Του Νικόλαου Α. Μπινιάρη
Παρά τους αφορισμούς για την τρομοκρατία ως απαράδεκτη μορφή διαμαρτυρίας ή πολιτικών αιτημάτων, η τρομοκρατία η οποία προέρχεται από τον ισλαμικό κόσμο είναι πολιτικό αίτημα και πρόγραμμα. Ο πάλαι ποτέ φοβερός Μπιν Λάντεν είχε ξεκινήσει την εκστρατεία του κατά της Δύσης οραματιζόμενος ένα Χαλιφάτο, το οποίο θα συνένωνε το Ισλάμ και θα το έκανε ξανά σεβαστό και μεγάλο σε εχθρούς και φίλους. Δεν έζησε να δει αυτό το οποίο συνέβη με τη Συρία και το Ιράκ. Η οργάνωση, που ονομάστηκε το «Ισλαμικό κράτος του Ιράκ και της Συρίας» και η οποία μετονομάστηκε από τις 29 Ιουνίου σε «Ισλαμικό Χαλιφάτο» και η οποία έχει αποπεμφθεί από την Αλ Κάιντα, πραγματοποίησε κατά έναν τρόπο το όνειρο του Σαουδάραβα ουτοπιστή. Στη βάση της η οργάνωση αυτή δεν ήταν τίποτε άλλο από την Αλ Κάιντα με δύο σημαντικές διαφορές. Η πρώτη είναι ότι χαρακτηρίζει τους σιίτες απίστους και θανάσιμους εχθρούς της πίστης. Η δεύτερη είναι η απίστευτη βία και ωμότητα που ασκεί απέναντι σε αντιπάλους μουσουλμάνους και όσους θεωρεί «απίστους». Δεν έχει παρουσιαστεί παρόμοιο φαινόμενο σε τέτοια έκταση από πολλά χρόνια τώρα, αν εξαιρέσουμε τον Πολ-Ποτ και διάφορες σχολές ακραίας επαναστατικής πρακτικής από «ορθόδοξες» ή «ανορθόδοξες» ερμηνείες διαφόρων ιδεολογικών ρευμάτων.
Για κάποιους το φαινόμενο της ίδρυσης ενός Χαλιφάτου ακούγεται αστείο ή τουλάχιστο να επιβεβαιώνει το ρητό του Μαρξ πως η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα. Δυστυχώς ο Μαρξ είχε άδικο, γιατί παρ’όλο που η επανάληψη ενός ιστορικού γεγονότος, όπως η ίδρυση του Χαλιφάτου της Μέκκας μετά τον θάνατο του Προφήτη Μωάμεθ, το οποίο υπήρξε ένα κοσμοϊστορικό γεγονός, φαντάζει στον αιώνα του ηλεκτρισμού και του διαδικτύου ως φάρσα, η φάρσα αυτή εμπεριέχει και θα προκαλέσει ποταμούς αίματος και ανθρώπινου πόνου: ξεριζωμούς, μεταναστεύσεις, πείνα, αρρώστιες και ταπεινώσεις.
Το Χαλιφάτο, η μοίρα του οποίου είναι μάλλον θνησιγενής, θα είναι το επίκεντρο μιας ανελέητης σύγκρουσης φανατικών για την παράδοση και των υπολοίπων, οι οποίοι το θεωρούν είτε ανεφάρμοστο είτε εχθρικό για τα συμφέροντά τους.
Η ειρωνεία της ιστορίας είναι πως ενώ οι ΗΠΑ και η Ρωσία βρίσκονται σε σύγκρουση για την Ουκρανία, οι μεν πρώτες θέλουν να χρηματοδοτήσουν έναν νέο στρατό μετριοπαθών αντιφρονούντων κατά του Ασαντ, δηλαδή κατά του «Ισλαμικού κράτους», και η δεύτερη έστειλε ήδη αεροπλάνα στο Ιράκ για να χρησιμοποιηθούν κατά των ισλαμιστών από την εκεί κυβέρνηση. Κάτι παρόμοιο αλλά σε επίπεδο ψιθύρων φαίνεται πως διαμείβεται μεταξύ δύο άλλων θανάσιμων εχθρών, των ΗΠΑ και του Ιράν, όπου το δεύτερο αισθάνεται κίνδυνο από τους ακραίους σουνίτες του Χαλιφάτου και η Ουάσινγκτον βλέπει τη διάλυση του Ιράκ ως ένα απτό παράδειγμα της μεγάλης αποτυχίας της εισβολής της σε αυτή τη χώρα.
