Δίχως τον συνεκτικό ιστό των πελατειακών σχέσεων που κρατούσε ζωντανό το ενδιαφέρον για την πολιτική, έρχονται η αποσύνθεση, η αδιαφορία και μια συμπεριφορά καυστικού μηδενισμού. Η αποχή είναι πλέον πολιτική στάση
Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου*
Είναι η μακροχρόνια συμβίωση του ελληνικού πολιτικού συστήματος με τις πελατειακές σχέσεις που έχει προκαλέσει τις σημερινές πολιτικές παραμορφώσεις. Από τότε που καθιερώθηκε η νέα Ελληνική Δημοκρατία, τα πολιτικά κόμματα έκαναν τα πάντα ώστε οι πολίτες να εξοικειωθούν με την ιδέα πως η πολιτική εξαντλείται στην επιδίωξη διανομής των λαφύρων κάθε εκλογικής νίκης.
Ο λαός περίμενε κάθε φορά από τα κόμματα τη μοιρασιά των υπεσχημένων, αμέσως μετά την ανάδειξή τους στην εξουσία. Σε περίπτωση αδυναμίας ή άρνησης εκπλήρωσης των όποιων προεκλογικών γενικών ή ατομικών δεσμεύσεων, το φυσικό επακόλουθο ήταν η αλλαγή πολιτικής πλεύσης και η στήριξη εκ μέρους του απογοητευμένου εκλογέα ενός άλλου κόμματος.
Τα ελληνικά πολιτικά κόμματα ποτέ δεν φρόντισαν να εκπαιδεύσουν το εκλογικό σώμα για την πραγματική έννοια και το ουσιαστικό περιεχόμενο της δημοκρατίας. Γι’ αυτό τα πάντα είχαν στηριχθεί στην εξασφάλιση για τους κομματικούς πιστούς των μεγαλύτερων δυνατών κρατικών παροχών. Αν οι απαραίτητοι σχετικοί πόροι δεν ήσαν διαθέσιμοι με βάση τα δημόσια οικονομικά, οι κυβερνήσεις κατέφευγαν στον εξωτερικό δανεισμό. Ακόμα κι αν ήταν ολοφάνερο πως τα δανεικά αυτά δεν θα μπορούσαν να αποπληρωθούν.
Στην Κύπρο λ.χ. η οικονομική κατάσταση ήταν βιώσιμη. Μέχρι που το ΑΚΕΛ αποφάσισε να κάνει «κοινωνική πολιτική» και να μοιράσει, δίχως αντίκρισμα, αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις. Τα αποτελέσματα τα γνωρίζουμε όλοι…
Η κρίση οδήγησε τους Ελληνες να συνειδητοποιήσουν άξαφνα την πραγματικότητα του πώς λειτουργεί η οικονομία. Τους βούτηξε ωστόσο την ίδια στιγμή πολύ βαθιά σε μια απογοήτευση με τη δημοκρατία. Η αλλαγή κομματικής υποστήριξης δεν είναι δυνατόν πλέον να λύσει το πρόβλημα. Το πρόβλημα δεν είναι πια του ενός ή του άλλου κόμματος εξουσίας. Στα μάτια του κόσμου είναι το σύστημα που δεν μπορεί πλέον να ικανοποιήσει τις προσδοκίες.
Η ευθύνη για την αδυναμία της δημοκρατίας να συνεχίσει τις παροχές φορτώνεται τώρα από τους εκλογείς σε όλα τα παραδοσιακά κόμματα. Στα κόμματα δηλαδή που αποτελούν τις συνισταμένες του συστήματος. Δηλαδή και στην Αριστερά. Διότι κι αυτή έχει ευθύνη μια και υπερθεμάτιζε πάντα σε παροχές κι αναλάμβανε εργολαβικά την προστασία των ρουσφετολογηθέντων από τα αστικά κόμματα εξουσίας. Μόνο οι φασίστες εμφανίζονται να αμφισβητούν και να αντιστρατεύονται λοιπόν το σύστημα. Μέσω αυτών πολλοί πιστεύουν πως ο μηχανισμός των ξεδοντιασμένων πελατειακών σχέσεων μπορεί να πάρει την εκδίκησή του. Αυτός είναι ο λόγος που η Χρυσή Αυγή εμφανίζεται ισχυρή και να διατηρεί, παρά τις διώξεις, σοβαρές δυνάμεις.
Οι εταίροι του κυβερνητικού συνασπισμού επιτιθέμενοι με την πολιτική τους στην ιδιωτική ιδιοκτησία, που αποτελεί τον βασικό πυλώνα της δυτικού τύπου φιλελεύθερης αντιπροσωπευτικής διακυβέρνησης, υπονομεύουν έτσι την πίστη των ανθρώπων στη δημοκρατία. Επιμένουν επίσης στη βαριά φορολογία και σε περικοπές μισθών και συντάξεων ενώ κωλυσιεργούν εμποδίζοντας τις όποιες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις όπως και τη μείωση του αριθμού των εργαζομένων στον δημόσιο τομέα. Ο κόσμος έτσι απογοητεύεται και αποπροσανατολίζεται. Δεν ενδιαφέρεται να στηρίξει τους θεσμούς, αηδιάζει με τις διαδικασίες –όπως λ.χ. οι εκλογές–, αρνείται να φανατιστεί για τις τύχες άλλων (έτσι βλέπει πλέον τους πολιτικούς), γίνεται απαθής, αιχμηρός κι εκδικητικός.
Τα παραδοσιακά κοινοβουλευτικά κόμματα δεν είχαν μυήσει τους Ελληνες στην πραγματική ουσία της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας καθώς και στη λειτουργία μιας ανοιχτής οικονομίας. Και τώρα τους έρχεται καθυστερημένα ο λογαριασμός. Δίχως τον συνεκτικό ιστό των πελατειακών σχέσεων που κρατούσε ζωντανό το ενδιαφέρον για την πολιτική, έρχονται η αποσύνθεση, η αδιαφορία και μια συμπεριφορά καυστικού μηδενισμού. Η αποχή είναι πλέον πολιτική στάση. Που στέλνει μηνύματα προειδοποίησης από την κοινωνία στο πολιτικό σύστημα. Κι αυτό εξακολουθεί να πορεύεται στον δικό του κόσμο. Σε μια παράλληλη εικονική πραγματικότητα. Ασχολείται με τις διαμάχες Βενιζέλου-Παπανδρέου (μίμηση, για το ενδιαφέρον της, σύγκρουσης Πανελευσινιακού – Παναιγιάλειου), με την εκτόξευση ανακοινώσεων Ν.Δ. – ΣΥΡΙΖΑ και με την… αναθεώρηση του Συντάγματος!
Δεν υπάρχει ευρωπαϊκή χώρα που να απασχολείται, έπειτα από κάθε σχεδόν κυβερνητική αλλαγή, με τον Καταστατικό Χάρτη. Οπως στην εποχή της εισβολής του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο. Που αντί να αμυνθούν μαζικά, οι Ελληνες έσφαζαν ο ένας τον άλλο κι αγωνιούσαν για το Σύνταγμα…
……………………………………………………………
*Οικονομολόγος, πρώην υπουργός
