Του Γιώργου Γιαννουλόπουλου
Αν θέλετε να μάθετε ποιος είναι ο ρόλος της κυβέρνησης και ποιος της αντιπολίτευσης στην κοινοβουλευτική δημοκρατία θα πρέπει να ρωτήσετε έναν πολιτικό επιστήμονα ή έναν συνταγματολόγο. Εμένα πάντως η μεταξύ τους κόντρα μου θυμίζει τη μάλλον θλιβερή συνήθεια πολλών ανδρών να ερίζουν για το μέγεθος του ανδρισμού τους. Με την εξής σημαντικότατη διαφορά: η κυβέρνηση επιχειρηματολογεί με τα παντελόνια κατεβασμένα, ενώ η αντιπολίτευση απλώς επαίρεται για το περιεχόμενό τους.
Οι επιδόσεις του ΣΥΡΙΖΑ στο εν λόγω άθλημα είναι πολύ καλές επειδή συνδυάζουν τη μαχητικότητα με την αοριστία. Δηλαδή δίνουν την έμφαση σ’ αυτό που ο κόσμος θέλει να ακούσει, αποσιωπώντας εκείνο που ο ίδιος κόσμος ελπίζει να αποφύγει. Για παράδειγμα, σε διάφορα προγραμματικά κείμενα διαβάσαμε ότι αν γίνει κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ θα χρησιμοποιήσει «όλα τα όπλα που έχει στη διάθεσή του», το οποίο μπορεί μεν να καθησυχάζει όσους πίστευαν ότι θα χρησιμοποιούσε μόνο τα μισά, αλλά δεν μας έκανε σοφότερους εφόσον δεν διευκρίνισε ποια είναι επιτέλους αυτά τα όπλα. Το ίδιο ισχύει και για τη δήλωση ότι θα κάνει «ό,τι χρειαστεί», η οποία είναι η ελληνική μετάφραση της περίφημης φράσης του Ντράγκι «whatever it takes». Οταν όμως την εκστόμισε ο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας όλοι, μα όλοι ήξεραν τι εννοούσε: η Τράπεζα θα χρησιμοποιούσε το λεγόμενο «πυρηνικό όπλο» της, ή αλλιώς θα αγόραζε τα ομόλογα των πιο προβληματικών μελών της για να προστατεύει το ευρώ. Γι’ αυτό και η απειλή του έπιασε. Πόσοι, όχι μόνο εκτός ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και εντός, γνωρίζουν ποια είναι τα κατά ΣΥΡΙΖΑ δικά μας πυρηνικά όπλα κι απ’ αυτούς πόσοι συμφωνούν ότι πρέπει να χρησιμοποιηθούν;
Με την πάροδο του χρόνου όμως, και εν όψει εκλογών, αυξάνεται και η πίεση να δοθούν πιο συγκεκριμένες απαντήσεις. (Εδώ αρχίζουν να κατεβαίνουν σιγά σιγά τα παντελόνια του ΣΥΡΙΖΑ.) Μάθαμε λοιπόν ότι αν στις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους μας ο Αλέξης Τσίπρας βρει τοίχο δεν θα διστάσει να καταφύγει σε δημοψήφισμα. Κίνηση μάλλον παράδοξη, δεδομένου ότι μια νεοεκλεγμένη κυβέρνηση δεν χρειάζεται άλλη εντολή για να εφαρμόσει το πρόγραμμά της, το οποίο υποτίθεται ότι έχει γνωστοποιήσει στους ψηφοφόρους. Μια πρώτη παρατήρηση: επί τέσσερα χρόνια μάς λέει και ξαναλέει ότι ο τοίχος αυτός δεν υπάρχει, ότι είναι μια μπλόφα, την οποία κατάπιαν αμάσητη εκείνοι που δεν μπορούσαν ή δεν ήθελαν να διαπραγματευτούν λεβέντικα με τους τρισκατάρατους δανειστές μας. Αν λοιπόν ο ΣΥΡΙΖΑ πάρει την εξουσία και ανακαλύψει στη συνέχεια τον τοίχο, δεν σημαίνει ότι οι αντίπαλοί του είχαν δίκιο και ότι κέρδισε τις εκλογές με ένα επιχείρημα που στην πραγματικότητα δεν έστεκε;
Οσον αφορά το δημοψήφισμα (το οποίο, παραδόξως, ο ΣΥΡΙΖΑ απέρριψε όταν το πρότεινε ο Γ. Παπανδρέου) είναι λογικό να υποθέσουμε, αν και η σχετική δήλωση δεν το ξεκαθαρίζει, ότι ο Α. Τσίπρας θα ζητήσει από τον λαό να απορρίψει τις ιταμές απειλές των δανειστών και να πει ένα περήφανο Οχι. Σε αυτή την περίπτωση τρία τινά μπορούν να συμβούν: πρώτο, ο λαός απορρίπτει τον εκβιασμό και οι Ευρωπαίοι υπαναχωρούν, οπότε ο ΣΥΡΙΖΑ πραγματικά δοξάζεται. Δεύτερο, ο λαός επιλέγει την παραμονή στο ευρώ με τους όρους που μέσες-άκρες ισχύουν σήμερα, οπότε ο ΣΥΡΙΖΑ παραδίδει την εξουσία και επιστρέφει στην αντιπολίτευση χωρίς τη φορά αυτή τη δυνατότητα να επαναλάβει τα επιχειρήματα που χρησιμοποιεί μέχρι σήμερα. Τρίτο, ο ΣΥΡΙΖΑ αποδέχεται την ετυμηγορία των ψηφοφόρων με το σκεπτικό ότι υποκλίνεται στη λαϊκή βούληση. Δηλαδή, κάνει τη μεγαλειώδη κωλοτούμπα που πολλοί έχουν προβλέψει και έτσι ο Αλέξης Τσίπρας παραμένει στου Μαξίμου, παρά το γεγονός ότι καθ’ οδόν προς εκεί έλεγε ψέματα και ότι οι υποδείξεις του για το τι να ψηφίσουμε απορρίφθηκαν, για τον εξής απλούστατο λόγο: γιατί είναι βαθύτατα δημοκράτης. Ή, αλλιώς, κρατιέται στην εξουσία whatever it takes.
Νομίζω ότι το πρώτο σενάριο είναι εξαιρετικά απίθανο (μια συζήτηση για το Grexit αναβάλλεται για την επόμενη φορά), το δεύτερο θα το χαρακτήριζα πιο πιθανό και το τρίτο θα τίναζε στον αέρα τον πολυτασικό ΣΥΡΙΖΑ, όπου κάποιοι επιμένουν στην ιδεολογική καθαρότητα, ενώ η ηγετική ομάδα ενδιαφέρεται κυρίως για την εξουσία.
Εδώ σκόπευα να τελειώσω αλλά μου έρχεται στον νου και ένα τέταρτο σενάριο: η Ευρώπη παίρνει φωτιά μετά την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και ένα πρωί ξυπνάμε σε ένα κόσμο διαφορετικό. Οι θρησκευόμενοι θα το χαρακτήριζαν Δευτέρα Παρουσία. Επειδή όμως είμαι άθεος, βλέπω μια λεπτή αλλά κατακόκκινη γραμμή που χωρίζει την πραγματική αλλά αφάνταστα δύσκολη ανατροπή από την ευκολία και ίσως την ιδιοτέλεια μιας σκέψης, η οποία, για να απαλλαγεί από τις αντιφάσεις της, ονειρεύεται μια «πολιτική» εκδοχή της βιβλικής Αποκάλυψης.
