Toυ Σπύρου Τζόκα* 

και της Ελένης Πορτάλιου**

Τις ίδιες μέρες που πραγματοποιήθηκε το Συνέδριο της ΚΕΔΕ στα Γιάννενα (30-31/5/2013), οι δήμαρχοι Αθήνας (Γ. Καμίνης), Θεσσαλονίκης (Γ. Μπουτάρης), Πάτρας (Γ. Δημαράς), Ιωαννίνων (Φ. Φίλιος) και Βόλου (Π. Σκοτινιώτης) επέλεξαν να δηλώσουν μερική ανεξαρτησία από τα κόμματα ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, στον χώρο των οποίων τοποθετούνται. Είναι προφανές ότι επιδιώκουν να αποφύγουν τη φθορά των κομμάτων της λεγόμενης Κεντροαριστεράς, που έχουν ταυτιστεί με την παλαιοκομματική (ακρο)δεξιά του κ. Σαμαρά.

Tώρα που το καράβι βουλιάζει, τα ποντίκια δραπετεύουν… Και όμως, μέχρι χθες ήταν χεράκι χεράκι. Πιστοί στο Μνημόνιο… πιστοί στον «Καλλικράτη». Συγκυβερνώντας, οδηγούσαν και οδηγούν την κοινωνία σε μαζική φτωχοποίηση, τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας σε καταστροφή και τη δημοκρατία στον γύψο.

Οι πέντε δήμαρχοι επιχείρησαν μια επικοινωνιακή κίνηση δημόσιας παρουσίας, αποφεύγοντας οποιαδήποτε παρέμβαση ουσίας στο συνέδριο της ΚΕΔΕ, όπου και κρινόταν το παρόν και το μέλλον της καθημαγμένης, από την τρικομματική κυβερνητική πολιτική, αυτοδιοίκησης.

Αφού συνετέλεσαν σε ένα συνέδριο άοσμο, άγευστο και άνοστο, εξαφανίστηκαν τις κρίσιμες ώρες των αποφάσεων, για να ισορροπήσουν με όλα και με όλους. Ετσι, είναι συνυπεύθυνοι για την έκθεση ιδεών που ονομάστηκε ψήφισμα από την πλειοψηφία.

Ούτε σε ένα ψήφισμα δεν είχαν το θάρρος να διαφοροποιηθούν από τους πάτρωνές τους της εσωτερικής τρόικας.

Δεν δέχτηκαν να αναγραφούν στο ψήφισμα οι ευθύνες συγκεκριμένων προσώπων για τα μνημόνια και τις πολιτικές τους, αλλά να μπουν και «κόκκινες γραμμές», πέραν των οποίων θα υπάρξουν κινητοποιήσεις. Πιστεύουν, ενδεχομένως, ότι ο σώζων εαυτόν μπορεί να σωθεί με γενικόλογα μανιφέστα, όμως η πραγματικότητα στους δήμους της χώρας βοά.

Η αυτοδιοίκηση έχει καταδικαστεί σε οικονομικό μαρασμό και μετατρέπεται σταδιακά σε απολύτως εξαρτημένη από την κυβέρνηση και το κράτος υπηρεσία. Συγκεκριμένα, το 60% των θεσμοθετημένων από τον «Καλλικράτη» πόρων έχει υπεξαιρεθεί και το κοινωνικό κράτος των δήμων, που υπηρετεί κατεξοχήν τις λαϊκές τάξεις (λειτουργικές δαπάνες σχολείων, βρεφονηπιακοί σταθμοί, βοήθεια στο σπίτι, ΚΑΠΗ, δημοτικά ιατρεία, πολιτισμός, αθλητισμός, περιβάλλον, καθαριότητα, πρόσφατες δομές αλληλεγγύης) καταρρέει.

Οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες αυτές είναι τα πρώτα θύματα των απολύσεων… Ρίχνονται στον καιάδα της ανεργίας και οι υπηρεσίες κλείνουν.

Ταυτόχρονα, η αυτοδιοίκηση χάνει την αυτονομία της, γίνεται διοίκηση περιορισμένης ευθύνης. Το Παρατηρητήριο που της έχει υποβληθεί αποτελεί έναν αντίστοιχο της τρόικας πανεπόπτη, που ελέγχει τα οικονομικά, επιβάλλει τέλη και μετατρέπει τους αιρετούς σε φοροεισπράκτορες, ενώ ο έλεγχος νομιμότητας μετατρέπεται ολοένα και περισσότερο σε έλεγχο σκοπιμότητας.