Η ίδρυση του Χαλιφάτου και η επιλογή του Αμπού-Μπακρ-αλ-Μπαγκντάντι, ηγέτη της οργάνωσης και καταζητούμενου από το FBI, ως χαλίφη, επαναφέρει στο συλλογικό ασυνείδητο των μουσουλμάνων ημέρες δόξας και μεγαλείου. Το τελευταίο Χαλιφάτο, της Κωνσταντινούπολης, καταργήθηκε το 1924 από τον Κεμάλ Ατατούρκ. Οι Αραβες δεν παραδέχονται πως υπήρξε Τουρκικό Χαλιφάτο αλλά μόνον των Ομεγιαδών από το 661-750 της Δαμασκού και των Αβασιδών από το 750-1517 της Βαγδάτης. Ο χαλίφης βάσει της παράδοσης (σούνα) είναι ο τοποτηρητής στη θέση του Προφήτη. Είναι ηγέτης πολιτικός αλλά και της αδελφότητας που ίδρυσε ο Προφήτης Μωάμεθ. Δικάζει και τηρεί τη σαρία, τον ιερό νόμο, και συνδυάζει και την πολιτική αλλά κυρίως τη θρησκευτική ηγεσία. Ο πρώτος χαλίφης Αμπού-Μπακρ είχε εκλεγεί από μια ομάδα πιστών με ψηφοφορία. Ο Αμπού-Μπακρ-αλ-Μπαγκντάντι κράτησε τον θεσμό αυτό και σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της οργάνωσής του εξελέγη με ψηφοφορία.
Ηίδρυση του Χαλιφάτου για όλους τους μουσουλμάνους, σύμφωνα με τις εξαγγελίες της νέας πολιτικής οντότητας, έχει σκοπό την κατάργηση των συνόρων από τη Μεσόγειο έως τον αραβο-περσικό Κόλπο. Διαρρηγνύει λοιπόν τις κρατικές οντότητες της Συρίας, του Ιράκ, της Σαουδικής Αραβίας, της Ιορδανίας και των υπολοίπων χωρών της περιοχής. Στην πραγματικότητα, οι ιδεολόγοι του Χαλιφάτου θεωρούν ότι και οι 56 ισλαμικές χώρες έχουν παράνομες κυβερνήσεις και επιζητούν μία ενιαία διακυβέρνηση όλων των μουσουλμάνων. Ακούγεται βέβαια ουτοπικό και ανεφάρμοστο και έτσι πράγματι είναι, όμως ως πρόγραμμα είναι πολιτικό και ενέχει και επαναστατικά προτάγματα γιατί οι χώρες στις οποίες απευθύνεται σε αυτή τη φάση είναι και οι πλουσιότερες του αραβικού κόσμου. Η ιδέα του Χαλιφάτου προβάλλει την ιδέα μιας δικαιότερης κατανομής πλούτου και έναν έλεγχο του ενεργειακού πακτωλού ο οποίος υπάρχει εκεί αλλά και της διαφθοράς και της αυθαιρεσίας.
Είναι προφανές πως τα κράτη της περιοχής και οι μεγάλοι παίκτες της διεθνούς σκηνής θα αντιδράσουν με όλα τα μέσα, αλλά το καίριο ζήτημα, το οποίο τίθεται, είναι η αντίδραση των καθημαγμένων μαζών οι οποίες είναι πιθανόν να συνταχθούν, τουλάχιστον ένα μέρος τους, πίσω από αυτήν την προοπτική.
Ηκατάσταση στον ισλαμικό κόσμο είναι περίπλοκη. Ειδικά η περιοχή μας λόγων πετρελαίων και ιστορικών παραδόσεων (Μέκκα), είναι ευάλωτη σε κάθε είδους διαμάχη εντός του ίδιου του Ισλάμ. Είναι σε αυτή την περιοχή όπου επικεντρώνεται και η διαμάχη σιιτών-σουνιτών γύρω από το Ιράκ και τον Κόλπο.
Αν η διεθνής διπλωματία και η πολιτική χαρακτηρίζονται από κάτι σήμερα, αυτό δεν είναι ούτε η λογική ούτε η συνέπεια. Οι εστίες σύγκρουσης έχουν πολλαπλασιαστεί και ασχέτως του ποιος ήρξατο χειρών αδίκων ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος του λάθους ή της κακής εκτίμησης ή διαχείρισης μιας κρίσης ανάμεσα σε τόσες άλλες. Αυτό μπορεί να αποβεί μοιραίο για την ειρήνη και την περιοχή μας.
* Συγγραφέας. Το βιβλίο του «Το Κάλεσμα της Ερήμου» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Νησίδες»
