Του Φ. Δ. Δρακονταειδή
1. Ο πληθυσμός της Ευρώπης τείνει να μειώνεται λόγω του περιορισμού των γεννήσεων. Ταχύτερα, όμως, γερνάει. Το κόστος υποστήριξης των γηρατειών αυξάνεται, επιβαρύνοντας τον ενεργό πληθυσμό. Και η αντιμετώπιση αυτού του κόστους δεν μπορεί παρά να κερδίζεται με άμεσους φόρους για επενδύσεις σε υποδομές και εξοπλισμούς υγείας, καθώς και για την ανάπτυξη στοχευμένου προσωπικού, του οποίου οι αμοιβές, υπακούοντας στον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης, έχουν αυξητικές τάσεις. Η Γερμανία βρίσκεται σε αυτό το στάδιο.
2. Η ουτοπία της διαρκούς ανάπτυξης δεν εξασφαλίζει την ανταγωνιστικότητα μιας εξωστρεφούς –εξαγωγικής- οικονομίας, όπως η γερμανική. Ολο και περισσότερο, οι τεχνολογικές πρόοδοι περιορίζουν τον κύκλο ζωής της σχέσης κόστους-οφέλους, καθώς βελτιώσεις και αναβαθμίσεις του εγκατεστημένου εξοπλισμού, αλλά και αγορές νεότερου εξοπλισμού, είναι συχνότερες, βεβαρημένες όμως με μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία. Ετσι, το κόστος εργασίας είναι ο παράγοντας που είναι εύκολο να μειώνεται. Η Γερμανία έχει πετύχει τέτοιες μειώσεις, τις οποίες φροντίζει να ισορροπεί εισάγοντας φτηνά εργατικά χέρια με την κατάλληλη εξειδίκευση. Ωστόσο, μια τέτοια στρατηγική έχει τα όριά της, όχι εξαιτίας του φόβου της φτώχειας, ούτε εξαιτίας της αγωνίας κάποιας κοινωνικής αναταραχής, αλλά επειδή, όπως και να το κάνεις, φτηνότερα εργατικά χέρια πλεονάζουν σε αναδυόμενες και μη επικράτειες, όπου η εξειδίκευση έχει αρχίσει να αποδίδει.
3. Σε αυτό το περιβάλλον, ο έλεγχος του χρήματος και η συσσώρευσή του σε ελεγχόμενους οργανισμούς είναι απαραίτητος. Ο ιστορικός κανόνας είναι ότι όποιος έχει το πουγκί, έχει και την ωφέλεια. Για να έχεις όμως την ωφέλεια, το πουγκί δεν πρέπει να είναι τρύπιο. Με άλλα λόγια, δεν πρέπει να πέφτουν νομίσματα σε άλλον κορβανά. Οταν, όπως συμβαίνει, το επιτόκιο των καταθέσεων είναι ελάχιστο στη Γερμανία, δεν είναι ανεκτό να είναι πολλαπλάσιο εντός περιοχών του χώρου τον οποίο ελέγχεις, ο οποίος δεν είναι άλλος από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Πολύ περισσότερο, όταν έχεις συλλάβει καταθέσεις σε φορολογικούς παραδείσους, από τους οποίους έχεις λάβει επιστροφές χωρίς πολλές συζητήσεις. Αν, την ίδια στιγμή, υπάρχουν παράδεισοι της αρεσκείας σου, έχεις τα απαραίτητα επιχειρήματα για την υποστήριξή τους, αλλά και τις απαραίτητες προειδοποιήσεις ότι τέτοιοι παράδεισοι υπάγονται στους κανόνες σου.
4. Κρίσιμο στοιχείο σε αυτή την πολιτική στρατηγική είναι η επιλογή των συμμαχιών, οι οποίες εξασφαλίζουν μακροχρόνια την οικονομία. Σε μια Ευρώπη που στερείται ενεργειακούς πόρους και πρώτες ύλες, η εγγύτητα των ενεργειακών δικτύων, η εκλογίκευση των κόμβων διαμετακόμισης, είναι η λύση. Πολλοί ενοχλήθηκαν όταν ο καγκελάριος Σρέντερ, μετά το τέλος των καθηκόντων του, προσλήφθηκε από την Γκαζπρόμ. Αν έπαιξε ρόλο στην εγκατάσταση και λειτουργία του αγωγού που προμηθεύει φυσικό αέριο της Ρωσίας στη Γερμανία, η πρόσληψή του υπήρξε σωστή. Ενοχλείται η Γαλλία, βλέποντας να μαραζώνει το λιμάνι της Χάβρης, το σπουδαιότερο γαλλικό διαμετακομιστικό κέντρο. Δεν πρόκανε: η Γερμανία έφτιαξε το νέο τέρμιναλ του Αμβούργου, εκμεταλλευόμενη τα σιδηροδρομικά και οδικά δίκτυα της Ευρώπης.
Υπόθεση: Η γερμανική αγωνία για το μέλλον είναι παρούσα. Σε πρόσφατη συζήτηση στο γερμανικό Κοινοβούλιο, η καγκελάριος ρώτησε τους εκπροσώπους του έθνους: «Είσαστε βέβαιοι πως θα φτιάχνουμε αυτοκίνητα μετά από είκοσι χρόνια;». Η απάντηση στο ερώτημά της είναι πως όσο η Γερμανία οικοδομεί τον τεταρτογενή τομέα της οικονομίας, τα εργοστάσια αυτοκινήτων θα εξακολουθήσουν να λειτουργούν και να πωλούν. Και τεταρτογενής τομέας της οικονομίας είναι εκείνος που, σε γηράζοντα πληθυσμό, σε μιαν ήπειρο που δεν είναι πια πολιτικό-οικονομικό-πολιτιστικό κέντρο του κόσμου, το χαμηλό κόστος εργασίας εξειδικευμένου δυναμικού εντός επενδύσεων ανταγωνιστικού περιβάλλοντος, ελέγχου του χρήματος, συμμαχιών μακρόχρονης απόδοσης και μετακίνησης των εμπορικών κόμβων στην ενδοχώρα, ορίζει έναν ζωτικό χώρο, που οι προσπάθειες της Γερμανίας κατά τον 20ό αιώνα δεν κατάφεραν να οικοδομήσουν. Η υπόθεση είναι πως τέτοιος ζωτικός χώρος δημιουργεί δουλείες.
………………………………………………………………………………….
*Συγγραφέας
