Του Βίκτωρα Νέτα
Η οικονομική κρίση βούλιαξε τον τόπο και οδήγησε στην ανεργία και την εξαθλίωση εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνες και ιδιαίτερα τους νέους, που βλέπουν ζοφερό το μέλλον τους και όμως εκείνοι που έπρεπε να αναλάβουν τις ευθύνες τους δεν τις ανέλαβαν, αλλά παρέμειναν αδρανείς, μοιραίοι και άβουλοι με μικρές μόνο εξαιρέσεις που, δυστυχώς, δεν λειτούργησαν ως παράδειγμα για να κινητοποιηθούν οι πάντες. Δεν ανέλαβαν τις ευθύνες τους οι εργαζόμενοι στον κρατικό μηχανισμό, που αποκαλύφθηκε ότι είναι σπάταλος, διαβρωμένος και διεφθαρμένος, ανίκανος ακόμη και για τα στοιχειώδη, όπως είναι η φοροδιαφυγή, η φοροαποφυγή και η φοροκλοπή.
Δεν ανέλαβε τις ευθύνες του το συνδικαλιστικό κίνημα, που έπρεπε να κινητοποιήσει τους εργαζόμενους για να δώσουν ανυποχώρητα τη μάχη για την εξυγίανση του κράτους και παράλληλα να προτείνει λύσεις για τη μείωση της ανεργίας και για το Ασφαλιστικό. Δεν ανέλαβε τις ευθύνες της η πλειονότητα των Ελλήνων, που έμειναν ακαθοδήγητοι και απλοί θεατές του δράματος. Δεν ανέλαβε τις ευθύνες της η στελέχωση και προπαντός η λαϊκή βάση των κομμάτων, για να ανανεώσει το πολιτικό προσωπικό, που αποδείχθηκε ανεπαρκές και ανίκανο να βγάλει από το τέλμα το πολιτικό σύστημα για να κάνει τα στοιχειώδη.
«Ολοι μαζί μπορούμε» είναι το κεντρικό σύνθημα μιας ομάδας ευαισθητοποιημένων Ελλήνων, που ανέλαβε να ανακουφίσει τους εξαθλιωμένους με συσσίτια, με τρόφιμα, με ρούχα, με τα αναγκαία για να κρατηθούν στη ζωή. Την πρώτη ευθύνη ωστόσο έχει το πολιτικό σύστημα, δηλαδή τα κόμματα, που όταν ξέσπασε η κρίση, δεν συνεργάστηκαν για να την αντιμετωπίσουν ως εθνικό ζήτημα. Μόνο με τη συνεργασία όλων των κομμάτων ήταν δυνατό να εξυγιανθεί ο κρατικός μηχανισμός, που είναι η πηγή της κακοδαιμονίας του τόπου. Χωρίς καθαρό και αποτελεσματικό κράτος δεν μπορεί να γίνει τίποτε απολύτως. Και τα πιο ουσιαστικά κυβερνητικά μέτρα αχρηστεύονται, όταν ο κρατικός μηχανισμός καλείται να τα εφαρμόσει. Ανακαλύπτονται σκάνδαλα, τα οποία, όμως, ξεπλένονται στο πλυντήριο της γραφειοκρατίας.
