→Το ΕΣΥ έχει κλείσει τον κύκλο του και πρέπει να υπάρξει μια πραγματική μεταρρύθμιση και όχι εμβαλωματικές αλλαγές, με όραμα και προοπτικές, χωρίς μικροπολιτικές σκοπιμότητες

Του Αλέξανδρου Μαυρικάκη*

Η διοίκηση ενός νοσοκομείου έχει μοναδικότητα και πολυπλοκότητα που δεν παρουσιάζεται σε άλλους οργανισμούς και οι λόγοι έχουν καταγραφεί και αναλυθεί σε εξειδικευμένα εγχειρίδια. Σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες, το νοσοκομείο διοικείται συλλογικά από Διοικητικό Συμβούλιο και επαγγελματία manager (executive manager, directeur general de l’hopital κ.λπ.), που -εκτός από σπουδές στο συγκεκριμένο αντικείμενο- διαθέτει και ανάλογη εμπειρία.

Στην Ελλάδα ο θεσμός του manager (με τον τίτλο «διοικητής») εφαρμόζεται για πρώτη φορά το 2002 και διαδέχεται τον θεσμό του «προέδρου», στο πλαίσιο της προσπάθειας η διοίκηση να μην ασκείται εμπειρικά και ανορθολογικά σε βάρος της λειτουργίας του νοσοκομείου. Η προσπάθεια έκτοτε εκσυγχρονισμού επικεντρώνεται, κυρίως, στον έλεγχο των διοικήσεων και, επειδή σε αυτή τη χώρα «κανείς δεν πάει χαμένος» [i], κάπου πρέπει να τοποθετηθούν όσοι αποτυγχάνουν στις εκλογές και πρέπει να βρεθεί γι’ αυτούς κάποια θέση επειδή «είναι του κόμματος» [ii].

Τις περισσότερες φορές οι τοποθετήσεις αυτές δεν γίνονται με βάση μόνο τη χυδαία, αλλά συναισθηματική τάχα, άποψη της «εξυπηρέτησης των δικών μας παιδιών», αλλά και με γνώμονα τη διαιώνιση της εξουσίας που πρέπει να βασίζεται σε πρόσωπα, τα οποία συμμορφώνονται και υποτάσσονται, και όχι σε μη ελεγχόμενους από τους κομματικούς μηχανισμούς πολίτες.

Το ΕΣΥ έχει κλείσει τον κύκλο του και θα πρέπει να υπάρξει μια πραγματική μεταρρύθμιση και όχι εμβαλωματικές αλλαγές, με όραμα και προοπτικές, χωρίς μικροπολιτικές σκοπιμότητες. Θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα νέο νοσοκομείο χωρίς αποκλεισμούς, με συνεχή λειτουργία και ετοιμότητα, με αύξηση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας, με ποιοτικές υπηρεσίες, χωρίς κομματικούς εναγκαλισμούς, με επιχειρησιακά σχέδια που θα λαμβάνουν υπόψη τις πραγματικές ανάγκες και τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες και με διοικήσεις που έχουν γνώση και εμπειρία.

Ταυτόχρονα, επιβάλλεται να αναβαθμιστούν και οι υπηρεσίες του ΕΚΑΒ, για να μη βλέπουμε τις τριτοκοσμικές και απαράδεκτες για την προσωπικότητα του ασθενή καταστάσεις υποκατάστασης των ασθενοφόρων με αγροτικά αυτοκίνητα [iii]. Τα κόμματα πρέπει να καταθέσουν προτάσεις και να προτείνουν λύσεις.

