Ο πρέσβης Μπεχνάμ Μπεχρούζ είναι από τους πλέον έμπειρους διπλωμάτες της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν και στενός συνεργάτης του υπουργού Εξωτερικών, Τζαβάντ Ζαρίφ. Παραχώρησε τη συνέντευξη στην «Εφ.Συν.» λίγες ημέρες μετά την επιστροφή του από την Τεχεράνη, όπου είχε προηγηθεί η επίσκεψη του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών, Ευάγγελου Βενιζέλου. Οι σχέσεις των δύο χωρών είναι παραδοσιακά πολύ καλές, υποστηρίζει ο κ. πρέσβης, όμως υπάρχουν πολύ μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης των οικονομικών σχέσεων, ιδίως στους τομείς του εμπορίου, της ενέργειας, των αγροτικών προϊόντων, των φαρμάκων και του πολιτισμού.
«Το μέλλον της Συρίας δεν πρέπει να καθοριστεί σε οποιαδήποτε ξένη πρωτεύουσα. Πρέπει η λύση να πηγάζει από τον λαό, μέσω ψηφοφορίας»
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Νικόλα Ζηργάνο
• Βρισκόμαστε στην τελική ευθεία των διαπραγματεύσεων για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Υπάρχει ελπίδα να λυθεί οριστικά αυτό το θέμα, παρά την αντίδραση ορισμένων κύκλων που δεν επιθυμούν την εξομάλυνση των σχέσεων της Τεχεράνης με τη Δύση;
Αν δεν υπήρχε ελπίδα να λυθεί το ζήτημα του πυρηνικού προγράμματος, δεν θα ξεκινούσαν καν οι διαπραγματεύσεις. Μέχρι στιγμής, οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται στον σωστό δρόμο και ελπίζουμε να καταλήξουν σε θετικό αποτέλεσμα. Βεβαίως, αυτές οι διαπραγματεύσεις και οι λεπτομέρειές τους δεν είναι εύκολες, αλλά ταυτόχρονα υπάρχουν δυνάμεις και στις δύο πλευρές που δημιουργούν προβλήματα. Υπάρχουν, βεβαίως, και δυνάμεις εκτός των χωρών που συμμετέχουν, που δεν επιθυμούν να επιλυθεί το ζήτημα. Η αλήθεια είναι ότι η συνέχιση του προβλήματος αυτού είναι κάτι που εξυπηρετεί τις δυνάμεις οι οποίες είναι αντίθετες και από πολιτική και από οικονομική άποψη, και από άποψη εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής των χωρών αυτών. Εντός του Ιράν αλλά και εντός των δυτικών χωρών υπάρχουν δυνάμεις που αντιτίθενται σε αυτή τη διαδικασία για διαφορετικούς λόγους, όχι απαραίτητα μόνο πολιτικούς ή οικονομικούς. Για παράδειγμα, εντός του Ιράν υπάρχουν δυνάμεις οι οποίες είναι καχύποπτες λόγω της κακής προϊστορίας που υπάρχει από πλευράς των ΗΠΑ και ορισμένων δυτικών κρατών. Δεν έχουν εμπιστοσύνη. Εμείς ελπίζουμε η Δύση, λαμβάνοντας υπόψη το βεβαρημένο παρελθόν που έχει στο Ιράν, να κατακτήσει την εμπιστοσύνη του ιρανικού λαού και να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία που παρουσιάζεται και την πολιτική βούληση που υπάρχει στην ηγεσία της χώρας για την επίλυση του ζητήματος. Θεωρώ ότι υπάρχει πολιτική βούληση και στις δύο πλευρές για να επιλυθεί το ζήτημα. Ελπίζουμε να φτάσουμε στην οριστική επίλυση το συντομότερο δυνατόν.
• Πώς επηρεάζει η ουκρανική κρίση τις διαπραγματεύσεις, δεδομένης της επιβάρυνσης των αμερικανο-ρωσικών σχέσεων;
Οι εξελίξεις δείχνουν ότι καμία πλευρά δεν έχει επιδιώξει να εκμεταλλευτεί την ουκρανική κρίση στο πλαίσιο του διαλόγου. Ολοι δεσμεύονται απέναντι στις αρχές που έχουμε θέσει. Ο καιροσκοπισμός δεν έχει καμιά τύχη σε αυτή τη διαδικασία. Οσο υπάρχει εμπιστοσύνη και ειλικρίνεια, οι διαπραγματεύσεις θα βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση.
• Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι τώρα, μετά την κρίση στην Ουκρανία, η Ευρώπη πρέπει να αναζητήσει ενεργειακές πηγές πέραν της Ρωσίας και το ιρανικό φυσικό αέριο δείχνει ότι μπορεί να αποτελέσει συμπληρωματική εναλλακτική λύση.
