Η «Ενωμένη Αριστερά», το «παιδί» των λαϊκών κινητοποιήσεων στη Σλοβενία, ιδρύθηκε τον περασμένο Μάρτιο από τρεις μικρούς πολιτικούς σχηματισμούς και θα διεκδικήσει την ψήφο των Σλοβένων στις επικείμενες ευρωεκλογές. Ο Λούκα Μέσετς, ο ένας εκ των τριών αρχηγών της συμμαχίας και επικεφαλής της «Πρωτοβουλίας για τον Δημοκρατικό Σοσιαλισμό», ξεκαθαρίζει ότι «η τρόικα βρίσκεται ουσιαστικά ήδη στη Σλοβενία» και επισημαίνει ότι οι κυβερνώντες στη χώρα του ακολουθούν τυφλά τις επιταγές των Βρυξελλών. «Θέλουμε να φτιάξουμε μια στέρεη σοσιαλιστική δύναμη», υπογραμμίζει και σημειώνει ότι «οι ιδεολογικοί μηχανισμοί ενώνονται, όχι ενάντια στην Ακροδεξιά, αλλά ενάντια σε μια αριστερή και σοσιαλιστική εναλλακτική». Τονίζει δε ότι η επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στη Λιουμπλιάνα σηματοδότησε την «επείγουσα αναγκαιότητα για ένα κόμμα που θα μπορέσει να χτίσει μια σοσιαλιστική Ευρώπη».
«Η επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στη Λιουμπλιάνα ως υποψηφίου για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επισήμανε την ανάγκη για τη δημιουργία ενός ισχυρού και σταθερού κινήματος»
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Νίκο Σβέρκο
• Η σλοβενική οικονομία χαρακτηρίζεται από τους Ευρωπαίους οικονομικούς παράγοντες «προβληματική». Πώς έχει τώρα η κατάσταση στη χώρα σας;
Η κυβέρνηση της Σλοβενίας ανακοίνωσε πρόσφατα ότι για πρώτη φορά στα τελευταία χρόνια σημειώθηκε μικρή ανάπτυξη, αντικαθιστώντας τη βαθιά ύφεση. Αυτή η μικρή βελτίωση προπαγανδίστηκε ως το πανηγυρικό τέλος της κρίσης. Ωστόσο η οικονομία σημειώνει διαρκώς αρνητικά ρεκόρ. Το δημόσιο χρέος συνεχώς διογκώνεται, φτάνοντας στο 75% του ΑΕΠ από 20% λίγα χρόνια πριν, η δημόσια βιομηχανική περιουσία, ακόμα και η επικερδής, ξεπουλιέται, η ανεργία φτάνει στο 13% και η νεανική ανεργία στο 26%, η μετανάστευση των νέων διαρκώς αυξάνεται, με προορισμό κυρίως την Αυστρία και τη Γερμανία. Σε αυτό το περιβάλλον η κυβέρνηση αγνοεί τα δομικά στοιχεία της κρίσης, πανηγυρίζει μόνο για τα επαινετικά σχόλια των Βρυξελλών και ακολουθεί τυφλά τα πρότυπα που υποδεικνύουν οι ισχυρές χώρες της Ε.Ε.
• Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε πριν από έναν χρόνο κάλεσε την ηγεσία της Σλοβενίας να πάρει μέτρα λιτότητας, αλλιώς θα επιβάλλονταν μνημόνια, ενώ ο Σλοβένος κεντρικός τραπεζίτης κάλεσε τους πολιτικούς να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις. Ορισμένοι θεωρούν ότι η Σλοβενία εφαρμόζει ήδη πρόγραμμα της τρόικας, με τους δανειστές να μην είναι φυσικά παρόντες…
Υπάρχει μια φράση που ταιριάζει απόλυτα στους κυβερνώντες: «Είναι πιο καθολικοί κι από τον Πάπα». Η προηγούμενη κυβέρνηση της Δεξιάς και η σημερινή φιλελεύθερη και μετριοπαθής κυβέρνηση προσπαθούν διαρκώς να αποδείξουν ότι επιθυμούν να υλοποιήσουν μέχρι κεραίας τις επιταγές της τρόικας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επιπρόσθετα η σημερινή δεξιά αντιπολίτευση διαρκώς καλεί την τρόικα να έρθει στη Σλοβενία. Ετσι η τρόικα ουσιαστικά είναι δυναμικά παρούσα στη χώρα μας αν και φυσικά απούσα. Πρόκειται για την ονείρωξη κάθε άρχοντα, που πιστεύει ότι οι υπήκοοί τους δεν θα επαναστατήσουν ποτέ και επιζητά τη συμβουλή και την επικυριαρχία του υπερ-άρχοντα από το εξωτερικό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η δήλωση του υπουργού Υγείας που παραδέχτηκε ότι η μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας αποτέλεσε εντολή της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Δεν πρέπει να αγνοούμε επίσης ότι το ενδεχόμενο άφιξης της τρόικας χρησιμοποιείται σαν σκιάχτρο, σαν τρομοκρατική απειλή, ώστε να κάμπτονται οι κοινωνικές αντιδράσεις. Και στην περίπτωση της Σλοβενίας ο στόχος είναι τα εργατικά συνδικάτα, οι αριστερές δυνάμεις και οι πολίτες που διαδήλωσαν τον περασμένο χειμώνα.
