Οι περισσότερες εικόνες που πλημμυρίζουν τηλεοπτικές οθόνες και εφημερίδες αυτό το καλοκαίρι είναι τραγικές έως αποκρουστικές. Μας έρχονται κυρίως από τη Λωρίδα της Γάζας, από την κατάρριψη του μαλαισιανού αεροσκάφους στην Ουκρανία, αλλά και από τις ανατριχιαστικές σφαγές από ακραίους ισλαμιστές σε αρκετές αραβικές χώρες. Πέρα από τον αποτροπιασμό και τη φρίκη, υπάρχουν μερικά βασικά στοιχεία που είναι κοινά σε αυτές τις εξελίξεις και είναι απαραίτητη η κατανόησή τους για μια ψύχραιμη προσέγγιση των διεθνών εξελίξεων, και κυρίως των συγκρούσεων που μαίνονται.
Το πρώτο και βασικότερο είναι ο συσχετισμός ισχύος ανάμεσα στους εμπλεκόμενους. Αν δηλαδή μια δύναμη έχει υπεροπλία, έχει πολιτική, οικονομική και διπλωματική ισχύ, τότε συνήθως η έκβαση της σύγκρουσης είναι δεδομένη. Πέρα από το δίκιο των λαών ή ακόμη και το αποδεκτό διεθνές δίκαιο, πέρα από την ηθική πλευρά κάθε σύγκρουσης, αν μια εμπλεκόμενη δύναμη έχει τη δυνατότητα να δρα αδιαφορώντας για τις αντιδράσεις, τότε τα περιθώρια της άλλης πλευράς στενεύουν απελπιστικά. Το ξέρουμε εδώ και περίπου 2.500 χρόνια από τη σφαγή των Μηλίων από τους Αθηναίους…
Βέβαια, οι σύγχρονες διεθνείς συνθήκες είναι περίπλοκες και πολυσύνθετες, ο κόσμος δεν είναι πια διπολικός -και αλίμονο σε όσους έχουν μείνει ακόμη προσκολλημένοι στην απλουστευτική και παιδαριώδη διάκριση σε κακούς της μιας πλευράς και σε καλούς της άλλης. Ομως ο κανόνας της ισχύος είναι αμείλικτος. Για παράδειγμα, το Ισραήλ έχει με το μέρος του τη δύναμη των όπλων και την ανοχή των «μεγάλων» του κόσμου. Αρα, μπορεί σχεδόν ανενόχλητο από διεθνείς πιέσεις και οργανισμούς να επιμένει στη βάρβαρη και βαθιά ανήθικη πολιτική του απέναντι στους Παλαιστινίους. Γιατί η επίκληση της αυτοάμυνας είναι απατηλή: το Ισραήλ δεν έχει δίπλα του ένα ελβετικό καντόνιο, που ξαφνικά άρχισε να του ρίχνει ρουκέτες! Το Ισραήλ, με βάση το διεθνές δίκαιο, είναι δύναμη κατοχής της Λωρίδας της Γάζας, γιατί την ελέγχει ασφυκτικά από κάθε πλευρά και από κάθε άποψη. Αρα οι κάτοικοι της Λωρίδας έχουν κάθε δικαίωμα στην αυτοάμυνα και κυρίως στην αντίσταση ενάντια στη δύναμη κατοχής της πατρίδας τους -δικαίωμα αναφαίρετο σε κάθε λαό που διεκδικεί την εθνική του απελευθέρωση και ανεξαρτησία!
Τηρουμένων των αναλογιών, στη σύγκρουση της Ουκρανίας έχουμε μια σκληρή αναμέτρηση Αμερικανών και Ευρωπαίων, αλλά και της Ρωσίας του Πούτιν από την άλλη. Και σε αυτή την περίπτωση η ισορροπία δυνάμεων γέρνει -για την ώρα τουλάχιστον- προς την πλευρά του Πούτιν, ο οποίος δεν δίστασε να οργανώσει και να πραγματοποιήσει την προσάρτηση της Κριμαίας χωρίς να τον εμποδίσει καμιά μικρή ή μεγάλη δύναμη. Για τον απλούστατο λόγο ότι καμιά άλλη δύναμη δεν έχει συμφέρον να αντιπαρατεθεί σήμερα ενόπλως με τη Ρωσία, σε μια περιοχή που αποτελούσε μέχρι πριν από λίγα χρόνια έδαφος της Σοβιετικής Ενωσης.
Η αμείλικτη αρχή της ισχύος λειτουργεί λοιπόν και στην Ουκρανία, όπου δεν υπάρχουν από τη μια οι καλοί και από την άλλη οι κακοί. Τα αντιδραστικά και φασιστικά στοιχεία που έχουν επιστρατεύσει οι Δυτικοί ως πληρεξούσιους των συμφερόντων τους εκεί αντιπαρατίθενται με τους κουκουλοφόρους που βλέπουμε να βρίσκονται «σε διατεταγμένη υπηρεσία» στην άλλη πλευρά. Ο χαμένος σε αυτή την περίπτωση είναι ο ουκρανικός λαός, με όλη την εθνο-θρησκευτική ποικιλία στη σύνθεσή του. Οσο για τους Παλαιστινίους της Γάζας, αυτοί βρίσκονται σε ακόμη χειρότερη κατάσταση, γιατί οι σύμμαχοί τους διεθνώς έχουν λιγοστέψει σε μεγάλο βαθμό.
Στον σημερινό κόσμο, στον οποίο έχουν ανατραπεί τα δεδομένα της εποχής της αναμέτρησης των δύο υπερδυνάμεων, η αλληλεγγύη των λαών αναδεικνύεται αναντικατάστατο στοιχείο για τη διαμόρφωση νέων ισορροπιών. Χρειάζονται, όμως, και οι πολιτικές δυνάμεις που θα την εμπνεύσουν!
