Του Βίκτωρα Νέτα
Με τον νόμο για τον «Ελεγχο των οικονομικών των πολιτικών κομμάτων και των αιρετών αντιπροσώπων της Βουλής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου», που ψήφισαν τα κυβερνητικά κόμματα στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα, άνοιξε για ακόμη μια φορά η συζήτηση για τη χρηματοδότηση των κομμάτων και έκλεισε χωρίς να δοθεί λύση στο επίμαχο θέμα της διαφάνειας στη διακίνηση του πολιτικού χρήματος. Αντίθετα, μάλιστα, στον νέο νόμο πέρασαν διατάξεις, όπως αυτές για τα ανώνυμα κουπόνια συγκέντρωσης χρημάτων, που θα κυκλοφορούν από τα κόμματα (έως 150.000 ευρώ τον χρόνο για κάθε κόμμα) και τη δυνατότητα χρηματοδότησης των κομμάτων από Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (δηλαδή ιδιωτικές εταιρείες), που περιορίζουν τη διαφάνεια, η οποία είναι το κυρίως ζητούμενο για την εξυγίανση του δημόσιου βίου, και διευκολύνουν τη διαπλοκή μεταξύ πολιτικής και οικονομικών συμφερόντων.
Το ήδη βαρύ πολιτικό κλίμα, που προκαλεί την έντονη δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης, έγινε ακόμη πιο βαρύ με τη δικαστική έρευνα που άρχισε για δημοσίευμα και καταγγελία του εκπροσώπου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, βουλευτή Πάνου Σκουρλέτη, ότι συγκεντρώνονται από επιχειρηματίες χρήματα σε «κουμπαρά» για την εξαγορά της ψήφου βουλευτών υπέρ της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από τη σημερινή Βουλή, για να μη γίνουν πρόωρες εκλογές. Η καταγγελία έχει στόχο τους μη κυβερνητικούς βουλευτές, ώστε να «τρομοκρατηθούν» και να μην ψηφίσουν υπέρ της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Γεννάται, όμως, το εύλογο ερώτημα: Η «εξαγορά» δεν θα μπορούσε να γίνει και από την πλευρά τού «όχι» με την προσφορά όχι χρημάτων από «κουμπαρά», αλλά «εξυπηρέτησης» όπως π.χ. εκλόγιμη θέση σε ψηφοδέλτιο; Μετά την κατάθεσή του στον εισαγγελέα Εφετών Παν. Παναγιωτόπουλο, που διενεργεί την ανάκριση, ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ Φώτης Κουβέλης δήλωσε: «Θεωρώ αδιανόητο να υπάρχει Ελληνας βουλευτής, που θα αποφασίσει για Πρόεδρο της Δημοκρατίας με κριτήριο οικονομικά ανταλλάγματα ή εξυπηρετήσεις». Τι είδους «εξυπηρετήσεις» μπορεί να γίνουν και από ποιους;
Ολα αυτά μάς γυρίζουν 49 χρόνια πίσω, στο 1965, στο δραματικό κλίμα της αποστασίας βουλευτών της Ενώσεως Κέντρου, οι οποίοι ανέτρεψαν την κυβέρνηση του 53% του Γεωργίου Παπανδρέου, προκάλεσαν τεράστια πολιτική ανωμαλία, την οποία εκμεταλλεύτηκε η χούντα για να καταλύσει τη Δημοκρατία. Οταν τον περασμένο Αύγουστο κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε τώρα, έγραφα σ’ αυτήν τη σελίδα: Στα 40 χρόνια της μεταπολίτευσης, με ασυγχώρητη βραδύτητα, έγιναν κάποιες προσπάθειες για να θεσμοθετηθεί η διαφάνεια στα οικονομικά των κομμάτων, οι οποίες αποδείχτηκαν ανεπαρκείς, αφού άφησαν ανοιχτά παράθυρα για να περνάει η διαπλοκή μεταξύ πολιτικής και οικονομικών συμφερόντων και, γενικότερα, για τη συναλλαγή μεταξύ πολιτών και πολιτευομένων και μέσω του πολιτικού χρήματος. Μόλις τώρα η σημερινή κυβέρνηση, μετά από συστάσεις της Επιτροπής GRECO (Ομάδα Κρατών κατά της Διαφθοράς) του Συμβουλίου της Ευρώπης, επεξεργάστηκε ένα νομοσχέδιο για τον έλεγχο των κομμάτων, το οποίο θα συζητηθεί στην Ολομέλεια της Βουλής μέσα στον Οκτώβριο.
Το νομοσχέδιο συζητήθηκε, διαφώνησε με τις διατάξεις του η αντιπολίτευση -πλην της διάταξης που προβλέπει τη δραστική μείωση της κρατικής χρηματοδότησης- αλλά το πρόβλημα της διαφάνειας δεν λύθηκε, όπως δεν λύθηκε και το θέμα της λειτουργίας των κομμάτων, που μένει ανοιχτό από το Σύνταγμα του 1975, στο οποίο περιελήφθη άρθρο (το 29) που ορίζει ότι: «Ελληνες πολίτες, που έχουν το εκλογικό δικαίωμα, μπορούν ελεύθερα να ιδρύουν και να συμμετέχουν σε πολιτικά κόμματα, που η οργάνωση και η δράση τους οφείλει να εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος. Πολίτες που δεν απέκτησαν ακόμη το δικαίωμα να εκλέγουν, μπορούν να συμμετέχουν στα τμήματα νέων των κομμάτων».
Για πρώτη φορά στην Ιστορία της χώρας περιελήφθη στο Σύνταγμα άρθρο για τα κόμματα, αλλά άφηνε ανοιχτό το θέμα της οργάνωσης και της λειτουργίας τους. Με τις αναθεωρήσεις του Συντάγματος προστέθηκε στο άρθρο 29 παράγραφος που ορίζει ότι «τα κόμματα έχουν δικαίωμα στην οικονομική τους ενίσχυση από το κράτος για τις εκλογικές και λειτουργικές τους δαπάνες, όπως νόμος ορίζει». Ο νόμος 3023/2002, όπως και αυτός που ψηφίστηκε την περασμένη εβδομάδα, δεν διασφαλίζει τη διαφάνεια στα οικονομικά των κομμάτων και των βουλευτών, διότι στην Επιτροπή Ελέγχου, στην οποία μετέχουν και ανώτατοι δικαστικοί λειτουργοί, την πλειοψηφία έχουν βουλευτές, δηλαδή οι κρίνοντες είναι και κρινόμενοι.
Ο πολιτικός κόσμος οφείλει για την προστασία του να αλλάξει τον νόμο του «πόθεν έσχες» με έναν καθαρό νόμο, που θα διασφαλίζει την πλήρη διαφάνεια στα οικονομικά και στις εκλογικές δαπάνες των κομμάτων και των βουλευτών. Θα είναι ένα μεγάλο βήμα για την εξυγίανση του πολιτικού συστήματος.
