Του Τάσου Παππά
«O καθένας πρέπει να κάνει ό,τι νομίζει σωστό για την πατρίδα του», είπε ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Εμανουέλ Μακρόν εξερχόμενος από τη συνάντηση που είχε στο Βερολίνο με τους Σόιμπλε και Γκάμπριελ. Προηγουμένως, είχε εξασφαλίσει για τη χώρα του, με τη σύμφωνη γνώμη της Γερμανίας, το δικαίωμα να παραβιάσει τη Συνθήκη του Μάαστριχτ στο θέμα του φουσκωμένου ελλείμματος. Βεβαίως, έδωσε για να πάρει (εμπλοκή των ιδιωτών στη χρηματοδότηση των επενδύσεων και όρκους πίστης στο Σύμφωνο Σταθερότητας). Ποια συμπεράσματα μπορούμε να βγάλουμε απ’ αυτή την εξέλιξη; Η διαπραγμάτευση στην ευρωζώνη είναι ένα διαρκές δούναι και λαβείν. Θα δώσεις, αλλά αν είσαι αποφασισμένος να πιέσεις, ακόμη και να εκβιάσεις, θα πάρεις.
Οι κανόνες συνύπαρξης και λειτουργίας είναι ιεροί – όσο τους σέβονται οι συμμετέχοντες και εφόσον οι συνθήκες δεν επιβάλλουν την τροποποίησή τους. Αν προκύψει σοβαρή διαφωνία ή επιτακτική ανάγκη, καταστρατηγούνται. Το ελλαδικό πολιτικό προσωπικό δεν διανοήθηκε σε καμία φάση να ζητήσει (ούτε λόγος να απαιτήσει) αναθεώρηση της πολιτικής που είχαν αποφασίσει για μας χωρίς εμάς οι δανειστές, παρά το γεγονός ότι οι ίδιοι οι σχεδιαστές του προγράμματος παραδέχτηκαν τα κατασκευαστικά λάθη που υπήρχαν. Παρουσιάστηκε φοβισμένο, ενοχικό και πρόθυμο να υπογράψει ό,τι του έφερναν στο τραπέζι. Καραδοκούν οι ενστάσεις: η Γαλλία είναι μεγάλη χώρα και έχει το εκτόπισμα να αμφισβητήσει έστω και μερικώς τη γερμανική ηγεμονία. Σωστό. Ωστόσο, και η Ελλάδα, αν ήθελε, θα μπορούσε να επιδιώξει μόνη της ή, στην καλύτερη περίπτωση, σε συνεργασία με τις άλλες καθημαγμένες χώρες, αν όχι την ανατροπή της στρατηγικής, τουλάχιστον την προσαρμογή της στις ιδιαιτερότητες της οικονομίας της.
Τίποτε απ’ αυτά δεν έπραξε η κυβέρνησή μας. Αντιθέτως, χαρακτήριζε μάταιη κάθε προσπάθεια για τη δημιουργία μετώπου των χωρών του Νότου, ακολούθησε με φανατισμό νεοφώτιστου τη γραμμή της Γερμανίας, ενίοτε πλειοδοτούσε κιόλας, και κατηγορούσε όσους πρότειναν εναλλακτικούς δρόμους (όχι τίποτε επαναστατικούς μαξιμαλισμούς) πως ερωτοτροπούν με τον λαϊκισμό, τη δημαγωγία και τη δραχμή. Υπάρχει βεβαίως και η άλλη εκδοχή.
Ενδεχομένως να πίστευε η κυβέρνησή μας ότι έτσι «κάνει το σωστό για την πατρίδα». Η εξέλιξη των πραγμάτων δεν τη δικαίωσε. Αυτή είναι η μοίρα όλων εκείνων που δεν εννοούν να καταλάβουν ότι η ανυπακοή απέναντι σε κατάφωρα άδικες καταστάσεις δεν είναι εξτρεμισμός.
