Του Αλέξανδρου Φιλιππίδη*

Τον απλό πολίτη που μετατρέπεται σε υποκείμενο δημοκρατίας, σε ενεργούν υποκείμενο εκεί που πριν ήταν ενεργούμενο αντικείμενο πολιτικών επιλογών, αυτό τον ενεργό πολίτη που μπορεί πια να γίνει και ενεργός πολιτικός, καλείται να εκφράσει ένα νέο κόμμα όπως το Ποτάμι.

Αναγκαία αλλά πιθανότατα και ικανή συνθήκη γι’ αυτήν τη δημοκρατική μετατροπή του πολιτικού «αντικειμένου» σε πολιτικό «υποκείμενο» είναι η ύπαρξη και άσκηση πολιτικής βούλησης. Η πολιτική είναι η διαδικασία μέσω της οποίας η τεχνική γνώση (περί διοίκησης και διακυβέρνησης της κοινωνίας) και η φιλοσοφική διερώτηση (περί της φύσης, μορφής και λειτουργίας της κοινωνίας) μετατρέπονται σε βολονταρισμό. Η πολιτική είναι βολονταρισμός, αρχικά ενεργητικός (πίστη στη δύναμη της βούλησης του αντιπροσωπεύειν – «θέλω να σε αντιπροσωπεύσω για να κάνω αυτά»), κατόπιν, ή ταυτόχρονα, παθητικός (αποδοχή της βούλησης του αντιπροσώπου και πίστη σε αυτήν από τον αντιπροσωπευόμενο, άρα πίστη στη δύναμη της βούλησης του αντιπροσωπεύεσθαι – «θέλω να αντιπροσωπευθώ από εσένα για να κάνω, μέσω εσού, αυτά»). Χωρίς βολονταρισμό η πολιτική γίνεται φιλοσοφική ή ακαδημαϊκή αναζήτηση ει μη και εκζήτηση –«τρεις καθηγητές, την πατρίδα να την κλαις», κατά την παλαιά ρήση! Αρα πολιτική χωρίς πίστη του πολιτικού στη δύναμη της βούλησης του και αποδοχή αυτής από τον πολίτη, δεν νοείται.

Ομως, αντίθετα από ό,τι μπορεί να ισχυρίζεται ο ακραίος βολονταρισμός, η πολιτική βούληση δεν είναι διακόπτης on-off, «τον πατάς και εμφανίζεται». Η πολιτική βούληση για τις μεγάλες αλλαγές, σφυρηλατείται, χτίζεται, πάνω στη σχέση εμπιστοσύνης του πολιτικού με τον πολίτη, του αντιπροσώπου με τον αντιπροσωπευόμενο, του εντολοδόχου με τον εντολέα. Τέτοια εμπιστοσύνη το παλιό πολιτικό προσωπικό, το προσωπικό που σήπεται, δεν μπορεί να εμπνεύσει ποτέ ξανά. Αυτή την εμπιστοσύνη χτίζει τώρα, με το παράδειγμά του, το Ποτάμι. Στόχος του είναι όχι να αλλάξει αλαζονικά την Ελλάδα, αλλά να πείσει, με το παράδειγμά του, την Ελλάδα να αλλάξει. Τέτοιο παράδειγμα έδωσαν οι πολιτικοί που αγάπησαν τη χώρα και τον λαό της, αλλά ακόμα περισσότερο αγάπησαν την αλήθεια, αυτοί που δεν φοβήθηκαν να δυσαρεστήσουν τον λαό και τη χώρα, αν η αλήθεια αυτό επέβαλλε. Ενα νέο κόμμα οφείλει να αναλύσει, να εξηγήσει, να πείσει, να ενθουσιάσει, αλλά εν τέλει οφείλει να συγκινήσει. Αν η καρδιά δεν ακολουθήσει, πολιτική βούληση στέρεα δεν θα οικοδομηθεί.