Αμεσα επίσης θα πρέπει να εκπονηθεί ένα Σχέδιο Διοίκησης Κρίσεων για τη διαχείριση της τρομακτικής ανθρωπιστικής κρίσης που έχει προκύψει στη χώρα μας. Την κρίση αυτή, που κάποιοι δεν θέλουν να την δουν, την περιγράφει ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Λασιθίου [iv]: «(…) Υπάρχει ανθρωπιστικό πρόβλημα, λόγω της υποβάθμισης της υγείας στην Ελλάδα. Αναφέρθηκα στο Νοσοκομείο του Αγίου Νικολάου, όπου λειτουργούν έξι τμήματα με τρεις γιατρούς, πέντε με δύο, επτά με έναν γιατρό και τρία τμήματα έχουν κλείσει εντελώς. 48 γιατροί σήμερα, ενώ το 2009 ήταν 68. Καταγράφεται μια μείωση του ιατρικού δυναμικού του Νοσοκομείου κατά 29,41%. Από τα λειτουργούντα τμήματα του Νοσοκομείου, μόνο πέντε εφημερεύουν ολόκληρο τον μήνα, ενώ τα υπόλοιπα ουσιαστικά κλείνουν μετά το πρωινό ωράριο από 4 έως 29 ημέρες τον μήνα (…)».

Το Σχέδιο αυτό θα λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες που έχει κάθε περιοχή, τις δυνατότητες και τους περιορισμούς του κάθε νοσοκομείου και τους πιθανούς συνεργαζόμενους φορείς. Η εφαρμογή του είναι δύσκολη, γιατί δεν υπάρχει εμπειρία από τις διοικήσεις και το προσωπικό, αλλά και γιατί τα νοσοκομεία δεν διαθέτουν τις κατάλληλες υπηρεσίες. Τα Κοινωνικά Ιατρεία, όπου υπάρχουν, μπορούν να συνεργαστούν με τα νοσοκομεία και να μεταφέρουν την πολύτιμη εμπειρία που έχουν αποκτήσει σε θέματα οργάνωσης και αντιμετώπισης προβλημάτων σε πληθυσμούς άνεργων, φτωχών, εργαζόμενων με μισθούς μη αξιοπρεπούς διαβίωσης και του παιδικού πληθυσμού.

Ισως να υπάρχουν προβληματισμοί για το κόστος λειτουργίας. Ως γνωστόν, ένας από τους σημαντικούς παράγοντες που το κόστος παραγωγής και διανομής των υπηρεσιών Υγείας αυξάνεται τις τελευταίες δεκαετίες είναι η ανάπτυξη και εξέλιξη της βιοϊατρικής τεχνολογίας. Στη χώρα μας πρέπει να προσθέσουμε και άλλους σημαντικούς παράγοντες αύξησης του κόστους, όπως: τον ανορθολογικό και ερασιτεχνικό τρόπο διοίκησης, την ασυνέχεια των σχεδιασμών, την χωρίς έλεγχο αγορά βιοϊατρικού εξοπλισμού κ.λπ. Ενα άλλο στοιχείο κόστους που πρέπει να προστεθεί, στο πλαίσιο του Σχεδίου Διοίκησης Κρίσεων, είναι οι υπηρεσίες υγείας που πρέπει να προσφερθούν άμεσα στον ανασφάλιστο πληθυσμό που σήμερα δεν έχει πρόσβαση στα νοσοκομεία και ένα τμήμα του προσφεύγει στα Κοινωνικά Ιατρεία.

Λύσεις όμως υπάρχουν και οι λύσεις πρέπει να είναι πολιτικές, που θα καθορίσουν και τις τεχνικές επίλυσης των προβλημάτων, αν αποδεχτούμε πως το κόστος ασφαλώς πρέπει να ελέγχεται, αλλά κανένα κόστος δεν μπορεί να είναι καταδικαστικό της υγείας ενός πληθυσμού.

i. «Εφημερίδα των Συντακτών», 20/3/2014.

ii. Οπως απάντησε ο Δ. Παπαγιανόπουλος (Γκρούεζας) στον Λ. Κωνσταντάρα (υπουργό), όταν ρωτήθηκε τι δουλειά κάνει, στο κινηματογραφικό έργο «Υπάρχει και φιλότιμο».

iii. Εφημερίδα «Real News», 23/3/2014, «Μεταφέρουν τους ασθενείς με αγροτικά».

iv. Εφημερίδα «Ανατολή», ηλεκτρονική έκδοση.

…………………………………………………………………………………….

* Οικονομολόγος-Μsc Διοίκηση Μονάδων Υγείας