Τρίτη ματιά
Της Μαργαρίτας Κουλεντιανού
Τις προάλλες ο Ομπάμα, παρουσιάζοντας σε ακροατήριο τη στενή του φίλη, γενική εισαγγελέα της Καλιφόρνιας, αφού εξήρε τις γνώσεις και την αποτελεσματικότητά της, τη χαρακτήρισε όμορφη. Συγκεκριμένα, είπε ότι πρόκειται για την πιο όμορφη γενική εισαγγελέα ολόκληρης της χώρας. Στις φωτογραφίες η εν λόγω εισαγγελέας δείχνει όντως όμορφη, ο υπερθετικός βαθμός όμως υποθέτω οφείλεται στα φιλικά συναισθήματα που τρέφει ο Ομπάμα γι’ αυτήν. Ετσι κι αλλιώς, ο σάλος που έχει ξεσπάσει στις ΗΠΑ δεν οφείλεται στην ενδεχόμενη ανακρίβεια ή στην πληθωρική γλώσσα που χρησιμοποίησε ο πρόεδρος για να παρουσιάσει τη φίλη του στο ακροατήριο, αλλά στον χαρακτηρισμό. Ομορφη, ακούς εκεί. Δεν είναι όμορφη, είναι εισαγγελέας.
Ο Ομπάμα ζήτησε δημόσια συγγνώμη, αλλά η εισαγγελέας δεν τη δέχτηκε. Ο ταπεινωτικός χαρακτηρισμός πλήγωσε προφανώς βαθιά τα δημοκρατικά αισθήματα και την αίσθησή της για το πολιτικά ορθό. Φανταστείτε το αυτό: μια γυναίκα που έχει φτάσει σ’ ένα από τα υψηλότερα αξιώματα στις ΗΠΑ, τσαντίζεται που τη λένε όμορφη. Δεν τσαντίζεται για τις ωμές παρεμβάσεις της χώρας της σε άλλες χώρες σ’ ολόκληρο τον κόσμο, δεν τσαντίζεται για το τεράστιο χάσμα που χωρίζει τους πλούσιους από τους φτωχούς Αμερικανούς, δεν τσαντίζεται που σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία το 11% των αμερικανικών οικογενειών είναι «ανασφαλείς ως προς την τροφή» ενώ το 4% «πεινούν». Οχι μόνο δεν τσαντίζεται με όλα αυτά, αλλά τα υπηρετεί κιόλας, προφανώς, αφού συμμετέχει στη διακυβέρνηση και μάλιστα έχει φτάσει τόσο ψηλά. Δεν την πειράζει που το ποσοστό αυτοκτονιών στους αυτόχθονες Αμερικανούς είναι από τα υψηλότερα στον κόσμο, που οι εγκυμοσύνες στην εφηβική ηλικία βρίσκονται στην κορυφή του καταλόγου των δυτικών χωρών, που το ποσοστό εγκατάλειψης του σχολείου ανεβαίνει αντί να μειώνεται. Αλλά δεν θα συγχωρήσει ποτέ τον Ομπάμα που την είπε όμορφη.
Ο καβγάς βέβαια δεν έγινε για την ουσία, αλλά για τους τύπους. Στην ουσία η εισαγγελέας και είναι και θέλει να δείχνει όμορφη. Χαμογελάει πλατιά, τονίζει το χαμόγελό της με λιπ γκλος, φοράει καλοραμμένα ταγέρ που αναδεικνύουν τη σιλουέτα της, φωτίζει το σύνολο με λαμπερά μαργαριταρένια κολιέ. Τυπικά, όμως, κανείς δεν πρέπει να μιλάει γι’ αυτά, στο πλαίσιο ενός κακώς εννοούμενου φεμινισμού που ήθελε και θέλει τις γυναίκες να διεκδικούν τα δικαιώματά τους παραιτούμενες από τα χαρακτηριστικά του φύλου τους. Ετσι, ο χαρακτηρισμός «όμορφη» παραπέμπει σε διακρίσεις σε βάρος των γυναικών, αντί να παραπέμπει στο ζητούμενο από κάθε κοινωνία: την ομορφιά, δηλαδή την αρμονία χαρακτηριστικών, σχέσεων, ιδεών και καταστάσεων. Γι’ αυτό και ζήτησε συγγνώμη ο Ομπάμα, εξηγώντας πως, επαινώντας την ομορφιά της, δεν ήθελε με κανέναν τρόπο να μειώσει την εισαγγελέα που έχει πετύχει ένα σωρό άφυλα πράγματα, σαν αυτά που αναφέραμε πιο πάνω. Λες και οι χιλιάδες σελίδες, τα χιλιάδες πεντάγραμμα, οι χιλιάδες καμβάδες που ύμνησαν ποτέ την ομορφιά να ήταν ένα πολιτισμικό λάθος που έρχεται να διορθώσει η αμερικανική ηθική και λογική.
Σημείωση: Σε μας εδώ, στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, επικρατεί το άλλο άκρο. Για παράδειγμα, λέει ο πρόεδρος της επιτροπής για τη λίστα Λαγκάρντ, μιλώντας για μια συνάδελφό του βουλευτή: «Ποιο είναι αυτό το θηλυκό…» (φτύνοντας κάπως τη λέξη θηλυκό, όπως όταν λέμε «σίχαμα» ή «σκουλήκι»). Και δεν ιδρώνει το αυτί κανενός.
