ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

«Ο πολιτικός καθρέφτης, στον οποίο ακκίζονται αυτάρεσκα οι κυβερνήσεις, έχει σπάσει προ πολλού∙ με είδωλα και σκιάχτρα δεν εξωραΐζεται ούτε ξορκίζεται η ενοχλητική πραγματικότητα» επισημαίνει ο Νίκος Κωνσταντόπουλος. Ο πρώην πρόεδρος του Συνασπισμού στη συνέντευξη-παρέμβαση τονίζει ότι «είναι αστείο οι επί χρόνια κυβερνητικοί πραίτορες του δικομματισμού να φλυαρούν και να αρθρογραφούν ως αμετανόητοι καθοδηγητές, ενώ είναι ιστορικά υπόλογοι» και επιτίθεται στο μιντιακό σύστημα λέγοντας: «Κάποιοι στα παιχνίδια με σημαδεμένα χαρτιά ξέρουν να είναι και μπλοφαδόροι και χαρτοκλέφτες – τα στημένα παιχνίδια πρέπει να τελειώσουν».
Προτείνει «συνταγματικό δημοψήφισμα, ώστε η αναθεώρηση να είναι στα όρια συντακτικής αναθεώρησης», εκτιμά ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποκρυσταλλώσει στην πολιτική του παρέμβαση τα χαρακτηριστικά των ανερχόμενων κοινωνικών ρευμάτων» και επιμένει ότι «όσοι νομίζουν ότι η ελληνική κοινωνία κοιμάται και οι πολίτες είναι δεσμώτες του σοκ, αυτοί είναι βαθιά νυχτωμένοι».

«Η Αριστερά του 21ου αιώνα δεν μπορεί να προκύψει από θραύσματα νεοφιλελεύθερου κυβερνητικού, διεφθαρμένου κομματισμού και υδραργυρικού παραγοντισμού

«Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποκρυσταλλώσει στην πολιτική του παρέμβαση τα ανοιχτά χαρακτηριστικά των ανερχόμενων κοινωνικών ρευμάτων και ιδεών

«Είναι γελοία η όλη συζήτηση για την οπλοφορία βουλευτών. Ο εθνικός αντιπρόσωπος δεν είναι ούτε μαγκουροφόρος τραμπούκος ούτε κουμπουροφόρος δερβέναγας

«Η διαπλοκή στα ΜΜΕ να ελεγχθεί για τον δανεισμό της, τον εκβιαστικό ανταγωνισμό της και τα καρτέλ της στους τομείς έργων, προμηθειών, συμβάσεων και ιδιωτικοποιήσεων

Στον Φώτη Παπούλια 

-Κύριε Κωνσταντόπουλε, τέσσερα χρόνια λιτότητας, θα τα «χιλιάσουμε»;

Τέσσερα χρόνια λιτότητας σημαίνει δύο χαμένες γενιές στον Μινώταυρο της ανεργίας και της ύφεσης. Εχουμε τον μεγαλύτερο δείκτη ανεργίας και μεγαλύτερη απώλεια εισοδήματος και από τις ΗΠΑ στη δεκαετία του κραχ. Ο παραλογισμός είναι ότι ακρωτηριάζεται η Ελλάδα για να εφαρμοστεί μια συνταγή που όλοι αναγνωρίζουν ότι είναι λάθος. Δεν είναι περαστικά τα δεινά που μας βρήκαν. Ανοίγουν τραύματα που παραμένουν. Και δυστυχώς είναι πολλά τα τραύματα στο σώμα της νεότερης ελληνικής κοινωνίας που παραμένουν ανοιχτά: ο εμφύλιος ως τραύμα, τα πέτρινα χρόνια και το αστυνομικό κράτος, η δικτατορία, ο διαμελισμός της Κύπρου, η αποτυχία της μεταπολίτευσης και η επιτήρηση με τα μνημόνια. Το ζητούμενο, όμως, είναι ποιος εμπνέει κι αξιοποιεί δημιουργικά συλλογική εμπιστοσύνη κι αισιοδοξία. Η αποτυχία είναι συντριπτική και θα σερνόμαστε για καιρό αν δεν αλλάξουν οι πολιτικές. Αυτή είναι η στρατηγική διέξοδος.

