ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Δημήτρη Σ. Φαναριώτη

Ο 67χρονος δημοσιογράφος τονίζει ακόμη ότι νικητές αυτού του πολέμου δεν θα είναι ούτε η Δύση ούτε το Ισλαμικό Κράτος, αλλά οι βιομηχανίες όπλων, οι οποίες όπως υπογραμμίζει καταγράφουν ήδη επιπλέον κέρδη αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων…

• Το Ισλαμικό Κράτος κερδίζει διαρκώς έδαφος στα πεδία των μαχών, τόσο στο Κομπάνι όσο και αλλού. Εκτιμάτε ότι έχει φτάσει στο απόγειο της ισχύος του; Και επίσης πιστεύετε ότι σύντομα θα έχουμε μπροστά μας ένα παν-τζιχαντιστικό κίνημα στη Μέση Ανατολή με τη συμμετοχή του Ι.Κ., της Αλ Νούσρα και άλλων μικρότερων οργανώσεων;

Νομίζω ότι βλέπουμε έναν πόλεμο τύπου Χόλιγουντ. Βλέπετε, το Ισλαμικό Κράτος προέκυψε από την Αλ Κάιντα στο Ιράκ, η οποία με τη σειρά της είχε προκύψει από ένα κίνημα αντίστασης εναντίον των Αμερικανών που ξεκίνησε το 2003. Το κίνημα αυτό έχει άμεση σχέση με τους ανθρώπους που βασανίστηκαν και γενικότερα περιθωριοποιήθηκαν στο Ιράκ, οι οποίοι βομβαρδίστηκαν στην περίοδο των κυρώσεων αλλά υπέφεραν και επί Σαντάμ. Υπάρχει μια τεράστια περίοδος αδικίας στη Μέση Ανατολή η οποία γέννησε όλες αυτές τις διαφορετικές ομάδες και ασχέτως αν αποκαλείται ISIS ή ISIL ή IS ή Αλ Κάιντα έχει να κάνει με όλους αυτούς τους ανθρώπους που επί χρόνια εισπράττουν την αδικία και τους έχουν αποστερήσει κάθε ίχνος αξιοπρέπειας. Η ύπαρξη λοιπόν του Ισλαμικού Κράτους δεν είναι κάτι που ήρθε απρόσμενα, δεν ήταν κάτι που με εξέπληξε. Τέτοια κινήματα υφίστανται σε χώρες οι οποίες έχουν διαμελιστεί, έχουν καταστραφεί εξαιτίας μας, όπως το Ιράκ και η Συρία, και θα συνεχίσουν να υπάρχουν, όσο υπάρχει έλλειψη δικαίου. Βλέπετε, η Δύση βρήκε νέους εχθρούς μετά τον Χομεϊνί και τη Χαμάς, έπειτα την Αλ Κάιντα και τώρα το Ισλαμικό Κράτος και στο μέλλον θα βρεθεί κι άλλος εχθρός…

Αυτό που πρέπει να δούμε τώρα είναι γιατί υφίστανται αυτές οι ομάδες. Μήπως επειδή δεν προσπαθούμε να ανοίξουμε διάλογο μαζί τους, επειδή αρνούμαστε να τους μιλήσουμε; Μήπως επειδή έχουμε κάνει μια σειρά φοβερών λαθών στη Μέση Ανατολή; Ή μήπως είναι κάτι που προκύπτει από μόνο του λόγω των ιδιαιτεροτήτων της ευρύτερης περιοχής; Το Ι.Κ. δεν είναι μια ισλαμική οργάνωση, είναι μια σέχτα, αλλά έχει ρίζες, έχει λόγους που υφίσταται: δεν είναι κάτι που απλώς συνέβη, που απλώς προέκυψε από το πουθενά χωρίς λόγο.