Το μέλλον αρχίζει εδώ και, για να το αρπάξουμε από τον λαιμό, πρέπει να παραμερίσουμε οριστικά την προηγούμενη πολιτική γενιά, να μας βοηθήσουνε με την εμπειρία τους, που τόσο σκληρά (σκληρά και για τον τόπο) την απέκτησαν, αλλά να μας αφήσουνε να κρατήσουμε εμείς το τιμόνι, εμείς η γενιά του νέου αιώνα που μάθαμε τον Αντρέα και τον Μητσοτάκη και την Αυριανή από τους γονείς μας. Η γενιά μας θέλει να πει τα πράγματα με το όνομά τους, άρα να μη δώσει στο αδηφάγο παρελθόν ούτε ένα εκατοστό παραπάνω από αυτό που του αναλογεί.

Φοβάται η γενιά μου, αλλά αυτό είναι το όπλο της, τώρα που πρέπει η χώρα να πολεμήσει με όλα τα όπλα που διαθέτει. Τώρα είναι αυτή στιγμή. Αυτή η στιγμή, η στιγμή της τομής, είναι τώρα. Φοβάται η γενιά μου το παρελθόν, γι’ αυτό βιάζεται να πιαστεί από το μέλλον και δεν μπορεί να περιμένει άλλο. Σαν να ’ναι τώρα τα βαφτίσια της νέας Ελλάδας, της καινούργιας χώρας κι εμείς πρέπει, οφείλουμε, να προσέλθουμε, όχι να γυρίσουμε την πλάτη, αλλά να είμαστε εκεί σε αυτά τα βαφτίσια και να πούμε, όταν μας ρωτήσουνε, «αποτάσσομαι»: αποτάσσομαι τον Μελιγαλά αλλά και τον Αϊ-Στράτη, αποτάσσομαι τη Μακρόνησο αλλά και τον Ζαχαριάδη, αποτάσσομαι τον θλιβερό λαϊκισμό του Δηλιγιάννη και τον πολιτικαντισμό του Τρικούπη. Αποτάσσομαι τον Βενιζέλο και τον Κωνσταντίνο και τον Γούναρη του Εθνικού Διχασμού. Αποτάσσομαι τη δολοφονία του Ιωνος Δραγούμη αλλά και του Γρηγορίου Λαμπράκη. Αποτάσσομαι τα Ιουλιανά και τη σαλαμοποίηση της Ενωσης Κέντρου. Αποτάσσομαι τη χρυσή οκταετία Καραμανλή, γιατί η ανάπτυξη δεν σημαίνει τίποτα όταν οργιάζει το παρακράτος. Αποτάσσομαι τους Παπανδρέου, όλους, και τον παπανδρεϊσμό τους. Αποτάσσομαι την πολιτική φεουδαρχία και την κληρονομική δημοκρατία των Μητσοτάκη. Αποτάσσομαι τον ατελέστατο αλλά και πολυτελέστατο «εκσυγχρονισμό». Αποτάσσομαι τον Βουλγαράκη και τον Ακη. Αποτάσσομαι τον Θοδωρή Ρουσόπουλο αλλά και τον Βαγγέλη τον Γιαννόπουλο, αποτάσσομαι τον «ήμουνα νέος και δεν το εννοούσα» Βορίδη, όπως και τον «δεν το διάβασα» Χρυσοχοΐδη, και μαζί, τους Διόσκουρους Mνημονιομάχους και Ισαποστόλους του δόγματος «η σταθερότης είμαι εγώ», Σαμαρά και Βενιζέλο (τον Β.).

Αποτάσσομαι την πληγή της Ρωμιοσύνης που ακόμα χαίνει και το εφιαλτικό παρελθόν αυτού του μαρτυρικού τόπου. Ε λοιπόν, όχι άλλο χθες. Οχι άλλη υπομονή. Ας μη δώσουμε άλλο χρόνο στον χρόνο.

Με σεμνότητα πιστεύω στον καλύτερο εαυτό της πατρίδας και συντάσσομαι με το αύριο.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

* Συγγραφέας-εκπαιδευτικός, μέλος της Πανελλήνιας Επιτροπής που εξέλεξε κατά το πρόσφατο ιδρυτικό συνέδριό του το Ποτάμι ([email protected])