Ο τελευταίος στρατιώτης-αυτοκράτωρ της ένδοξης Μακεδονικής Δυναστείας του Βυζαντίου, ο ικανότερος και πιο πετυχημένος, υπήρξε ασφαλώς ο Βασίλειος Β' (976-1025 μ.Χ.), γνωστός ως Βουλγαροκτόνος. Ηταν άνθρωπος πρακτικός, λιτοδίαιτος, με υψηλή αίσθηση του καθήκοντος, άγρυπνος φρουρός των συνόρων και του δημοσίου χρήματος. Οταν πέθανε, τα ταμεία της αυτοκρατορίας ήταν γεμάτα νομίσματα και το αποθεματικό φάνταζε απεριόριστο. Και όπως σημειώνει στη «χρονογραφία» του «ο ύπατος των φιλοσόφων» της εποχής του, Μιχαήλ Ψελλός, η συσσώρευση πλούτου, την οποία επέτυχε ο Βασίλειος Β’, αποτελούσε τη βάση της ισχύος και της ευημερίας της αυτοκρατορίας. Μόλις το δημόσιο χρήμα άρχισε να διασπαθίζεται από ανίκανους και ανεύθυνους αυτοκράτορες, οι οποίοι διεδέχθησαν τον Βασίλειο Β’, αυτό υπήρξε η αρχή του κακού και η αρχή του τέλους της αυτοκρατορίας στη μακρόσυρτη πορεία της παρακμής, που την οδήγησε τελικά στην εξαφάνιση. Ετσι γράφει ο Μιχαήλ Ψελλός -η απόδοση στη νεοελληνική είναι του Βρασίδα Καραλή: «Επειδή -η εξουσία- σε πολλούς και για πολύ καιρό επιδαψίλευε αφθόνως χορηγίες, ακόμη κι αυτό το οποίο έγινε αφορμή τόσων επαίνων… αυτό ακριβώς ήταν που καταλεηλάτησε τα πάντα -στο έσχατο σημείο καταπτώσεως- αυτό μάλιστα και τίποτε άλλο ήταν η πρωταιτία της πτώσεως». Και «Σταδιακά η όλη κατάσταση έφθασε σε κρίσιμα όρια, εφ' όσον όλα εκείνα, τα αξιοζήλευτα προηγουμένως αξιώματα δωρήθηκαν αφειδώς και αδιακρίτως με αποτέλεσμα να χάσουν κάθε κύρος οι κάτοχοί τους». Ειρωνευόμενος περαιτέρω την τραγική κατάσταση της αυτοκρατορίας, έγραφε: «Παρόλο που δεν έχουμε αγκυροβολήσει με ασφάλεια στο λιμάνι, τουλάχιστον δεν έχουμε τιναχθεί στην κορυφή των κυμάτων και δεν έχουμε παρασυρθεί ακόμα στα απύθμενο πέλαγος».