Των Αντώνη Κοτσακά, (στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ) και Βασίλη Λογοθέτη (υποψ. διδάκτορα ΑΠΘ)
Το 1958 η ΕΔΑ ανεδείχθη σε ρόλο αξιωματικής αντιπολίτευσης με ποσοστό κοντά στο 30%. Η μετεμφυλιακή Δεξιά κυβερνούσε και το τότε πολιτικό κέντρο παρέμενε πολυδιασπασμένο για πολλά χρόνια. Ξαφνικά οι δυνάμεις που σχεδιάζουν πολιτική σε ορίζοντα δεκαετίας, πιεζόμενες από τη διαμόρφωση εναλλακτικής, παρενέβησαν και διαμόρφωσαν την Ενωση Κέντρου.
Η ιστορική αναφορά γίνεται για να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα που μας αφορούν όλους, με αδιαμφισβήτητους τους εντελώς διαφορετικούς κοινωνικοοικονομικούς και πολιτικούς όρους. Οι κάλπες του Μαΐου-Ιουνίου 2012 κατέδειξαν τα όρια του δικομματικού μοντέλου. Η απομάκρυνση των μέχρι τότε κομμάτων εξουσίας από τις πραγματικές κοινωνικές διεργασίες και ο ρόλος των ΜΜΕ ως μοναδικού διαμεσολαβητή ανάμεσα σε κόμματα και ψηφοφόρους αποτέλεσαν τις βασικές αιτίες της κρίσης αντιπροσώπευσης που σοβούσε στα θεμέλια του πολιτικού συστήματος.
Η συντηρητική μετατόπιση της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας μετά την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ και το κόστος που κατέβαλαν τα μεσαία και χαμηλά στρώματα του ελληνικού λαού για την ένταξη στην ΟΝΕ επέτειναν την κρίση.
Σε αυτές τις συνθήκες και υπό το βάρος των μνημονιακών πολιτικών ο ΣΥΡΙΖΑ ανεδείχθη σε ρόλο αξιωματικής αντιπολίτευσης με σοβαρή προοπτική ανάληψης κυβερνητικών ευθυνών. Οι κοινωνικές δυνάμεις και ιδιαίτερα τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα που φτωχοποιούνται ανέπτυξαν έναν ιδιότυπο κοινωνικό ριζοσπαστισμό. Κινούνται οριζόντια διαπερνώντας ολόκληρο το πολιτικό φάσμα από την άκρα Δεξιά μέχρι την άκρα Αριστερά αναζητώντας αξιόπιστη πολιτική έκφραση.
Οι συστημικές δυνάμεις και όσοι πίσω από αυτές σχεδιάζουν πολιτική με μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, προφανώς διαβλέπουν τον κίνδυνο. Εχουν επιδοθεί σε μια αγωνιώδη προσπάθεια διαμόρφωσης «σοβαρού» πολιτικού σχηματισμού στον μεσαίο χώρο. Προσπάθεια που έχει στόχο τον εγκλωβισμό κοινωνικών δυνάμεων και τη διαμόρφωση αναχωμάτων προς τον ΣΥΡΙΖΑ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι υποχρεωμένος να αντιστοιχηθεί πολιτικά αλλά και οργανωτικά με στρώματα και τάξεις που έχουν πληγεί από την ασκούμενη πολιτική. Πολιτικά μπορεί να αντιστοιχηθεί εάν αποτελέσει το όχημα έκφρασης των χαμένων της κρίσης συνθέτοντας σε πολιτική πρόταση τα αιτήματά τους. Οργανωτικά μπορεί να αντιστοιχηθεί εάν εντάξει στο στελεχικό του δυναμικό σε όλα τα επίπεδα τις νέες δυνάμεις που αναζητούν έκφραση και συμμετοχή.
Βασικό ανασχετικό παράγοντα σε αυτήν την προσπάθεια, που γίνεται από την ηγετική ομάδα, αποτελεί η διαμορφωμένη σε πορεία δεκαετιών συλλογική συνείδηση που, εκτός των άλλων, παλινδρομεί ανάμεσα στην αντίληψη του κόμματος ως αυτοσκοπού με υποτιθέμενη ιδεολογική καθαρότητα και την αντίληψη του κόμματος ως εργαλείου που υπάρχει για να υπηρετεί ανάγκες του λαού και του τόπου. Η συλλογική συνείδηση, ως γνωστόν, για να αλλάξει απαιτεί χρόνο. Χρόνος όμως δεν υπάρχει και το διακύβευμα είναι πολύ σοβαρό για να μπορέσει να παρασιωπηθεί.