Γιατί, λοιπόν, δεν συνεργάζονται κυβέρνηση και αντιπολίτευση, για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, αφού το γνωρίζουν και το βρίσκουν συνεχώς μπροστά τους; Μήπως δεν θα το βρει μπροστά του και ο ΣΥΡΙΖΑ, αν κερδίσει τις εκλογές και σχηματίσει κυβέρνηση; Για χάρη της ψηφοθηρίας και της συναλλαγής μεταξύ πολιτευομένων και ψηφοφόρων κανείς δεν αγγίζει τίποτε, γιατί κάνουν όλοι πως δεν τα βλέπουν. Οταν το 2004 ο Κώστας Καραμανλής ανέλαβε πρωθυπουργός μίλησε για την ανάγκη επανίδρυσης του κράτους. Η κυβέρνησή του δεν έκανε τίποτε απολύτως. Μείναμε έως σήμερα με όσα έκαναν για την οργάνωση του νεοελληνικού κράτους ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο Χαρίλαος Τρικούπης, ο Ελευθέριος Βενιζέλος και κάποια σημαντικά αλλά λίγα ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι παθητικά έως και ανεύθυνα αντιμετωπίζουν την κρίση στην πλειονότητά τους οι Ελληνες, οι οποίοι δεν κάνουν καν τα στοιχειώδη, όπως είναι η στήριξη της εγχώριας παραγωγής. Οταν αυξάνεται η ανεργία και κλείνουν επιχειρήσεις, γιατί υπάρχει πρόβλημα απορρόφησης της εγχώριας βιομηχανικής, βιοτεχνικής και αγροτικής παραγωγής, οι Ελληνες καταναλωτές ενεργώντας απερίσκεπτα αγοράζουν εισαγόμενα προϊόντα, τα οποία λόγω της ζήτησης υπάρχουν σε απίστευτη αφθονία στα ράφια των σουπερμάρκετ. Αγοράζουν και καταναλώνουν ξένα κρασιά και άλλα ποτά, όταν η Ελλάδα έχει τεράστια ποικιλία ποτών υψηλής ποιότητας που εξάγονται. Επίσης, προτιμούν εισαγόμενα αλλαντικά και τυριά, ενώ αφελώς αγοράζουν και ξένα φρούτα και λαχανικά, όπως αχλάδια Νοτίου Αφρικής, πατάτες Αιγύπτου και Τουρκίας, λεμόνια Αργεντινής κ.ά. Προπαντός αγοράζουν μετά μανίας εισαγόμενα ρούχα και παπούτσια, ενώ υπάρχουν αντίστοιχα ελληνικά υψηλής ποιότητας.
Στο θέμα αυτό είχε κάνει μία καίρια επισήμανση ο Ανδρέας Παπανδρέου σε άρθρο του με τίτλο «Μπορεί ο σοσιαλισμός;», που δημοσιεύτηκε σε αμερικανικό περιοδικό και στο «Βήμα» (στις 25 Οκτωβρίου 1987). Εγραφε ότι το 1936 ο Τζον Μέιναρ Κέινς με τη θεωρία της «αποτελεσματικής ζήτησης» έδωσε τη λύση στο πρόβλημα της ανεργίας και της υποκατανάλωσης μέσα στα εθνικά σύνορα. Κατά τη θεωρία αυτή αν η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών τονωνόταν είτε από φορολογικές περικοπές είτε από κυβερνητικές ενισχύσεις, τότε θα λειτουργούσε και πάλι η βιομηχανία για να καλύψει την ογκούμενη ζήτηση και να αυξηθεί έτσι η απασχόληση.
Υπογράμμιζε ο Ανδρέας Παπανδρέου στο άρθρο του: «Αλλά η νέα διεθνής διαίρεση της εργασίας τα άλλαξε όλα αυτά. Εάν τονώσουμε την καταναλωτική αγοραστική δύναμη εδώ στην Ελλάδα, δημιουργούμε θέσεις εργασίας στην Ιταλία και τη Γερμανία. Εφόσον είμαστε μέλη της ΕΟΚ και δεν μπορούμε να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας, οι καταναλωτές μας αγοράζουν ιταλικά παπούτσια ή τα καλύτερα γερμανικά αυτοκίνητα και δημιουργούν πρόβλημα στο ελληνικό ισοζύγιο πληρωμών. Σήμερα ένας οπαδός του Κέινς θα είχε οδηγήσει την Ελλάδα στην πτώχευση μέσα σε δύο χρόνια!».
Επισήμανε ο Ανδρέας Παπανδρέου ότι, για να διατηρηθεί σήμερα μια χώρα, θα πρέπει να παράγει προϊόντα που δεν περιορίζονται μόνο για την εσωτερική αγορά, αλλά για τη διεθνή αγορά και υπογράμμιζε: «Χωρίς έναν ελάχιστο παγκόσμιο οικονομικό συντονισμό, η τόνωση του Κέινς είναι σαν να χτυπάς το κεφάλι σου στον τοίχο».
Για την έξοδο από την κρίση και τη δραστική μείωση της ανεργίας οι Ελληνες πρέπει να στραφούν στην κατανάλωση ελληνικών προϊόντων, διαφορετικά θα χτυπούν το κεφάλι τους στον τοίχο.