Ο Τζόναθαν Γκλέιζερ του «Birth» επιστρέφει με ένα υπαρξιακό φιλμ φαντασίας, στο σταυροδρόμι του Λιντς με τον Γκοντάρ. Μακριά από τη δημοτικότητά της, η πρωταγωνίστρια τολμά μια εξαιρετικά θαρραλέα ερμηνεία και αυτό όχι λόγω του άφθονου γυμνού
* Στον «Μικρόκοσμο» αυτήν την εβδομάδα, για μόνο τρεις μέρες, 3 -5 Μαΐου, το «Goldfish» του Θάνου Τσαβλή. Μετά το «F.L.S.», ο Τσαβλής επανέρχεται με μια φουτουριστική περιπέτεια πολεμικών τεχνών, χρωματισμένη από την οικονομική κρίση της Ελλάδας.
Της Λήδας Γαλανού
Κάτω από το δέρμα (Under the skin)
Σκηνοθεσία: Τζόναθαν Γκλέιζερ
Ηθοποιοί: Σκάρλετ Τζοχάνσον, Πολ Μπράνιγκαν, Αντόνια Κάμπελ Χιουζ
Στους αφιλόξενους αυτοκινητόδρομους της Σκοτίας και μέσα στα παραμυθένια, ερημικά εξωτικά τοπία της, μια γυναίκα καραδοκεί, αναζητά τα θηράματά της –άντρες και γυναίκες– και τα μετατρέπει σε βιαστική βορρά σε ένα μυστηριακό ανθρώπινο φαστ φουντ.
Οταν η γυναίκα θα συνειδητοποιήσει για πρώτη φορά ότι μέσα στους άλλους, όπως και μέσα στην ίδια, υπάρχει κάτι που λέγεται συναίσθημα, η τακτική της θα ανατραπεί, με καταστροφικές συνέπειες.
Ο υπερβατικός, μοναδικά εμπνευσμένος σκηνοθέτης τού «Sexy beast» και του «Birth» παρουσιάζει το νέο του πόνημα, ένα υπαρξιακό φιλμ φαντασίας στο σταυροδρόμι συνάντησης του Ντέιβιντ Λιντς με τον Ζαν-Λικ Γκοντάρ. Σε ένα έντονα εικαστικό φιλμ, κατά στιγμές αληθινά πειραματικό, όπου η επεξεργασία της εικόνας, το ηχητικό τοπίο και η μουσική είναι αυτόνομοι ήρωες με δική τους δράση, στήνει το απόλυτο ντεκόρ της απομόνωσης του σημερινού ανθρώπου, αισθησιακό, μοιραίο, παγωμένο κι ανελέητο.
Ακολουθώντας δημιουργικά τους κώδικες της ταινίας η Σκάρλετ Τζοχάνσον είναι μια εκπληκτική παρουσία, τόσο τέλεια, γήινη και ταυτόχρονα αλλόκοσμη όπως καμιά άλλη ηθοποιός δεν θα μπορούσε ν’αντεπεξέλθει στην πρόκληση.
