Του Παναγιώτη Κουρουμπλή*
Κάθε κοινωνία είναι τόσο ισχυρή όσο το πιο αδύναμο μέλος της
Παρουσιάζοντας το πιλοτικό πρόγραμμα για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, η κυβέρνηση επιτέλους παραδέχτηκε ότι υπάρχει ακραία φτώχεια, από την οποία υποφέρουν χιλιάδες οικογένειες. Το ότι κανείς πλέον δεν προσποιείται ότι η πείνα είναι άσκηση διαλογισμού αποτελεί πράγματι σημαντική κατάκτηση για την πολιτική συνεννόηση στη χώρα μας. Επεται ότι απόλυτη προτεραιότητα της εθνικής πολιτικής από δω και πέρα οφείλει να είναι η αναχαίτιση αυτού του φαινομένου, ακόμα κι από το υστέρημα της οικονομίας.
Το πολυδιαφημισμένο πρόγραμμα της κυβέρνησης είναι πιλοτικό και είχε ήδη αναγγελθεί προ ετών. Με αυτή την έννοια, όσο ευπρόσδεκτη κι αν είναι η προσπάθεια, είναι πολύ λίγη και ήρθε πολύ αργά. Οταν μάλιστα δεν πληροί αναγκαίες προϋποθέσεις για την αποτελεσματική καταπολέμηση της φτώχειας σε βάθος χρόνου, γίνεται προφανές ότι εξυπηρετεί προεκλογικούς μάλλον παρά ουσιαστικούς στόχους. Σε αυτό το κλίμα εντάσσεται και η εσκεμμένη συντήρηση μιας ασάφειας, ότι δηλαδή μια οικογένεια με δύο παιδιά θα λάβει ενίσχυση 400 ευρώ, ενώ το ποσό αυτό δεν είναι παρά το ανώτατο όριο που περιλαμβάνει όλα τα επιδόματα που καταβάλλονται ήδη.
Η κυβέρνηση ακόμη δεν έχει παρουσιάσει επεξεργασμένο εθνικό σχέδιο αναχαίτισης της φτώχειας σε εθνικό επίπεδο. Ψήφισε νόμο για πιλοτικό πρόγραμμα, όμως δεν έχει φέρει προς ψήφιση νόμο για ολοκληρωμένο πανελλαδικό πρόγραμμα.
Τι μέλλει γενέσθαι μετά τον Μάρτιο που λήγει το πιλοτικό; Το μόνο σίγουρο είναι ότι στο κατατεθέν σχέδιο προϋπολογισμού δεν συμπεριλαμβάνεται συγκεκριμένο κονδύλι για την υλοποίηση εθνικού προγράμματος. Τα υπονοούμενα περί κάλυψης των εν λόγω δαπανών από το πρόγραμμα ΕΣΠΑ 2014-20 δεν αφορούν παρά καλόπιστους ή αφελείς. Οσοι οφείλουν να γνωρίζουν ξέρουν ότι από το ΕΣΠΑ χρηματοδοτούνται υπηρεσίες και υποδομές, όχι επιδόματα.
Το σημαντικότερο: Η κυβέρνηση δεν μας έχει πει ποια είναι η μεθοδολογία της για τον υπολογισμό των δικαιούχων προσώπων και ποιες είναι οι ομάδες στόχου του προγράμματος. Ούτε έχει εξηγήσει επαρκώς ποιος είναι ο αποτελεσματικός μηχανισμός μέσω του οποίου οι κοινωνικές μεταβιβάσεις θα καταλήγουν στους πραγματικούς δικαιούχους και δεν θα σπαταλώνται στη διαδρομή. Δεν έχει γίνει καμιά προετοιμασία σε επίπεδο οργάνωσης και στελέχωσης των δήμων ώστε να οργανωθεί ένα αξιόπιστο δίκτυο παρέμβασης και ένας μηχανισμός αξιολόγησης και εποπτείας με αντικειμενικά και όχι πελατειακά κριτήρια.
Η κυβέρνηση όφειλε επίσης από το πιλοτικό ακόμη στάδιο να προβλέψει και να μεριμνήσει για τις τυχόν αρνητικές συνέπειες για τους λήπτες του επιδόματος, όπως είναι ο κοινωνικός στιγματισμός, που εκτός από ψυχολογικές έχει και υλικές επιπτώσεις, αφού σε ορισμένες περιπτώσεις δυσχεραίνει την εύρεση εργασίας. Τέλος, αντί να αναθέσει τη μελέτη αυτού του προγράμματος σε πανεπιστήμια ή ερευνητικά κέντρα στην Ελλάδα, την ανέθεσε στην Παγκόσμια Τράπεζα αντί ποσού 2 εκατ. ευρώ. Είτε δεν παίρνει στα σοβαρά το πρόγραμμα είτε δεν παίρνει στα σοβαρά τα ελληνικά ερευνητικά ιδρύματα. Τι από τα δύο συμβαίνει;
Στη σημερινή συγκυρία το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα είναι αναγκαίο μέτρο αφενός για την αναχαίτιση της φτώχειας και αφετέρου για την ενίσχυση της ζήτησης. Πρέπει όμως να εφαρμοστεί καθολικά, με αποτελεσματικό και αξιόπιστο μηχανισμό. Είναι επίσης απαραίτητο να ενταχθεί το απαραίτητο κονδύλι στον προϋπολογισμό του 2015. Διαφορετικά, πρόκειται για πολιτικό τυχοδιωκτισμό μιας κυβέρνησης που γνωρίζει ότι ο βίος της τελειώνει τον Μάρτιο.
…………………………………………………………………………………………………………………………
* Βουλευτής Β’ Αθήνας και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος ΣΥΡΙΖΑ