-Τρία μνημόνια, αλλά η κυβέρνηση μιλάει για success story, βλέπει ανάπτυξη…

Ο πολιτικός καθρέφτης, στον οποίο ακκίζονται αυτάρεσκα οι κυβερνήσεις, έχει σπάσει προ πολλού∙ με είδωλα και με σκιάχτρα δεν εξωραΐζεται ούτε ξορκίζεται η ενοχλητική πραγματικότητα. Είναι γνωστή παλαιοπολιτική συνήθεια, να καλλιεργείται, από τη μια, ψεύτικη αισιοδοξία ευκαιρίας και, από την άλλη, συστηματική κινδυνολογία σκοπιμότητας. Τακτικισμοί και δημαγωγία διαβρώνουν θεσμούς και λειτουργίες του πολιτικού συστήματος, υπονομεύουν το συλλογικό συμφέρον, καθηλώνουν κι αποπροσανατολίζουν την κοινή γνώμη. Σύνδρομο όλων των κυβερνήσεων και των στελεχών τους είναι να μυθολογούν τον εαυτό τους και να τον προβάλλουν επικοινωνιακά σαν λάβαρο «νέας συλλογικής αφήγησης». Ετσι κακόπαθαν ο σοσιαλισμός και ο εκσυγχρονισμός, οι μεταρρυθμιστικές και κεντροαριστερές συνθηματολογίες. Απομεινάρια μιας αυτοδιαψευσμένης περιόδου συνωστίζονται και σκιαμαχούν σε «μάχες ηγεμονίας», πάνω στα ναυαγισμένα χρόνια της μεταπολίτευσης.

-Ομως η τρικομματική κυβέρνηση, παρά τις τριβές, φαίνεται να αντέχει. Η εξουσία είναι τελικά συγκολλητική ουσία;

Η σημερινή κατάσταση δεν είναι σαν συνέχεια ή παραλλαγή της χθεσινής. Είναι αστείο οι επί χρόνια κυβερνητικοί πραίτορες του δικομματισμού να φλυαρούν και να αρθρογραφούν ως αμετανόητοι καθοδηγητές, ενώ είναι ιστορικά υπόλογοι. Μη λησμονάμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε καθεστώς επιτήρησης, δέσμια των μνημονίων των δανειστών της. Η συνταγματική οντότητα της ελληνικής δημοκρατίας έχει ακρωτηριαστεί από την επικυριαρχία της τρόικας. Εύστοχα ειπώθηκε ότι γίναμε σκλάβοι αποτυχημένων οικονομολόγων. Επαναλαμβάνεται ακόμη μία παθογένεια του πολιτικού μας συστήματος, «ο κυβερνητισμός ως αυτοσκοπός». Η γνώριμη νοοτροπία να κρύβουν οι κυβερνήσεις την αλήθεια, να χωνεύουν τις διαφωνίες τους, να ομονοούν στον διαμερισμό των ιματίων του Δημοσίου, των επιρροών, των θέσεων, των συλλογικών αγαθών.

-Ακόμα και η ΔΗΜΑΡ «παίζει» αυτό το παιχνίδι;

Και τα τρία κόμματα της κυβέρνησης επερωτώνται από τη ζωή και την ιστορία εάν θα εξακολουθήσουν να επιβάλλουν, πρόθυμα κι ανάλγητα, τη λάθος πολιτική, που κομματιάζει την κοινωνία, τη νέα γενιά, την πατρίδα μας, αλλά και τη δημοκρατία και το ευρωπαϊκό όραμα. Ναι, και η ΔΗΜΑΡ γνωρίζει ότι η τεχνοκρατική δεσποτεία έχει επιβληθεί στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία, ότι η οικονομία της αγοράς ηγεμονεύει έναντι της πολιτικής, ότι οι χρυσοί δημοσιονομικοί κανόνες λιτότητας διαλύουν το κοινωνικό κράτος, την ισονομία με δικαιοσύνη κι αλληλεγγύη. Ξέρει και η ΔΗΜΑΡ ότι, για να επιτευχθεί αυτό, εφαρμόζεται συστηματικά η βιοπολιτική κατεργασία της κοινωνίας με τη διαρκή επίκληση της κατάσταση ανάγκης, και ακόμα ότι συστηματικά διαστρέφεται η ουσία των δημοκρατικών δικαιωμάτων και αξιών πολιτισμού, με τη χρήση επινοημένων ουδέτερων, ύπουλων όρων∙ τέλος, ότι σταθερά παραβιάζονται οι συνταγματικές ρυθμίσεις με «πράξεις νομοθετικού περιεχομένου».