Μακριά από τη δημοτικότητά της, η Τζοχάνσον τολμά μια ερμηνεία εξαιρετικά θαρραλέα, όχι λόγω του άφθονου γυμνού στο φιλμ, αλλά γιατί παίζει κυριολεκτικά μόνη της, χωρίς καν σημεία αναφοράς να τη βοηθούν στην ισορροπία. Η μοναδική αντίφαση στο φιλμ είναι ότι η εξαιρετικά σύνθετη, πλούσια, καθηλωτική φόρμα χρησιμοποιείται για να εκφράσει κάτι απλό, εύκολα κατανοητό, σχεδόν τετριμμένο. Είναι όμως το σύμπαν του Γκλέιζερ τόσο συναρπαστικό, από τον συναισθηματικό βιασμό στη σκηνή της παραλίας μέχρι το τελολογικό φινάλε του της απόλυτης ματαίωσης, που ο θεατής θα μείνει για μέρες συλλογισμένος, ερωτευμένος με τις εικόνες, αναστατωμένος κι έκθαμβος.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Να κάθεσαι και να κοιτάς
Σκηνοθεσία: Γιώργος Σερβετάς
Ηθοποιοί: Μαρίνα Συμεού, Μαριάνθη Παντελοπούλου, Νίκος Γεωργάκης, Γιώργος Καφετζόπουλος, Κωνσταντίνος Σιραδάκης, Γιώργος Ζιόβας
Η Αντιγόνη, μια νέα κοπέλα γύρω στα 30, αφήνει την Αθήνα όπου δεν έχει δουλειά, για να επιστρέψει στον τόπο καταγωγής της, μια μικρή βιομηχανική πόλη στην ελληνική επαρχία. Εκεί θα συναντήσει παλιούς γνώριμους και νέες παρουσίες, αλλά η άφιξή της θα πυροδοτήσει ένα καταστροφικό ντόμινο στην κλειστή κοινωνία που διέπεται από τους δικούς της κανόνες εξουσίας. Το γεγονός ότι η Αντιγόνη θα τραβήξει την κουρτίνα, θα αφήσει και την ίδια και τους υπόλοιπους αμήχανους για το επόμενο βήμα.
Η ταινία του Γιώργου Σερβετά, που έκανε την επίσημη παγκόσμια πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ του Τορόντο και την πανευρωπαϊκή στο Πανόραμα του Φεστιβάλ Βερολίνου, είναι μια αλλιώτικη «Αντιγόνη» – το όνομα άλλωστε και της κεντρικής ηρωίδας–, ένα μείγμα της έντασης της αρχαίας τραγωδίας και του ισοπεδωτικού γουέστερν στην έρημη ελληνική επαρχία τού σήμερα.
Η σκληρή, μοναχική ομορφιά του ελληνικού βιομηχανικού επαρχιακού τοπίου, που τόσο σπάνια βλέπουμε στο νέο ελληνικό σινεμά, φωτογραφίζεται εξαιρετικά από τον Κλάουντιο Μπολιβάρ, με χαμηλούς τόνους, γκρίζα μελαγχολία, μια ακινησία που βράζει υπόγεια. Αν το τοπίο θυμίζει αυτό μιας άγριας, σύγχρονης Δύσης, οι ήρωές του ακολουθούν τους ίδιους κανόνες, υπακούουν τυφλά και βίαια στο δίκαιο του ισχυρότερου.
Η Ελλάδα της ταινίας δεν είναι η χώρα της σημερινής κρίσης: είναι η χώρα μιας κρίσης που γεννήθηκε χρόνια πριν, στην «οικογενειακή» της ιστορίας, στους καλούς οικογενειάρχες και πολίτες που με άνεση έκρυψαν κάτω από το χαλί ό,τι μπορεί ν’ αναστάτωνε την τακτοποιημένη καθημερινότητά τους. Μια δημοκρατική κοινωνία που επικροτεί, σιωπηλά, την αυτοδικία.
Από το φωτογενές καστ εκείνος που ξεχωρίζει ερμηνευτικά είναι ο «σερίφης» Νίκος Γεωργάκης, σε έναν ρόλο που μοιάζει να συμπυκνώνει όλο το ταλέντο και το ταμπεραμέντο του και για τον οποίο βραβεύτηκε από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου.