• Το Ι.Κ. είναι λοιπόν ο νέος εχθρός της Δύσης. Διάβαζα προσφάτως ένα άρθρο σας στον «Independent» για τον ρόλο του Διαδικτύου και ειδικότερα για το YouTube. Επισημαίνατε το γεγονός ότι εκτός από τον πραγματικό πόλεμο έχουμε τον πόλεμο των εντυπώσεων, της προπαγάνδας, αν θέλετε, και νομίζω ότι κι αυτή είναι μια πολύ σημαντική παράμετρος του όλου ζητήματος. Ποιο είναι το σχόλιό σας;

Εμείς στη Δύση θέλουμε να ανοίγουμε πολέμους με τους ανθρώπους, αλλά δεν θέλουμε να έχουμε απώλειες, οπότε λέμε ότι δεν πρόκειται να στείλουμε στρατεύματα στο έδαφος. Θέλουμε να τους καταστρέψουμε, αλλά δεν πηγαίνουμε εκεί επιτόπου στο έδαφος. Θα σας πω κάτι. Φανταστείτε τον πρόεδρο Ρούσβελτ, όταν αποφάσισε μαζί με τον Τσόρτσιλ την απόβαση στη Νορμανδία, την D-Day, και κάποιος από τον Λευκό Οίκο σηκώνεται και λέει: «To 57,8% των Αμερικανών δεν θέλει στρατεύματα στο έδαφος της Ευρώπης». Μήπως ο Ρούσβελτ θα ακύρωνε την απόβαση; Ακριβώς σε τι είδους πόλεμο πολεμάμε; Σ’ έναν αληθινό πόλεμο ή σε έναν εικονικό;

Οι πραγματικοί κερδισμένοι αυτού του πολέμου δεν είναι ούτε η Δύση ούτε το Ισλαμικό Κράτος. Είναι οι βιομηχανίες όπλων. Ξέρετε, την περασμένη εβδομάδα κοίταζα τον κατάλογο με τις πολεμικές βιομηχανίες των ΗΠΑ και τα έξτρα δισεκατομμύρια δολάρια που βγάζουν με τις πωλήσεις των drones και των πυραύλων. Αυτοί είναι οι νικητές αυτού του πολέμου! Πιστεύετε ότι η Ουάσινγκτον ή ο αμερικανικός λαός ενδιαφέρεται πραγματικά γι’ αυτό που συμβαίνει στο Ιράκ; Γιατί εγώ δεν το νομίζω. Εισβάλαμε στο Ιράκ και δεν ενδιαφερθήκαμε για τους Ιρακινούς. Αλήθεια, ενδιαφερόμαστε πραγματικά για τους Σύρους;

Μία είναι η λύση: εκπαίδευση, εκπαίδευση, εκπαίδευση! Οσο καλύτερη είναι η εκπαίδευση για τους λαούς της Μέσης Ανατολής, όσο περισσότερα πανεπιστήμια υπάρχουν, τόσο μεγαλύτερη αξιοπρέπεια θα έχουν, τόσο πιο πολύ θα μπορούν να ζητήσουν περισσότερη δικαιοσύνη, δεν λέω δημοκρατία, λέω απλώς δικαιοσύνη, γιατί αν έχεις δικαιοσύνη δεν χρειάζεσαι το Ισλαμικό Κράτος ή την Αλ Κάιντα και γενικότερα αυτές τις πολεμικές ομάδες οι οποίες γιγαντώνονται. Αλλά εμείς θέλουμε να εισβάλουμε με τις βόμβες μας, με τα F-18 μας, με τα drones μας. Αλήθεια, τι πραγματικά κάνουμε στη Μέση Ανατολή; Αυτό είναι το μείζον ερώτημα που προκύπτει από όλη την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί. Αναρωτιόμαστε τι κάνει το Ι.Κ. ή Αλ Κάιντα και οι άλλες οργανώσεις. Επαναλαμβάνω λοιπόν το ερώτημα. Τι κάνουμε εμείς στην περιοχή αυτή;

