρατε ανθρωπιστική βοήθεια από διεθνείς οργανώσεις;

Τίποτα. Δεν έχουμε πάρει καμία βοήθεια από καμία ξένη χώρα. Ούτε ένα δολάριο, ούτε ένα κουτί φάρμακα δεν ήρθε στα μέρη μας από το εξωτερικό. Οταν ζητήσαμε βοήθεια, το Εθνικό Συμβούλιο έθεσε όρο να παραδώσουμε τις περιοχές μας στις ένοπλες ισλαμικές ομάδες και εμείς αρνηθήκαμε. Μας βοήθησαν ωστόσο οι κουρδικοί δήμοι της Τουρκίας και οι Κούρδοι της Ευρώπης.

• Τώρα, μετά την αποτυχία των συνομιλιών της Γενεύης πώς εκτιμάτε την κατάσταση;

Μεταξύ Μαΐου και Σεπτεμβρίου 2013 είχαμε συνομιλίες και υπήρχε συμφωνία με Αμερικανούς και Ρώσους να πάνε στη Γενεύη οι τρεις βασικές συνιστώσες της συριακής αντιπολίτευσης:

Η Εθνική Συντονιστική Επιτροπή για τη Δημοκρατία στη Συρία (NCC), (που έχει την έδρα της στο εσωτερικό της χώρας και απαρτίζεται κυρίως από αριστερούς και ανεξάρτητες προσωπικότητες της αντίστασης), η Εθνική Συμμαχία για τη Συρία (που αναγνωρίζεται από τη Δύση ως η μόνη αντιπροσωπευτική οργάνωση-ομπρέλα της αντιπολίτευσης και έχει έδρα την Κωνσταντινούπολη) και το Κουρδικό Ανώτατο Συμβούλιο (όπου αντιπροσωπεύονται όλες -και οι 12- κουρδικές οργανώσεις της Συρίας).

Ομως οι Αμερικανοί ξαφνικά υπαναχώρησαν από αυτήν τη δέσμευση ύστερα από πιέσεις της Τουρκίας. Μου ζήτησαν να πάω στη Γενεύη ως άτομο και όχι ως εκπρόσωπος των Κούρδων της Συρίας και είπαν ότι δεν πρόκειται να συζητήσουν καθόλου το κουρδικό ζήτημα. Ομολόγησαν ότι αυτό θα δυσαρεστούσε την Αγκυρα. Ετσι, αποφασίσαμε να μη στείλουμε κανέναν εκπρόσωπο στη Γενεύη. Το ίδιο έκανε και το NCC. Τελικά οι συνομιλίες απέτυχαν.

• Ο Ερντογάν προσπαθεί να βρει ένα συμβιβασμό με τους Κούρδους της Τουρκίας. Αυτό πώς σας επηρεάζει;

Εμείς εκτιμούμε ότι ο Ερντογάν δεν είναι πραγματικά αποφασισμένος να επιλύσει το πρόβλημα των Κούρδων στην Τουρκία. Δεν πήρε κανένα σοβαρό μέτρο σε αυτή την κατεύθυνση. Συνεχίζει να υπονομεύει το PYD και το Συριακό Κουρδικό Συμβούλιο και υποστηρίζει τους τρομοκράτες που μας επιτίθενται. Η Τουρκία παραμένει ένα σοβαρό εμπόδιο στην προσπάθεια όχι μόνο των Κούρδων αλλά όλων των κατοίκων του Ροζαβά να διατηρήσουν και να διευρύνουν την αυτοδιοίκησή μας και την ειρήνη. Το δημοκρατικό μας παράδειγμα αποτελεί κίνδυνο για την Τουρκία. Εμείς έχουμε εκλεγμένα όργανα αυτοδιοίκησης, έχουμε δώσει ίσα δικαιώματα στις γυναίκες, στους χριστιανούς, στις μειονότητες, έχουμε ελευθερία λόγου, συνυπάρχουμε αρμονικά με όλους. Από τους 2.800 δήμους στην Τουρκία, μόνο σε τέσσερις έχουν εκλεγεί γυναίκες. Εμείς έχουμε εκλέξει γυναίκες στις 18 από τις 19 διοικητικές οντότητες που απαρτίζουν το Ροζαβά. Στην Τουρκία υπάρχει μόνο ένας χριστιανός βουλευτής κι αυτός είναι εκλεγμένος με κουρδικές ψήφους. Στο Ροζαβά ο αντιπρόεδρός μας είναι χριστιανός. Δεν υπάρχει στο Κουρδιστάν Συρίας καμία διάκριση θρησκείας, εθνότητας ή φύλου. Αυτό το μοντέλο δημοκρατίας είναι που απειλεί ως παράδειγμα την Τουρκία.