Παρότι δεν ξεφεύγει από εστέτ πειρασμούς, ο Σερβετάς, ολοκληρώνοντας την ταινία του με ένα φινάλε που μοιάζει περισσότερο, συνειδητά, με εκπυρσοκρότηση, δεν εκμεταλλεύεται μόνο τη σιδερένια αποξένωση της στενής εθνικής οδού, αλλά και κατακρίνει με οργή και συνέπεια την παγιωμένη πια θέση της ελληνικής κοινωνίας, να «κάθεται και να κοιτά» ενώ καταστρέφεται, χωρίς να μπορεί να ξεβολευτεί για να σώσει τις βασικές ανθρώπινες αξίες της. Και το κάνει με ένα ενδιαφέρον και μελετημένο κινηματογραφικό βλέμμα.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Στιγμές στη ζωή ενός ήρωα
(Epizoda u zivotu beraca)
Σκηνοθεσία: Ντάνις Τάνοβιτς
Ηθοποιοί: Νασίφ Μουτζίτς, Σενάντα Αλιμάνοβιτς, Σέμσα Μουτζίτς
Ο Ναζίφ και η γυναίκα του, η Σενάντα, ζουν μαζί με τα δυο κορίτσια τους σε έναν απομακρυσμένο καταυλισμό Ρομά στην καρδιά της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Τα χειροποίητα σπίτια είναι μισοκρυμμένα στο χιόνι, ανάμεσα στα διάσπαρτα παρατημένα αυτοκίνητα που περιμένουν δυο δυνατά χέρια να τα διαλύσουν και να τα πουλήσουν για σίδερα. Αυτό ακριβώς κάνει κι ο Ναζίφ, κάθε μέρα, για να βγάλει λίγα χρήματα να συντηρήσει οριακά τους δικούς του. Οταν η έγκυος Σενάντα θα αποβάλει και θα χρειαστεί επειγόντως να χειρουργηθεί, ανασφάλιστη και φτωχή, το βοσνιακό νοσοκομειακό σύστημα δεν θα μπορέσει να βρει τον τρόπο να της προσφέρει περίθαλψη αν ο Ναζίφ δεν εξασφαλίσει τα απαραίτητα χρήματα.
Η νέα ταινία του Ντάνις Τάνοβιτς, του Βόσνιου σκηνοθέτη τού «No man’s land», τιμήθηκε στο περσινό Φεστιβάλ Βερολίνου με το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής, αλλά και με το Βραβείο Α' Αντρικού Ρόλου για την ερμηνεία του Νασίφ Μουτζίτς, ο οποίος στο φετινό φεστιβάλ ζήτησε άσυλο από τη γερμανική κυβέρνηση. Ανάμεσα στην αληθινή ζωή και τη σκηνοθετημένη δράση, γυρισμένη μέσα σε λίγες μέρες και με ελάχιστο μπάτζετ, η ταινία κερδίζει μια μοναδική επαφή με την πραγματικότητα, θολώνοντας τα σύνορα ανάμεσα στη μυθοπλασία και το ντοκιμαντέρ, ρίχνοντας τον φακό της πάνω στην καθημερινότητα μιας οικογένειας που ζει σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες. Η ιστορία του Ναζίφ και της Σενάντα είναι πέρα για πέρα αληθινή κι ο Τάνοβιτς καταγράφει όσα πραγματικά τους συμβαίνουν, με την κάμερα να συντροφεύει την οικογένεια, τα δράματά της και να παίζει χαριτωμένα με τα μικρά κορίτσια: οι αληθινοί ήρωες υποδύονται τους εαυτούς τους. Ο σκηνοθέτης θέλει οπωσδήποτε να εκφράσει ένα πολιτικό και κοινωνικό κατηγορώ για την αδιαφορία της μεταπολεμικής Βοσνίας για τους Ρομά, αλλά η αρετή της ταινίας του δεν βρίσκεται εκεί.