Το ότι πρέπει να φτάσει έτσι κι αλλιώς το ιρανικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη είναι αναμφισβήτητο και δεν σχετίζεται με την ουκρανική κρίση. Για πολλά χρόνια, η Ευρώπη έχει στερηθεί το φυσικό αέριο του Ιράν. Είτε υπάρχει η Ουκρανία είτε όχι, ως κρίση, η Ευρώπη πρέπει να προμηθευτεί ενέργεια και το φυσικό αέριο καμιάς χώρας δεν μπορεί να αντικαταστήσει το ιρανικό φυσικό αέριο. Και αυτό το λέμε λόγω των πολύ μεγάλων κοιτασμάτων που υπάρχουν στο Ιράν και, επίσης, γιατί η μεταφορά από το Ιράν προς την Ευρώπη είναι η πλέον οικονομική λύση. Το Ιράν έχει αποδείξει και στο παρελθόν ότι υπήρξε αξιόπιστος προμηθευτής ενέργειας για την Ευρώπη και ποτέ δεν χρησιμοποίησε την ενέργεια ως όπλο. Γι’ αυτό, αργά ή γρήγορα, δεν υπάρχει άλλη λύση από το να φτάσει το ιρανικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Οσο πιο σύντομα τόσο το καλύτερο για την Ευρώπη.
• Σε πρόσφατο άρθρο του υπουργού Εξωτερικών της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ, διεφάνη ένα άνοιγμα προς το Ριάντ και ευρύτερα προς την περιοχή του Κόλπου. Επίσης, πρόσφατα, ο πρώην πρόεδρος του Ιράν Ακμπάρ Χασεμί Ραφσατζανί είδε Σαουδάραβες αξιωματούχους στην Τεχεράνη. Υπάρχει, λοιπόν, μια διαδικασία που στοχεύει στην εξομάλυνση των σχέσεων των δύο πλευρών;
Εμείς έχουμε προσπαθήσει πάντα να έχουμε τις καλύτερες δυνατές σχέσεις με τις γειτονικές μας χώρες, ιδιαίτερα με εκείνες του Περσικού Κόλπου και με όσες έχουμε κοινά σύνορα. Αυτή είναι η συνολική πολιτική της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν και η λογική αυτής της πολιτικής είναι πολύ απλή: σε ομαλές συνθήκες μπορούν οι λαοί όλης της περιοχής να ζήσουν μέσα σε ευημερία. Στους τελευταίους 7-8 αιώνες το Ιράν δεν έχει επιτεθεί σε κανένα γειτονικό κράτος και δεν έχει καμία εδαφική διαφορά με τα γειτονικά του κράτη. Δεν είχαμε ουσιαστικά προβλήματα με τη Σαουδική Αραβία και τις υπόλοιπες χώρες του Περσικού Κόλπου. Σε υποθέσεις όπου υπήρξαν παρεξηγήσεις και έλλειψη κατανόησης, δηλώσαμε την επιθυμία μας να κάνουμε ό,τι έπρεπε για να ξεπεραστούν αυτά τα προβλήματα. Αυτή είναι η βασική αρχή των πολιτικών όλων των κυβερνήσεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν. Και σήμερα το υπουργείο Εξωτερικών και ο υπουργός Ζαρίφ ακολουθούν αυτήν την αρχή. Είμαστε -και ήμασταν- έτοιμοι να κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να ξεπεραστούν τα όποια προβλήματα και οι παρεξηγήσεις με τη Σαουδική Αραβία. Οπωσδήποτε όλη η κυβέρνηση και η ηγεσία της χώρας κινούνται σε αυτήν την κατεύθυνση. Ο πρώην πρόεδρος Ραφσαντζανί αυτήν την πολιτική ακολουθεί και δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη, ή να θεωρείται μη αναμενόμενο, το ότι υποδέχτηκε κάποιους Σαουδάραβες και είχε συνομιλίες ή αν πάει ο ίδιος στη Σαουδική Αραβία.
• Υπάρχει, όμως, και το μεγάλο πρόβλημα της Συρίας που χωρίζει τις δύο χώρες. Μπορεί να βρεθεί πολιτική λύση στο Συριακό;
Αν είναι να σταματήσει η αιματοχυσία -κάτι το οποίο ευχόμαστε και προσευχόμαστε γι’ αυτό-, πρέπει να σταματήσουν οι εξωτερικές παρεμβάσεις στις εσωτερικές υποθέσεις στη Συρία, όποια μορφή και αν έχουν αυτές οι παρεμβάσεις. Ο Ασαντ και η συριακή αντιπολίτευση, όχι οι μη Σύροι, πρέπει να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι και να συνομιλήσουν. Και, σε τελική ανάλυση, ο συριακός λαός είναι αυτός που πρέπει να αποφασίσει. Το μέλλον της Συρίας δεν πρέπει να καθοριστεί σε οποιαδήποτε ξένη πρωτεύουσα. Πρέπει η λύση αυτή να πηγάζει από τον λαό, μέσω ψηφοφορίας. Αυτή, η ψηφοφορία θα μπορούσε να είναι υπό την επιτήρηση διεθνών οργανισμών. Ελεύθερη ψηφοφορία, με τη συμμετοχή της αντιπολίτευσης της Συρίας, του κόμματος Μπάαθ και ενδεχομένως του ίδιου του Ασαντ ή όποιου άλλου θέλει να πάρει μέρος. Αυτή είναι η μοναδική λύση για τον τερματισμό της αιματοχυσίας. Αλλιώς, όσο υπάρχουν οι ξένες παρεμβάσεις, αυτή η αιματοχυσία θα συνεχιστεί. Ουσιαστικά, αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι ότι ξένοι σκοτώνουν Σύρους. Αυτοί που πολεμούν είναι στρατιώτες εισαγόμενοι.
• Αν φτάναμε σε αυτή τη λύση, πιστεύετε ότι θα έπρεπε να αποχωρήσουν οι ξένοι μαχητές, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που υποστηρίζουν τον Ασαντ;
Ασφαλώς. Οπωσδήποτε.
