Του Τάσου Παππά
Ο Φώτης Κουβέλης, επιλέγοντας να συμμετάσχει σε μια κυβέρνηση που εφαρμόζει σκληρές πολιτικές λιτότητας, έκανε όντως μια μεγάλη υπέρβαση. Προφανώς αυτό δεν θα γινόταν «αναίμακτα». Οταν έχεις χτίσει την πολιτική σου στη βάση της αντιπαράθεσης με τα μνημόνια, αλλά είσαι τμήμα μιας μνημονιακής κυβέρνησης, όταν έχεις χρεώσει στα κόμματα του συναινετικού δικομματισμού όλα τα δεινά της χώρας, αλλά δεν έχεις πρόβλημα να συνεργαστείς μαζί τους, όταν έχεις επίγνωση ότι σε χρησιμοποιούν σαν αριστερό δεκανίκι, αλλά υπηρετείς χωρίς ενοχές αυτό τον ρόλο, δεν είναι εύκολο να πείσεις το ακροατήριό σου για την ορθότητα της επιλογής σου. Ακόμη κι αν διατυμπανίζεις ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση. Μια επιλογή, πρέπει να σημειώσουμε, που είχε ανακοινωθεί προεκλογικά, αφού τότε ο Φ. Κουβέλης είχε δεσμευθεί ότι θα «κάνω τα πάντα προκειμένου να σχηματιστεί κυβέρνηση». Η όποια κυβέρνηση.
Ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ δεν είχε θέσει όρους, πολιτικούς ή προγραμματικούς, εκτός από έναν: την πάση θυσία παραμονή της χώρας στο ευρώ. Ούτε όμως υπερασπίστηκε το πλαίσιο συμφωνίας των τριών κομμάτων. Το πλαίσιο αυτό έχει καταντήσει κουρελόχαρτο. Οι παλινωδίες είχαν συνέπειες. Ηδη η κοινοβουλευτική ομάδα του μετράει τρεις απώλειες, η εσωκομματική αντιπολίτευση καταθέτει συνεχώς ενστάσεις, ενώ τα δημοσκοπικά ποσοστά της ΔΗΜΑΡ είναι καθηλωμένα.
Κατάφερε ο Φ. Κουβέλης όλο το προηγούμενο διάστημα -του το επέτρεψαν και οι εταίροι του- να κινηθεί διακριτικά, δηλαδή με τη λογική «και μέσα και έξω από την κυβέρνηση», κράτησε αποστάσεις ασφαλείας από τις πιο αντιδημοφιλείς πολιτικές, καταψηφίζοντας ή απέχοντας, χωρίς ωστόσο να απειλήσει σε καμία περίπτωση τη συνοχή του τρικομματικού συνασπισμού. Επαιξε επιδέξια αυτό το χαρτί, γνωρίζοντας ότι οι άλλοι δύο δεν είχαν πολλά περιθώρια να τον εκβιάσουν, αφού, χωρίς την παρουσία της ΔΗΜΑΡ, η κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να σταθεί ούτε μία μέρα. Η ΔΗΜΑΡ δεν ήταν το κρίσιμο αριθμητικό μέγεθος, ήταν όμως το αποφασιστικό πολιτικό συμπλήρωμα, ο απαραίτητος νομιμοποιητικός παράγοντας με αριστερό πρόσημο προκειμένου να δοθεί η εντύπωση ότι όλοι βάζουν πλάτη για την εθνική υπόθεση εκτός από τις δυνάμεις «του ακροδεξιού και ακροαριστερού λαϊκισμού».
Ωστόσο, αυτή η τακτική συναντά τα όριά της. Η ηγεσία της ΔΗΜΑΡ καλείται να αναμετρηθεί με δύο σοβαρά ζητήματα. Το πρώτο έχει να κάνει με την ποιότητα και την έκταση της εμπλοκής της στην κυβερνητική προσπάθεια. Η επαμφοτερίζουσα στάση της και ο βολικός γι' αυτήν οπορτουνισμός, ανεκτός από τη Ν.Δ., όχι όμως πια και από το ΠΑΣΟΚ, δεν της έχει αποφέρει κέρδη. Συμμετέχει σε μια κυβέρνηση χωρίς ενθουσιασμό, δεν μπορεί να λειάνει τις πιο επαχθείς πλευρές της πολιτικής της και, επιπλέον, δεν ωφελείται ούτε επικοινωνιακά ούτε επί της ουσίας.
Αν πετύχει η κυβέρνηση, τα κέρδη θα τα εισπράξει ο Α. Σαμαράς και η Ν.Δ. Αν αποτύχει, το μάρμαρο θα το πληρώσουν όλοι. Αν ληφθούν νέα μέτρα, αν γίνουν απολύσεις, αν μειωθεί κι άλλο ο κατώτατος μισθός, ελάχιστοι θα είναι οι πολίτες που θα αναγνωρίσουν στη ΔΗΜΑΡ ότι είχε εκφράσει αντιρρήσεις. Οι καθαρές λύσεις για τις οποίες κόπτονται τα ηγετικά στελέχη της ΔΗΜΑΡ είναι δύο: Μπαίνει στην κυβέρνηση με πρώτης γραμμής στελέχη και συνδιαμορφώνει τη γραμμή ή αποχωρεί και στηρίζει κατά περίπτωση κοινοβουλευτικά.
Το δεύτερο ζήτημα με το οποίο πρέπει να αναμετρηθεί η ΔΗΜΑΡ έχει να κάνει με τη θέση της στην πολιτική σκηνή. Τι θέλει να είναι;
- Ενα προοδευτικό κόμμα που στην παρούσα φάση έχει υποστείλει τη σημαία του κοινωνικού ζητήματος, αλλά δεν την έχει αποσύρει από τον ιστό; Πρέπει να επινοήσει πιο πειστικά επιχειρήματα από το ένα και μοναδικό που διακινεί, αυτό της σωτηρίας της χώρας.
- Ενα κόμμα του δημοκρατικού σοσιαλισμού που αγωνίζεται για την ανασυγκρότηση του χώρου; Οφείλει να πάρει μέρος στις διεργασίες, να συνομιλήσει και με το ΠΑΣΟΚ και να συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι αυτή η προσπάθεια μπορεί να έχει ως κατάληξη τη δημιουργία εκλογικού μετώπου.
- Ή μήπως είναι ένας σχηματισμός που θέλει να παραμείνει στη ζώνη της Αριστεράς, που δεν έχει εγκαταλείψει τις ιδρυτικές αρχές του και φυσικά δεν μπορεί να έχει εχθρικές σχέσεις με το μεγάλο κόμμα που βρίσκεται στ’ αριστερά του, γιατί ενδεχομένως αύριο να χρειαστεί να γίνει ο εταίρος του σε μια κυβέρνηση συνεργασίας;
Πάντως, το μόνο που δεν μπορεί να συνεχίσει να κάνει (ατιμωρητί), είναι να παίζει τον ρόλο του επιτήδεια ουδέτερου.