• Ωστόσο στη Σλοβενία η Αριστερά είναι αδύναμη. Πώς αντιδρούν οι πολίτες στην ασκούμενη νεοφιλελεύθερη πολιτική;
Πράγματι, με όρους κοινοβουλευτισμού, ο καθένας θα συμφωνούσε ότι δεν υπάρχει αριστερή εναλλακτική. Ωστόσο τον χειμώνα του 2012-13 γίναμε μάρτυρες μιας αυθόρμητης εξέγερσης των μαζών. Ξεκινώντας από το Μάριμπορ, η εξέγερση απαίτησε μια βαθιά κοινωνική αλλαγή ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό, ενώ οι συμμετέχοντες ενώθηκαν κάτω από ένα κοινό σύνθημα ενάντια στην κυρίαρχη κοινωνικο-οικονομική τάξη: «Τελειώσατε!». Οι κινητοποιήσεις είχαν αποτέλεσμα την παραίτηση του δημάρχου του Μάριμπορ, ενώ ο δεξιός πρωθυπουργός, ο Γιάνεζ Γιάνσα, παραιτήθηκε επίσης τον Μάρτιο του 2013 και οδηγήθηκε σε δίκη με κατηγορίες για διαφθορά.
Μετά την παραίτησή του οι περισσότεροι πολίτες, πλην της ριζοσπαστικής Αριστεράς, πίστεψαν ότι η νέα κυβέρνηση θα ήταν κοινωνικά ηπιότερη στην πολιτική της. Στην πραγματικότητα αποδείχτηκε ρητορικά πιο μετριοπαθής, αλλά οικονομικά κλίνει προς τον νεοφιλελεύθερο κοινωνικό δαρβινισμό.
• Τρεις οργανώσεις της Αριστεράς σχηματίσατε την «Ενωμένη Αριστερά» ώστε να συμμετάσχετε στις επικείμενες ευρωεκλογές. Ποιες είναι κύριες αρχές αυτής της συμμαχίας;
Η «Πρωτοβουλία για τον Δημοκρατικό Σοσιαλισμό» από κοινού με το «Κόμμα της Αειφόρου Ανάπτυξης» και το «Δημοκρατικό Κόμμα Εργαζομένων» στην πλατφόρμα τους σχηματοποιούν την πολιτική βάση της εναλλακτικής Αριστεράς, αλλά παρέχουν και συγκεκριμένες προγραμματικές προτάσεις, ώστε να αναστραφεί η σημερινή κατάσταση. Προτείνουμε τον άμεσο τερματισμό των πολιτικών λιτότητας, την κοινωνικοποίηση και την εργατική διαχείριση των τραπεζών, τον εκδημοκρατισμό των ευρω- παϊκών θεσμών και την ενίσχυση του ρόλου του Ευρωκοινοβουλίου, τη μεταρρύθμιση του ρόλου της ΕΚΤ, ώστε να παρέχει ομόλογα στις χώρες σε ύφεση και δίνοντας τη δυνατότητα στις εθνικές κυβερνήσεις να υλοποιούν αντικυκλικές κοινωνικές πολιτικές. Αντιτιθέμεθα επίσης στην υπερατλαντική συμφωνία για ελεύθερο εμπόριο, ενώ υπερασπιζόμαστε την αποστρατιωτικοποίηση της Ευρώπης. Απαιτούμε επίσης τον πανευρωπαϊκό οικολογικό μετασχηματισμό με την επένδυση σε ανανεώσιμη ενέργεια και υποστηρίζουμε τη γεωργική και δασική αειφορία. Προφανώς γνωρίζουμε ότι έχουμε δύσκολη δουλειά μπροστά μας, ενώ ο στόχος μας δεν είναι να κερδίσουμε εύκολους πολιτικούς «πόντους», αλλά να φτιάξουμε μια στέρεη σοσιαλιστική δύναμη, που θα συνδεθεί με αντίστοιχες δυνάμεις στην ευρύτερη περιοχή και την Ευρώπη. Μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να αρχίσουμε να ελπίζουμε ότι θα επιτευχθεί η «στροφή» του πολιτικού προσανατολισμού της ηπείρου.