Βρίσκεται, αντίθετα, στην αμεσότητα της κινηματογράφησης, στον τρόπο που μεταφέρει στον θεατή μια φέτα ζωής, η οποία μπορεί να είναι πρακτικά εξαθλιωμένη, συναισθηματικά όμως έχει μια νότα ελευθερίας και μια ευπρόσδεκτη έλλειψη δραματικότητας. Η ταλαιπωρημένη Σενάντα κι ο εγκλωβισμένος Ναζίφ αντιμετωπίζουν τα πράγματα με δυναμισμό και συνοπτικές διαδικασίες, μια στρουμπουλή, πληθωρική, σκληροτράχηλη μάνα κι ένας πρακτικός πατέρας που δεν θρηνούν για όσα (δεν) τους έφερε η ζωή, μια και οι ίδιοι εξάλλου αποφεύγουν να ενταχθούν στο κοινωνικό σύστημα, αλλά προσπαθούν να κάνουν την κάθε μέρα να περάσει όσο γίνεται πιο ανώδυνα, για να έρθει η επόμενη.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
The amazing Spider-Man 2
Σκηνοθεσία: Μαρκ Γουέμπ Ηθοποιοί: Αντριου Γκάρφιλντ, Εμα Στόουν, Τζέιμι Φοξ, Πολ Τζιαμάτι, Ντέιν Ντεχάαν, Σάλι Φιλντ
Ο Πίτερ Πάρκερ έχει αποδεχτεί πια την υπερ-ηρωική διάστασή του κι απολαμβάνει τις δυνατότητές του, μαζί και τον έρωτά του για την Γκουέν ως ακόρεστος έφηβος που είναι. Οι καιροί όμως είναι χαλεποί κι ο Πίτερ/Spider-Man καλείται ν’ αντιμετωπίσει την Oscorp και ταυτόχρονα τον Ελέκτρο, που συσσωρεύει εναντίον του όχι μόνο άπειρα βατ ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά κι ένα προσωπικό παράπονο.
Οι θεαματικές (και σε 3D) περιπέτειες του νεαρού Spider-Man συνεχίζονται, εξίσου συναρπαστικές, χαριτωμένες, γεμάτες χιούμορ, νεανική αλαζονεία και τρυφερό ρομάντζο. Ο Πίτερ Πάρκερ, αυτή τη φορά, έχει να αντιμετωπίσει τον μεγαλύτερο κίνδυνο απ’ όλους, την ερωτική απογοήτευση, σε μια ταινία που ασχολείται περισσότερο με τις συναισθηματικές μεταπτώσεις του ήρωά της παρά με την κομιξική του προσωπικότητα. Ο Ελέκτρο του Τζέιμι Φοξ –για την ακρίβεια, των CGI– είναι εντυπωσιακός κι ο δεύτερος Spider-Man καθόλου καινοτόμος, αλλά εξαιρετικά ευχάριστη μεταβατική ταινία ανάμεσα στον πρώτο και… τον εξασφαλισμένο επόμενο.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Το χαμένο σήμα της Δημοκρατίας
Σκηνοθεσία: Γιώργος Αυγερόπουλος
Ο Γιώργος Αυγερόπουλος και η ομάδα του «Εξάντα» παρουσιάζουν, στις αθηναϊκές προς το παρόν αίθουσες, το νέο τους ντοκιμαντέρ, με αντικείμενο το βίαιο κλείσιμο της ΕΡΤ τον Ιούνιο 2013, προβάλλοντας γεγονότα και πρόσωπα μέχρι και τον Νοέμβριο του 2013, όταν σίγησε και το κρατικό ραδιόφωνο. Σε ένα ζήτημα που ούτως ή άλλως δεν επιδέχεται αντίλογο, το ότι δηλαδή ο τρόπος με τον οποίο καταργήθηκε η εκπομπή και η λειτουργία της κρατικής τηλεόρασης ήταν από κάθε πλευρά μεμπτός, είναι παράξενο πώς η ταινία του Αυγερόπουλου γίνεται με τόση τρομερή ευκολία και στράτευση που καταλήγει να χάνει το δίκιο της.
Το φιλμ συνδυάζει πλάνα από την ημέρα που έπεσε το μαύρο στο κρατικό κανάλι, με σκηνές από τις αντιδράσεις και την πολυπληθή συγκέντρωση στην Αγία Παρασκευή, με συνεντεύξεις απολυμένων δημοσιογράφων και τεχνικών και κάποιων καθοριστικών προσώπων. Η επιλογή αυτών των προσώπων και η χρήση τους είναι εξίσου απλοϊκή: ο Λάμπης Ταγματάρχης είναι εκείνος που θα μιλήσει για εργασιακή ηθική, ο Παντελής Καψής (που ήδη βέβαια έχει αποχωρήσει από τη θέση του υφυπουργού Δημόσιας Τηλεόρασης για να θέσει υποψηφιότητα στις ευρωεκλογές) αντιμετωπίζεται μόνο με ειρωνεία, χωρίς να του γίνονται ουσιαστικά δυνατές, καίριες ερωτήσεις.