-Πώς σχολιάζετε «τα πλάγια βήματα» Σαμαρά προς τη Χρυσή Αυγή;

Οταν αναπτύσσονται ρατσιστικοί, ξενοφοβικοί και φασιστικοί θύλακες, τότε οι αιτίες είναι οι αντικοινωνικές κι άδικες πολιτικές, οι διεφθαρμένοι θεσμοί, οι αναξιόπιστες και ιδιοτελείς πρακτικές των ηγεσιών, το νοσηρό δημόσιο ήθος. Τα φαινόμενα νεοναζιστικής δράσης και ρητορείας αποτελούν κίνδυνο για τη δημοκρατία, τον ανθρωπισμό και τον πολιτισμό, απειλή για την πολιτική σταθερότητα και την κοινωνική συνοχή. Για το φαινόμενο της Χρυσής Αυγής έχουν ευθύνες και τα μέσα ενημέρωσης, που διαχειρίστηκαν επικοινωνιακά τον ρατσιστικό νεοφασιστικό λόγο, αλλά και εκείνες οι πολιτικές δυνάμεις που αδιαφορούσαν ή βολεύονταν με το ανιστόρητο θεώρημα των «δύο άκρων». Ο ναζισμός κι ο ρατσισμός δηλητηριάζουν όποιον νομίζει ότι θα τους αγκαλιάσει σαν πολιτικός φακίρης. Δεν χωράνε εξυπνακισμοί ούτε τακτικισμοί εντυπώσεων. Η Χρυσή Αυγή θα αντιμετωπιστεί με περισσότερη δημοκρατία στην κοινωνία, στα σχολεία, στην καθημερινότητα της πολιτικής συμπεριφοράς όλων. Ο ναζισμός κι ο ρατσισμός δεν είναι περιστασιακές γραφικότητες. Αποτελούν διαρκή εγκληματική βαρβαρότητα κατά της ανθρωπότητας.

-Δεν είναι, όμως, σόλοικο το φαινόμενο να κατατίθενται τουλάχιστον τρεις προτάσεις νόμου για την αντιμετώπιση του ρατσισμού;

Ο ρατσιστικός ακτιβισμός κι ο ξενοφοβικός λόγος βρήκαν στρωμένο δρόμο από τον τρόπο λειτουργίας του πολιτικού συστήματος και των μέσων επικοινωνίας, που απέναντι στα προβλήματα ασφάλειας κι εγκληματικότητας καλλιέργησαν δημαγωγική εχθροπάθεια διακρίσεων, χλεύη για την πολιτική, αποστροφή για τις δημοκρατικές ρυθμίσεις κι εγγυήσεις. Οταν συστηματικά καλλιεργείται ένα έντονο αντιδημοκρατικό κι αντιπολιτικό κλίμα εναντίον του συνταγματικού κοινοβουλευτισμού, τότε η Χρυσή Αυγή και οι εμφανείς κι αφανείς εταίροι της βγάζουν γλώσσα ως δήθεν αντισυστημικές δυνάμεις. Ναι, είναι εξωφρενικό οι τρεις κυβερνητικοί εταίροι να μη συμφωνούν μεταξύ τους σ’ ένα νομοσχέδιο, αλλά ούτε να δέχονται άλλη πρόταση, κατά της οποίας συσπειρώνονται, φτιάχνοντας ο καθένας για τον εαυτό του άλλοθι.