• Σε πολλές όμως πρώην σοσιαλιστικές χώρες η Αριστερά θεωρείται μια ξεπερασμένη πολιτική δύναμη. Ισχύει το ίδιο και για τη Σλοβενία;
Στην αρχή γνωρίζαμε καλά πως θα ξεκινήσουμε, όχι από το μηδέν, αλλά από το «μείον». Μετά τον τραγικό διαχωρισμό της Γιουγκοσλαβίας, ο σοσιαλισμός και ο Μαρξ ήταν για καιρό θαμμένοι στα σκουπίδια της Ιστορίας. Αλλωστε η κυρίαρχη ιδεολογία και ο ιστορικός αναθεωρητισμός στο μετα-γιουγκοσλαβικό περιβάλλον απαιτούσαν την «αμνησία» του πρόσφατου παρελθόντος. Δεν ξεχνάμε όμως ότι η φιλελεύθερη θεωρία περί της μετάβασης συμμάχησε με τη συντήρηση κάτω από τη σημαία του εθνικισμού. Η μετάβαση στην «ελεύθερη» και «δημοκρατική» Γιουγκοσλαβία μετατράπηκε σε εμφύλιο πόλεμο, σε εθνικές εκκαθαρίσεις και σε διαφορετικές ταχύτητες καπιταλιστικής αναδιοργάνωσης της οικονομίας, που παρήγαγαν αφ’ ενός τεράστιες μάζες θυμάτων και προσφύγων και αφ’ ετέρου πλήθος ανέργων σε οικονομίες κατεστραμμένες και αποβιομηχανισμένες. Επρόκειτο για την απόλυτη κοινωνική, οικονομική και πολιτική καταστροφή. Εμείς λοιπόν θεωρούμε ότι αυτές οι πολιτικές δεν είναι μόνον ξεπερασμένες, αλλά και καταστροφικές για εκατομμύρια ανθρώπους. Θεωρούμε ότι η πάλη για τη σοσιαλιστική εναλλακτική, παράλληλα με μια κριτική αποτίμηση της σοσιαλιστικής εμπειρίας του παρελθόντος, δεν αποτελεί κάποια ακραία ή ουτοπική αποστολή, αλλά μια δέσμη αναγκαίων κοινωνικών πολιτικών που θα ενώσει όσους ζουν στην Ευρώπη. Είναι σύνηθες οι κυρίαρχες στρατηγικές να εμφανίζουν τους αντιπάλους τους ως ουτοπιστές, ιδεαλιστές ή ως «δεινοσαύρους». Το καθήκον μας λοιπόν είναι τεράστιο, καθώς όλοι οι πολιτιστικοί και ιδεολογικοί μηχανισμοί ενώνονται, όχι ενάντια στην Ακροδεξιά, αλλά ενάντια σε μια αριστερή και σοσιαλιστική εναλλακτική.
• Ο Αλέξης Τσίπρας επισκέφθηκε πρόσφατα τη Λιουμπλιάνα ως υποψήφιος για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πώς επηρεάστηκε η πολιτική συζήτηση στη χώρα σας από αυτή την επίσκεψη;
Η επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα προκάλεσε πολλές συζητήσεις, θετικές και αρνητικές, αλλά κυρίως επισήμανε την ανάγκη για την δημιουργία ενός ισχυρού και σταθερού κινήματος. Υπάρχει η επείγουσα αναγκαιότητα για ένα κόμμα που θα μπορέσει να χτίσει μια σοσιαλιστική Ευρώπη, ένα κόμμα που θα αφιερωθεί στις αρχές της κοινωνικής αλληλεγγύης, της συμμετοχής και της πρόσβασης σε όλους. Η επίσκεψή του ξεκαθάρισε επίσης ότι απαιτείται μια συντονισμένη απάντηση από την ευρω- παϊκή περιφέρεια, ώστε να τερματιστεί η αντιπαραγωγική πολιτική της λιτότητας. Για να τελειώσουμε με αυτήν πρέπει να δημιουργήσουμε μια σταθερή σοσιαλιστική πλατφόρμα, που θα αλλάξει την Ευρώπη, τις περιφερειακές χώρες, αλλά και τον πυρήνα της Ευρώπης.