Η εσκεμμένη γραφειοκρατία περιορίζει ακόμα περισσότερο τις δυνατότητες των δήμων να ασκήσουν αυτόνομη πολιτική. Πρόκειται για μια απροκάλυπτη, άκρως νεοφιλελεύθερη, κυβερνητική στρατηγική, η οποία αποσκοπεί στην ιδιωτικοποίηση των κοινωνικών υπηρεσιών των δήμων, στη δραματική μείωση των προϋπολογισμών τους για τις λαϊκές τάξεις και στη μετατροπή τους σε ένα είδος διευρυμένου ΚΕΠ.

Η δημοκρατική στρατηγική της αποκέντρωσης του κράτους (λειτουργίες, κατανομή πόρων) με αυτοδιοίκηση, δηλαδή με δημοκρατική εκλογή/αυτονομία των τοπικών κυβερνήσεων και συμμετοχή των πολιτών, βουλιάζει στον συγκεντρωτισμό και τον αυταρχισμό του σύγχρονου μνημονιακού κράτους.

Στο συνέδριο της ΚΕΔΕ τέθηκε αυτή η μεγάλη ιδεολογική και πολιτική στροφή της αυτοδιοίκησης, όχι μόνο από τους αιρετούς της αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ, που έδωσαν μάχη απέναντι στους συσχετισμούς του παρελθόντος, αλλά και πολλούς άλλους δημάρχους.

Τέθηκαν, επίσης, από τη μια οι κόκκινες γραμμές πέραν των οποίων η αυτοδιοίκηση παραδίδει εν τοις πράγμασι τα κλειδιά των δήμων και, από την άλλη, οι αγώνες που πρέπει να ξεκινήσουν από κοινού με τους εργαζόμενους και τις τοπικές κοινωνίες, ώστε να αποτραπούν οι παραπάνω εξελίξεις.

Οι πέντε δήμαρχοι με το μανιφέστο εκτός συνεδρίου, επεδίωξαν να δηλώσουν σχετική αυτονομία των παρατάξεών τους από τη λεγόμενη Κεντροαριστερά, απέχοντας ταυτόχρονα από τα ουσιαστικά επίδικα που συζητούσε το συνέδριο. Ορισμένοι προσβλέπουν στον χαρακτήρα και τον ρόλο της αυτοδιοίκησης, όπως τον εξήγγειλε ο υπουργός Εσωτερικών, αρνούμενος να δεσμευτεί έστω και σε ένα από τα αιτήματα της ΚΕΔΕ.

Για να το πούμε απλά, έχουν αποστασιοποιηθεί από την αποκέντρωση του κράτους με αυτοδιοίκηση και προσβλέπουν σε δήμους που αποποιούνται τις κοινωνικές υπηρεσίες, τις οποίες αναλαμβάνουν ιδιώτες, διευκολύνουν και στηρίζουν το «επενδυτικό περιβάλλον» και τον ιδιωτικό τομέα και υποκαθιστούν τη δημόσια κεντρική χρηματοδότηση με τοπική φορολογία, αρνούμενοι έτσι, εμμέσως πλην σαφώς, την αναδιανομή του παραγόμενου πλούτου, μέσω του κεντρικού φορολογικού συστήματος.

Το ζήτημα, λοιπόν, δεν είναι η δήθεν αποστασιοποίηση πέντε δημοτικών παρατάξεων από το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ και το ψάρεμα σε θολά νερά, εξαπατώντας τους πολίτες…. Το ζήτημα είναι ποια πολιτική εφαρμόζουν σήμερα οι πέντε αυτές δημοτικές πλειοψηφίες, αν αποδέχονται την κυβερνητική πολιτική, και, γενικότερα, ποιο ρόλο επιφυλάσσουν στην αυτοδιοίκηση. Μήπως αυτόν με τις γερμανικές συμμαχίες του Φούχτελ, που τόσο έχουν αγκαλιάσει;

Επ’ αυτών πρέπει να τοποθετηθούν και δεν το έπραξαν στον κατεξοχήν πολιτικό χώρο του συνεδρίου της ΚΕΔΕ, το οποίο οδηγήθηκε, μέσα από εκφυλιστικές διαδικασίες, σε αποφάσεις που, αν και περιγράφουν τα προβλήματα, δεν αποδίδουν ευθύνες και δεν επιχειρούν να ανατρέψουν αγωνιστικά τα κακώς κείμενα.

……………………………………………………………………………….

*Μέλος Δ.Σ. ΚΕΔΕ, επικεφαλής του τμήματος Αυτοδιοίκησης του ΣΥΡΙΖΑ, π. δήμαρχος Καισαριανής.

**Επικεφαλής της Ανοιχτής Πόλης, δημοτική σύμβουλος Δήμου Αθηναίων