• Γιατί η Δύση δεν διαπραγματεύεται με το Ι.Κ.; Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως με την Μπόκο Χαράμ στην Αφρική ή με το FARC στην Κολομβία, όμηροι αφέθηκαν ελεύθεροι με την καταβολή πολλών εκατομμυρίων δολαρίων ως λύτρων. Γιατί δεν μπορεί να γίνει το ίδιο με τους τζιχαντιστές;

Η ερώτησή σας είναι 100% σωστή. Εδώ στον Λίβανο υπάρχουν πολλές ομάδες, όχι ακριβώς σαν το Ι.Κ. αλλά τάσεις φίλα προσκείμενες στο Ι.Κ. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν 21 Λιβανέζοι στρατιώτες που κρατούνται όμηροι από την Αλ Νούσρα η οποία είναι μια ομάδα φίλα προσκείμενη στην Αλ Κάιντα και το Ι.Κ. Ηταν 23, ωστόσο δύο απ’ αυτούς αποκεφαλίστηκαν. Τώρα έχουν μείνει 21 και οι Λιβανέζοι προσπαθούν να τους πάρουν πίσω. Και μιλούν απευθείας, το τονίζω απευθείας με την ηγεσία της οργάνωσης για την απελευθέρωσή τους. Και συνομιλούν για να δουν τι μπορούν να κάνουν. Οταν τελειώσει αυτή η κατάσταση θα πρέπει όλοι με όλους ν’ αρχίσουμε έναν σοβαρό διάλογο.

Θυμάμαι πολύ παλιότερα όταν ήμουν ρεπόρτερ στο Μπέλφαστ, και οι Βρετανοί έλεγαν δεν πρόκειται ποτέ, ποτέ, ποτέ να μιλήσουμε απευθείας με τον IRA. Και τώρα ο IRA αντιπροσωπεύεται στο Κοινοβούλιο της Βόρειας Ιρλανδίας και πλέον δεν υπάρχουν εχθροπραξίες. Δεν λέω φυσικά ότι πρέπει να ενθαρρύνουμε το Ι.Κ. προκειμένου να γίνει κυβέρνηση! Λέω όμως ότι ακούμε για χαλιφάτο. Τι είδους χαλιφάτο επιθυμεί το Ι.Κ.; Ακόμη ένα ερώτημα που τίθεται είναι εάν έχουν ιδέα για το τι σημαίνει εκπαίδευση ή δικαιοσύνη. Γιατί στο περιοδικό τους, το «Dambik», το οποίο μπορεί κανείς να διαβάσει στο Διαδίκτυο, εγώ μάλιστα έχω στα χέρια μου και την έντυπη έκδοσή του, καμαρώνουν για τις αγριότητες και τις ομαδικές εκτελέσεις. Τι στην ευχή οργάνωση είναι αυτή! Εμείς (η Δύση) από την άλλη πλευρά αυτό που κάνουμε είναι να βομβαρδίζουμε, να βομβαρδίζουμε, να βομβαρδίζουμε – και αυτό δεν είναι διάλογος.

………………………………………….

Ποιος είναι

Ο κορυφαίος Βρετανός δημοσιογράφος έχει καλύψει τις εξελίξεις στη Βόρεια Ιρλανδία τη δεκαετία του 1970, στην Πορτογαλία την Επανάσταση των Γαριφάλων το 1974, τον εμφύλιο πόλεμο του Λιβάνου, την ιρανική επανάσταση του 1979, τον σοβιετικό πόλεμο στο Αφγανιστάν, τον πόλεμο Ιράν-Ιράκ, τον πόλεμο του Κόλπου, τον πόλεμο της Βοσνίας, τον εμφύλιο πόλεμο της Αλγερίας, τον πόλεμο του Κοσόβου, τον πόλεμο στο Αφγανιστάν το 2001 και την εισβολή στο Ιράκ το 2003. Εχει αποσπάσει τα περισσότερα βρετανικά και διεθνή βραβεία δημοσιογραφίας από κάθε άλλον ξένο ανταποκριτή και έχει ανακηρυχθεί επτά φορές Διεθνής Δημοσιογράφος της Χρονιάς.