Του Νίκου Κιάου
Χθες κηδέψαμε τον Χρήστο Ρεκλείτη. Πέθανε το Μεγάλο Σάββατο, λίγο πριν να έρθει η μαύρη επέτειος, η 47η, της 21ης Απριλίου.
Ηταν ο τελευταίος, έως σήμερα, από τα παλικάρια, αγόρια και κορίτσια, νέους και νέες τότε, που πάλεψαν τη δικτατορία, που έζησαν τα βασανιστήρια, που τους έκλεισαν στις φυλακές της χούντας, που εκτοπίστηκαν και που πέθαναν στα χρόνια, μετά την κατάρρευση της δικτατορίας.
Από τις φυλακές και τις εξορίες, από τα κάτεργα της χούντας, πέρασαν χιλιάδες αγωνιστές, έγραψαν με τη ζωή τους τη σύγχρονη ιστορία της πατρίδας, μαρτύρησαν για την ελευθερία, τη δημοκρατία, την πατρίδα.
Ξεχωριστός είναι ο κατάλογος των νεκρών από τις σφαίρες των χουντικών στα χρόνια της επτάχρονης σκλαβιάς.
Μπορούμε στο σημείωμα αυτό να μείνουμε στους τότε νέους, που πέθαναν μετά, έτσι ως συμβολή στη μνήμη τους με την ευκαιρία της επετείου… Αλλοι ήταν μικρότεροι, παιδιά, άλλοι μεγαλύτεροι, βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή του αντιδικτατορικού αγώνα.
Ηταν το πείσμα τους για ζωή, η λαχτάρα για δημοκρατία, για ελευθερία, για δουλειά, για μόρφωση, για προκοπή, η αγάπη τους για τους ανθρώπους, η όρεξη για μάθηση και πρόοδο, η δίψα για καθαρό αέρα που να μπορούν να αναπνέουν όλοι.
Αυτοί οι νέοι ήταν πρωτοπόροι στον αγώνα. Αλλοι έρχονταν από τους αγώνες πριν από τη δικτατορία, άλλοι μπήκαν με την επιβολή της τυραννίας.
Πέρασαν από φρικτά, ανατριχιαστικά βασανιστήρια στα κολαστήρια, στην Αθήνα της Γενικής Ασφάλειας στη Μπουμπουλίνας, του Διονύσου στο Τάγμα Πεζοναυτών, της Χωροφυλακής στον Περισσό, στα κρατητήρια της ΕΣΑ, στη Θεσσαλονίκη της Εθνικής Ασφάλειας, της ΚΥΠ, του ΣΕΔΕΣ, σ’ όλη την επικράτεια των Τμημάτων Ασφαλείας. Βγήκαν ζωντανοί και όρθιοι, κατήγοροι και νικητές των βασανιστών τους. Τα βασανιστήρια άφησαν σοβαρά αποτυπώματα στην υγεία τους και αυτά δεν έσβησαν με τα χρόνια.
Ακολούθησαν δίκες και καταδίκες, φυλακίσεις και, για ορισμένους, εκτοπίσεις.
Σε ένα πρόχειρο προσκλητήριο νεκρών (συγχωρήστε τη λέξη πρόχειρο, γιατί οπωσδήποτε θα λείπουν ονόματα, τα οποία μπορούν να προστεθούν), μπορούμε να αναφερθούμε στους μάρτυρες του αγώνα: Θωμάς Βασιλειάδης, Κώστας Καρυωτάκης, Φρίντα Λιάππα, Νίκος Γιανναδάκης, Σωτήρης Αναστασιάδης, Μπάμπης Θεοδωρίδης, Αριστείδης Θεοδωρίδης, Γιάννης Πετρόπουλος, Γρηγόρης Πανδής, Βαγγελιώ Τζιβάνη, Κώστας Κωσταράκος, Βαγγέλης Αλεπίδης, Χρόνης Μίσσιος, Κίττυ Αρσένη, Χαρίτος Παπαδομιχελάκης, Γιάννης Κοφίδης, Αλέκος Γκαγκανιάρας, Χρήστος Ηλιόπουλος, Νόνης Κωνσταντινάκης, Γιάννης Λελούδας, Γιάννης Νίκας, Ρούσος Βρανάς, Δάντης Χρυσικός, Γιώργος Γλυνός, Αλέκος Παναγούλης, Τούλα Γεωργίκου, Αντώνης Σωτηράκος, Γιώργος Κουπαρούσος, Γιώργος Σιπητάνος, Νίκος Κουμουνδούρος, Σταύρος Κιολσόγλου, Γιάννης Λουπέτης, Μανώλης Γιακουμάτος, Γιώργος Θεοδοσόπουλος, Δημ. Κωτσάκης, Βασίλης Νικολόπουλος, Γιάννης Χρυσάφης, Ανδρέας Λεντάκης, Γιάννης Μπανιάς, Κυριάκος Ματίκας, Θανάσης Παπαρήγας, Αντώνης Παπής, Πέτρος Ελκας, Ιορδάνης Τερσενίδης, Κυριάκος Καούνης, Γιάννης Ορμανίδης, Μήτσος Ιωαννίδης, Πέτρος Οικονόμου, Παναγιώτης Ακριτίδης. Ακόμη, Κώστας Ματάτης, δεσμώτης πριν από τη χούντα με την υπόθεση δήθεν σαμποτάζ στον Εβρο αυτός και φυσικά, Χρήστος Ρεκλείτης.
Δεν σιώπησαν τα «παιδιά» αυτά, δεν κάθισαν στα αυγά τους, δεν τήρησαν τη «συμβουλή» που λέει «Βασίλη, κάτσε φρόνιμα να γίνεις νοικοκύρης». Μαζί τους βέβαια είναι και χιλιάδες αγωνιστές, άλλοι πιάστηκαν, άλλοι ξέφυγαν και συνέχισαν να πολεμούν τη χούντα. Δεν λούφαξαν όμως. Κι αυτό μετράει γιατί όλοι «έβαλαν το κεφάλι τους στον τορβά».
Στα Τραγούδια του Αγώνα ο Μίκης Θεοδωράκης έγραψε (στίχους και μουσική), το τραγούδι για τον Νικηφόρο Μανδηλαρά, που τον δολοφόνησαν το καλοκαίρι του 1967 οι χουντικοί.
«Αυτός ο δρόμος θα ‘ναι ο τάφος τους, φώναζε με πίστη», λέει στο τραγούδι ο Νικηφόρος στον Μίκη για τη δικτατορία, που ερχόταν. Κι απαντά ο Μίκης: «Ναι, Νικηφόρε, θα ‘ναι ο τάφος τους».
«Αυτή την υπόσχεση σου δίνουμε αντί για μνημόσυνο».
Οι μάρτυρες του αγώνα έζησαν τον Ιούλιο του 1974 την πτώση της χούντας. Ανάσανε ο λαός τότε, έπεσε η δικτατορία, κατέρρευσε. Δεν έγιναν όμως όσα προσμένουμε.
Και δυστυχώς στις μέρες μας βλέπουμε να σηκώνει κεφάλι το ναζιστικό μόρφωμα, η συνέχεια των πραξικοπηματιών, η Χρυσή Αυγή και να κάνει ακροδεξιά βήματα η κυβέρνηση.
Ας είναι η «υπόσχεση» στο τραγούδι «αντί για μνημόσυνο» στους μάρτυρες του αγώνα.
Σημ.: Φυσικά και είναι ευπρόσδεκτα ονόματα, να συμπληρωθεί ο κατάλογος. Και, πάλι, συγγνώμη για τις παραλείψεις.
