Του Ακρίτα Καϊδατζή*
Στις 10 Σεπτεμβρίου, η Επιτροπή Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας εξέδωσε την απόφαση 307/2014, με την οποία ανέστειλε την εφαρμογή του μέτρου της κυριακάτικης λειτουργίας των καταστημάτων καθ’ όλο το έτος. Μετά την, πολύ σημαντική, απόφαση αυτή αναμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον την κρίση της Ολομέλειας του δικαστηρίου επί της αίτησης που έχουν ασκήσει η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου, η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας, ο Εμπορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης, καθώς και έμποροι και επαγγελματίες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, για την οριστική ακύρωση του μέτρου.
Για την ισόρροπη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του ο σύγχρονος κοινωνικός άνθρωπος έχει ανάγκη από ένα περιθώριο ανάπαυσης και ηρεμίας, από ένα διάλειμμα, με την πιο κυριολεκτική σημασία της λέξης, από την ένταση του οικονομικού ανταγωνισμού, είτε πρόκειται για εργαζόμενο είτε για καταναλωτή είτε απλώς για κάτοικο περιοχών όπου αναπτύσσεται εμπορική δραστηριότητα. Οι νυχτερινές ώρες, οι Κυριακές και αργίες, ως χρόνος θεσμοποιημένης αναστολής της συνήθους οικονομικής δραστηριότητας, αποτελούν ένα πολιτισμικό κεκτημένο και ένα κοινωνικό αγαθό που οφείλει ο νομοθέτης να λάβει σοβαρά υπόψη κατά τη ρύθμιση της κοινωνικής και οικονομικής ζωής.
Κατά τον χρόνο αυτό, η αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού παύει να αποτελεί το προέχον κριτήριο κατά τη ρύθμιση της οικονομικής δραστηριότητας και υποχωρεί έναντι των κοινωνικών και πολιτισμικών αξιών της νυχτερινής ησυχίας και της κυριακάτικης ηρεμίας. Πέρα από κοινωνική κατάκτηση των εργαζομένων, επομένως, η Κυριακή αργία είναι και μια πολιτισμική αξία όλης της κοινωνίας, η οποία, ως τέτοια, συγκροτεί ένα συλλογικό αγαθό συνταγματικής περιωπής (για την «Κυριακή ως συνταγματική αξία» βλ. ιδίως το ομότιτλο βιβλίο του Γερμανού συνταγματολόγου P. Häberle, Der Sonntag als Verfassungsprinzip, 2η έκδ., Βερολίνο 2006).
Από την απόφαση της Επιτροπής Αναστολών αξίζει να κρατήσουμε την υποδειγματική τεκμηρίωσή της, με την παράθεση πληθώρας εμπειρικών και συγκριτικών στοιχείων και στατιστικών δεδομένων. Στη σκέψη αυτή είναι εμφανής η επιρροή της εισηγήτριας, συμβούλου κ. Καραμανώφ, η οποία τόσο κατά το δικαιοδοτικό όσο και στο επιστημονικό της έργο έχει πολύ συχνά αναδείξει τη σημασία της ορθολογικής νομοθέτησης, που εξυπηρετεί πραγματικές ανάγκες και στηρίζεται σε επαληθεύσιμα βάσει μελετών δεδομένα.
Από την άλλη, μόνο θλίψη προκαλεί η παραδοχή που περιέχεται στις απόψεις του Δημοσίου στη δίκη, ότι το επίμαχο μέτρο έχει πιλοτικό χαρακτήρα με άδηλες ακόμη συνέπειες, με άλλα λόγια ότι ο νομοθέτης, ούτε λίγο ούτε πολύ, απλώς πειραματίζεται (ή μήπως αυτοσχεδιάζει;) αδιαφορώντας για τις άμεσες κοινωνικές συνέπειες των αποφάσεών του. Αυτές ακριβώς τις συνέπειες ήρθε να αναστείλει η απόφαση της Επιτροπής Αναστολών, προτού καταστούν ανεπανόρθωτες.
…………………………………………………………………………….
* Λέκτορας Νομικής ΑΠΘ