Περισσότερο συναισθηματικός στρόβιλος παρά θαρραλέα έρευνα, η ταινία ασκεί την πολεμική της κυρίως με το voice over του Αυγερόπουλου, τους μαχητικούς μεσότιτλους και τη δυσοίωνη, δραματική μουσική, καταλήγοντας να λειτουργεί καλύτερα από τη μια ως ντοκουμέντο του κλεισίματος της ΕΡΤ, χρήσιμο για την ενημέρωση ενός διεθνούς κοινού, κι από την άλλη ως συγκινητικό αναμνηστικό των απολυμένων της ΕΡΤ. Οχι ως ένα δυνατό ντοκιμαντέρ, με πραγματική έρευνα, που θα μπορέσει να συνδέσει αυτό το τόσο πρόσφατο και τόσο εμβληματικό ιστορικό γεγονός με το «μετά», δηλαδή με το «τώρα», όταν όχι απλώς η ΝΕΡΙΤ δεν έχει βγει ακόμα με κανονικό πρόγραμμα στον αέρα, αλλά κυρίως τίποτε δεν έχει αλλάξει ακόμα στην προάσπιση του πολιτισμού στα μέσα του 2014.
Η ταινία αρκείται στο «αξίωμα» ότι η ΕΡΤ έκλεισε επειδή ήταν αντιμνημονιακή και ταυτόχρονα απειλούσε τα ιδιωτικά κανάλια, χειροκροτώντας μόνο τη δήλωση Κουβέλη ότι «το μαύρο και με ό,τι αυτό μπορεί να συμφωνήσει παραμένει στους τηλεοπτικούς δέκτες»: ο χρόνος έχει προλάβει την ταινία, κυρίως επειδή αυτή μένει σε μια επιφανειακή απεικόνιση των συμβάντων και δεν προχωρά σε μια αληθινή, στιβαρή διερεύνησή τους. Το «Χαμένο σήμα της Δημοκρατίας» άρα καταλήγει σε μια χαμένη ευκαιρία να συζητηθούν, με αφορμή το κλείσιμο της ΕΡΤ, προβλήματα αιχμηρά, τα οποία ο θεατής αφήνεται να σκέφτεται μόνος του.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Ενας σκίουρος σούπερ ήρωας (The nut job)
Σκηνοθεσία: Πίτερ Λεπενιώτης Με τις φωνές των Βασίλη Μήλιου, Σωτήρη Δούβρη, Θάνου Χρήστου, Μάντυς Λάμπου, Αντριας Ράπτη
Ο Σέρλι, ο ανεξάρτητος αλιτήριος σκίουρος, περνά τη μέρα του με τον κολλητό του, μακριά από την αγέλη συμπαθών τρωκτικών που κατοικούν ως κοινότητα στο τοπικό πάρκο. Ο Σέρλι σχεδιάζει να ληστέψει ένα κατάστημα ξηρών καρπών, το οποίο όμως λειτουργεί ως βιτρίνα της μαφίας. Θα «καρπωθεί» ο Σέρλι την τροφή μόνο για τον εαυτό του ή θα βοηθήσει και τα σκιουράκια του πάρκου ενάντια στην κοσμοθεωρία της αυτονομίας που ακολουθεί;
Ο ελληνικής καταγωγής Καναδός animator Πίτερ Λεπενιώτης γράφει και σκηνοθετεί ένα χαριτωμένο heist movie, στο οποίο απλώς οι αντιήρωες της ιστορίας είναι τετράποδοι και χνουδωτοί. Το φιλμ προβάλλεται μόνο μεταγλωττισμένο.
