Του Τάσου Τσακίρογλου
Για πολλά χρόνια η «δημιουργική λογιστική» και οι καλλωπισμένοι αριθμοί μπορούσαν να εξωραΐσουν την πραγματικότητα, στην οποία οι άνθρωποι δυστυχούσαν. Σήμερα, ακόμα και οι αριθμοί δεν νιώθουν καλά. Φανταστείτε ότι οι διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί δημιουργούν όρους όπως ο «Δείκτης δυστυχίας» (Misery Index), ο οποίος προκύπτει προσθέτοντας το ποσοστό ανεργίας με εκείνο του πληθωρισμού, βάσει των γενικών τιμών καταναλωτή. Με βάση λοιπόν αυτή την κατάταξη, η Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη θέση, μεταξύ 21 χωρών, με πρώτη τη Βενεζουέλα και δεύτερη τη Νότια Αφρική. Διόλου συμπτωματικά, στην ίδια λίστα φιγουράρουν οι μνημονιακοί σύντροφοι του Νότου, Ισπανία – Πορτογαλία, αλλά και η συν-σταβλιζόμενη στα PIIGS, Ιρλανδία.
Οχι πως δεν γίνονται βέβαια φιλότιμες προσπάθειες για να εξωραϊστεί η σημερινή άθλια κατάσταση. Δεν είναι τυχαίο ότι στη συζήτηση που διεξάγεται διεθνώς η έννοια των «ανισοτήτων» τείνει να καμουφλάρει εν μέρει την έννοια της «φτώχειας», όπως και ο όρος «οικονομία της αγοράς» συνήθως αντικαθιστά τον πιο τραχύ όρο «καπιταλισμός». Και όχι τυχαία. Διότι εάν οι ανισότητες είναι το ορατό (βγάζει μάτια πλέον) αποτέλεσμα, η λειτουργία του καπιταλισμού και το κέρδος είναι οι γενεσιουργοί αιτίες.
Σύμφωνα με την αμερικανική Στατιστική Υπηρεσία, 45,3 εκατομμύρια Αμερικανοί ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, με ετήσιο εισόδημα μικρότερο από 23.834 δολάρια. Και όχι μόνον αυτό. Για να εξασφαλίσουν αυτό το εισόδημα εργάζονται κατά μέσο όρο 3.287 ώρες τον χρόνο, δηλαδή περίπου 63,25 ώρες την εβδομάδα!
Την ίδια ώρα, στην Ελλάδα η επίσημη ανεργία φτάνει το 27% και το ΑΕΠ έχει συρρικνωθεί στα μνημονιακά χρόνια κατά τουλάχιστον 25%. Τα προβλήματα αυτά οξύνονται, τόσο από τη λιτότητα όσο και από το δημογραφικό. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2008 το ποσοστό των γεννήσεων έχει μειωθεί κατά 15%, ενώ πάνω από 150.000 Ελληνες επιστήμονες έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό. Εάν η κατάσταση αυτή συνεχιστεί, «η Ελλάδα θα γίνει το πτωχοκομείο και το γηροκομείο της Ευρώπης» προειδοποιούσε πριν από λίγες μέρες η γερμανική εφημερίδα «Handelsblatt».
Βέβαια οι αριθμοί δεν είναι ίδιοι για όλους, αφού η γενική τάση τα τελευταία πολλά χρόνια, η οποία συνεχίστηκε με μεγαλύτερη ένταση την περίοδο της κρίσης, είναι να γίνονται οι πλούσιοι πλουσιότεροι. Σύμφωνα με την έκθεση «Billionaire Census 2014» της εταιρείας Wealth – X και της ελβετικής τράπεζας UBS, το 2014 ο αριθμός των δισεκατομμυριούχων αυξήθηκε κατά 7% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά και έφτασε τους 2.325, με καθαρή περιουσία ο καθένας τους περί τα 3,1 δισεκατομμύρια δολάρια. Απ’ αυτά τα περίπου 600 εκατομμύρια είναι σε ρευστό, περισσότερα δηλαδή από το ετήσιο ΑΕΠ του Αγίου Δομίνικου.
Ο «Παράδεισος» που οι κροίσοι αυτοί και οι πολιτικοί υπάλληλοί τους φτιάχνουν για όλους εμάς τους υπόλοιπους δεν θυμίζει καθόλου τον «Κήπο των Επίγειων Απολαύσεων» του Ιερώνυμου Μπος, αλλά μάλλον το σκοτεινό του έργο «Η Εσχατη Κρίση»: μιζέρια, στέρηση, μαυρίλα, κατάθλιψη και βασανιστική τιμωρία. Ενα μαρτύριο, τόσο για τους ανθρώπους όσο και για τους αριθμούς.
