Του Αλομπέιντ Αρεφ*

Παρά την εμπόλεμη κατάσταση, τις ελλείψεις των βασικών αγαθών επιβίωσης και το τεράστιο κύμα προσφύγων, ένας επιπλέον πόνος προστίθεται στην καθημερινότητα του Σύρου πολίτη, το φαινόμενο των απαγωγών. Στη Συρία υπάρχουν διάφορες ομάδες υπεύθυνες για το φαινόμενο των απαγωγών και λειτουργούν ανελέητα και ανενόχλητα, αφού η απουσία της δημόσιας τάξης και της ασφάλειας ευνοούν την ανάπτυξη αυτών των μαφιόζικων μεθόδων. Οι αδίστακτες οργανωμένες συμμορίες, εκμεταλλευόμενες την κατάσταση χάους που επικρατεί στη χώρα, θεωρούν την απαγωγή ανθρώπων, κυρίως επιχειρηματιών ή συγγενών τους, μια οικονομική και εισοδηματική πηγή πλουτισμού. Επίσης, αρκετοί παρατηρητές και ακτιβιστές του εσωτερικού της Συρίας ισχυρίζονται ότι η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης και η διεύρυνση του πεδίου των μαχών περιόρισαν, σημαντικά, τη δυνατότητα του καθεστώτος Ασαντ να πληρώνει τους μισθούς των παραστρατιωτικών ομάδων του («Σαμπίχα»).

Ετσι, για να συμπληρώσει το καθεστώς την έλλειψη των οικονομικών πόρων, άφησε ασύδοτα τα μέλη αυτών των συμμοριών να απάγουν πολίτες και να κλέβουν τα σπίτια τους πωλώντας ό,τι αντικείμενα και έπιπλα υπάρχουν σε αυτά. Οι απαχθέντες σε μεγάλο βαθμό προέρχονται από τις εξεγερμένες περιοχές της χώρας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι παρόμοια περιστατικά δεν συμβαίνουν στις περιοχές που είναι υπό τον έλεγχο των κυβερνητικών δυνάμεων. Υπάρχουν διάφορα κίνητρα για το φαινόμενο των απαγωγών: το πρώτο είναι το οικονομικό, με την απαίτηση λύτρων προκειμένου οι απαχθέντες να αφεθούν ελεύθεροι, το δεύτερο, αν λάβουμε υπόψη την πολυμορφία του κοινωνικής σύνθεσης της Συρίας, έχει φυλετικό χαρακτήρα και συνήθως καταλήγει σε βασανιστήρια και απάνθρωπες ενέργειες σε βάρος των απαχθέντων για λόγους εκδίκησης. Το τρίτο κίνητρο επιτρέπει στους απαγωγείς να χρησιμοποιούν τους απαχθέντες για πολιτικές σκοπιμότητες προκειμένου να προβάλουν τον εαυτό τους ή να κατηγορήσουν τους αντιπάλους, αποδίδοντάς τους την ευθύνη της απαγωγής με σκοπό να εκτεθούν σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο.

Η περίπτωση των δυο μητροπολιτών είναι το καλύτερο παράδειγμα: Αν και καμία ομάδα της αντιπολίτευσης δεν ανέλαβε την ευθύνη, ο μουφτής της Συρίας αποκαλύπτει τις επαφές του καθεστώτος με τους «Τσετσένους» απαγωγείς, επιμένοντας ότι ένα τηλέφωνο από Κατάρ, Σαουδική Αραβία ή Τουρκία προς τους απαγωγείς αρκεί για να απελευθερωθούν. Ομως οι νέες αποκαλύψεις του Μισέλ Κίλο, προέδρου του Δημοκρατικού Βήματος, δίνει άλλες διαστάσεις στο θέμα της απαγωγής, όπου αναφέρει χαρακτηριστικά και με σαφή τρόπο την ευθύνη των μυστικών υπηρεσιών της αεροπορίας της Συρίας για την απαγωγή των δύο μητροπολιτών.

Στην παρούσα κατάσταση δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ των συμπεριφορών των αδίστακτων συμμοριών και των «Σαμπίχα» στο θέμα των απαγωγών και αυτό είναι ξεκάθαρο όταν οι γονείς του απαχθέντος δεν πληρώνουν ή διαπραγματεύονται τη μείωση του ποσού των λύτρων, που σημαίνει επιπλέον βασανισμό για τα θύματα. Το να γλιτώνει κανείς από αυτές τις συμμορίες δεν είναι καθόλου εύκολο, γιατί έχουν μάτια παντού και λειτουργούν σαν δίκτυα. Δυστυχώς, στις περιπτώσεις που οι συγγενείς δεν πληρώνουν, το θύμα μπορεί να εκτελεστεί αδίστακτα και με απλούστατο τρόπο, γεγονός που δείχνει πόσο ευτελής είναι η ζωή του ανθρώπου στη Συρία. Για τις αδίστακτες συμμορίες που δεν τους αφορά η εξέγερση, δεν υπάρχει διαφορά αν το θύμα είναι υποστηρικτής ή όχι του Ασαντ, αφού το βασικό κίνητρο είναι το χρήμα. Ομως για τις παραστρατιωτικές ομάδες, σε αρκετές περιπτώσεις, η απαγωγή συνδέεται πρώτα με πολιτικά κίνητρα, π.χ. τιμωρούν κάποιον που τεκμηριωμένα είναι μέρος της αντιπολίτευσης, προχωρώντας στην απαγωγή κάποιου μέλους της οικογένειάς του προκειμένου να παραδοθεί.

Ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός της αντιπολίτευσης (FSA) καταδίκασε επανειλημμένως το φαινόμενο των απαγωγών και σε ορισμένες περιπτώσεις λειτούργησε ως σωτήρας στις περιοχές που είναι υπό την αιγίδα του, παίζοντας τον ρόλο του διαμεσολαβητή. Το απτό παράδειγμα του απαχθέντος λοχαγού Ριάντ Αλ Αχμαντ στην περιοχή Τζάμπαλ Αλ Τουρουκμάν κοντά στη Λατάκια (Λαοδίκεια) με τη σύλληψη των δραστών μάς δίνει την πραγματική εικόνα για τις διαστάσεις του φαινομένου αυτού.

Συμπερασματικά, το ζήτημα των απαγωγών στη Συρία τρομάζει όλους τους πολίτες ανεξαιρέτως. Ετσι, η άνοδος του ρυθμού των απαγωγών σε κάθε σημείο της χώρας μέχρι και στην πρωτεύουσα Δαμασκό αναγκάζει τον κόσμο να περιορίσει τις κινήσεις του και να παραμείνει στα σπίτια του. Επιπρόσθετα, αυτό το φαινόμενο επεκτάθηκε και στον γυναικείο πληθυσμό με πολυάριθμες περιπτώσεις βιασμών. Η συνείδηση του απαγωγέα κρίνει και την έκβαση κάθε περίπτωσης: ή λύνεται με την αποπληρωμή των λύτρων ή ένα επιπλέον θύμα προστίθεται στον καθημερινό κατάλογο των θυμάτων της χώρας.

………………………………………………………………..

* Διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής