Του Αγγελου Αναστασόπουλου
Το επαναστατικό σχέδιό του παρουσίασε χθες το υπουργείο Παιδείας για την αναβάθμιση και την οικονομική εξυγίανση των πανεπιστημίων. Οι βασικοί άξονες του πλάνου είναι δύο: η αύξηση των μεταπτυχιακών και η δημιουργία αγγλόφωνων προπτυχιακών τμημάτων για αλλοδαπούς, με δίδακτρα, για να έρθουν έσοδα στη χώρα και στο υπουργείο. Δεν είναι η πρώτη φορά που ακούγεται αυτό στη χώρα μας. Για την ακρίβεια είναι η τέταρτη φορά, από το 1981, που παίρνεται η ίδια απόφαση, όμως μέχρι σήμερα δεν έχει υλοποιηθεί ποτέ.
Από το 1976, ο Σκοτσέζος διανοούμενος Αλασντερ ΜακΙντάιρ επιμένει ότι η οικονομία της Ελλάδας μπορεί να βασιστεί στον εκπαιδευτικό τουρισμό. Πριν φανταστούμε καν ότι υπάρχει η πιθανότητα να περάσει η χώρα μας μια τέτοια οικονομική κρίση, υπήρχαν άνθρωποι που μας πίεζαν να στρέψουμε το βλέμμα στις εξαγωγές… παιδείας.
«Ποιος δεν θα ήθελε να διδαχθεί αρχαιολογία στο Ηράκλειο, δίπλα στην Κνωσό; Ποιος δεν θα ήθελε να σπουδάσει γλωσσολογία στη Θεσσαλονίκη; Ποιος δεν θα ήθελε να πάρει πτυχίο φιλοσοφίας δίπλα στην Ακρόπολη;», ξεκινούσε η διάλεξη του ΜακΙντάιρ, το 1988, στο Πανεπιστήμιο Βάντερμπιλτ των ΗΠΑ.
Το σχέδιο Λοβέρδου παρουσιάζεται ως φιλόδοξο και πρωτοποριακό από τη δικομματική κυβέρνηση. Ακόμα και αν υλοποιηθεί (που δεν θα υλοποιηθεί), μόνο πρωτοποριακό δεν μπορεί να το χαρακτηρίσει κανείς. Είναι ένα απόλυτα επιτυχημένο πείραμα, στο οποίο αργήσαμε πολύ να πάρουμε μέρος. Τη δεκαετία του 1970, τον δρόμο έδειξαν τρεις ευρωπαϊκές πόλεις που μέχρι τότε ζούσαν από το βαμβάκι: το Μάντσεστερ στην Αγγλία, η Γλασκόβη στη Σκοτία και το Τίλμπουρχ στην Ολλανδία. Οσο η παραγωγή ρούχων στρεφόταν περισσότερο στην Ασία, οι Ευρωπαίοι έπρεπε να βρουν άλλους τομείς ενασχόλησης, και οι τρεις αυτές πόλεις (όπως και η Περούτζα, μετά την κρίση της σοκολάτας της δεκαετίας του 1980) ίδρυσαν πανεπιστήμια για ξένους, χτίζοντας φοιτητουπόλεις και ολόκληρες βιομηχανίες γύρω από τους σπουδαστές.
Κι αν απέναντι στους Βόρειους έχουμε σύμπλεγμα κατωτερότητας, τότε μπορούμε να κοιτάξουμε προς την πλευρά της Μποτσουάνα. Μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της από τη Βρετανία, το 1966, δημιούργησε πρότυπα πανεπιστήμια και ένα αξιοζήλευτο σύστημα υγείας. Σήμερα, η πρωτεύουσα Γκαμπορόν συλλέγει τα λαμπρότερα μυαλά της Αφρικής, τα οποία -όπως είναι φυσικό- μετά τις σπουδές τους επιλέγουν να παραμείνουν στην πιο αναπτυσσόμενη χώρα της ηπείρου.