-Και πίσω από τα μέτρα κατά της οπλοφορίας των βουλευτών;

Είναι γελοία η όλη συζήτηση για την οπλοφορία βουλευτών. Ο εθνικός αντιπρόσωπος δεν είναι ούτε μαγκουροφόρος τραμπούκος ούτε κουμπουροφόρος δερβέναγας. Οποιος αισθάνεται έλλειμμα εαυτού ή περίσσευμα εγκληματικής δύναμης και θέλει όπλο, να πάει σπίτι του. Να ανακληθούν όλες οι άδειες βουλευτών και να μη χορηγηθεί καμιά νέα. Να υπάρξει δέσμευση των κομμάτων από την Κεντρική Επιτροπή Εκλογών ότι υπάρχει δημοκρατικό, κοινωνικό, ηθικό και πολιτισμικό ασυμβίβαστο μεταξύ του βουλευτή, που εκλέγεται και βουλεύεται ελεύθερα, και του οπλοφόρου βουλευτή ή κομματάρχη που απειλεί ή βιαιοπραγεί με όπλο, που παίρνει από την δημοκρατική πολιτεία εξαπατώντας την.

-Ως επικεφαλής της ομάδας «σοφών» του ΣΥΡΙΖΑ εκτιμάτε ότι οδεύουμε προς τη συνταγματική αναθεώρηση;

Υπάρχει μια ανοιχτή ομάδα δουλειάς που πιστεύει ότι η δραστική συνειδητοποίηση της κρίσης επιβάλλει ριζοσπαστικές αλλαγές στο πολιτικό σύστημα. Η εικόνα είναι προκλητική: από τη μια ένα νεκρό και άγονο πολιτικό σύστημα κι από την άλλη μια καινούργια ελληνική κοινωνία, που πιέζεται και αντιστέκεται, ασφυκτιά και εξεγείρεται, αναζητάει νέες συλλογικότητες και διαφορετικές μορφές πολιτικής δράσης. Από τη μια οι μηχανισμοί που φυτεύουν κόμματα σε γλάστρες ή τα προετοιμάζουν σε θερμοκήπια μεταλλαγμένων προϊόντων και από την άλλη τα ανερχόμενα κοινωνικά και πολιτικά ρεύματα δυνάμεων και ιδεών που διεκδικούν και υπερασπίζονται το ριζοσπαστικά διαφορετικό συλλογικό μας μέλλον. Να γίνει συνταγματικό δημοψήφισμα ώστε η αναθεώρηση να είναι στα όρια συντακτικής αναθεώρησης, μακριά από ακαδημαϊσμούς, πολιτικούς φορμαλισμούς και επικοινωνιακές κοινοτοπίες που αχρήστευσαν τις προηγούμενες συνταγματικές αναθεωρήσεις.

-Σε ανύποπτο χρόνο, στο παρελθόν, είχατε μιλήσει για «μιντιακή δημοκρατία», σήμερα τα ίδια κέντρα αφήνουν αιχμές για προσωπική σας εμπλοκή σε μιντιακά «παιχνίδια» του ΣΥΡΙΖΑ.

Κάποιοι, στα παιχνίδια με σημαδεμένα χαρτιά, ξέρουν να είναι και μπλοφαδόροι και χαρτοκλέφτες. Τα στημένα παιχνίδια πρέπει να τελειώσουν. Η κρατικοδίαιτη διαπλοκή στα ΜΜΕ να ελεγχθεί για τον δανεισμό της, τον εκβιαστικό ανταγωνισμό της και τα προκαθορισμένα καρτέλ της στους τομείς έργων, προμηθειών, συμβάσεων, ιδιωτικοποιήσεων. Οι προσωπικές επιθέσεις μέσων ενημέρωσης κατά ενοχλητικών δημοσίων προσώπων είναι μια γραφική πια, παλιά πολεμική τεχνική της εξωθεσμικής διαπλοκής. Για την ποιοτική ενημέρωση και τη δημοκρατική διαφάνεια, ριζοσπαστικές αλλαγές στον τομέα των ΜΜΕ από μηδενική βάση, ώστε να αποδυναμωθούν φεουδαρχικές νοοτροπίες και πρακτικές.

-Σε περίπου δέκα μέρες ο Συνασπισμός αυτοδιαλύεται για να δημιουργηθεί νέος ΣΥΡΙΖΑ. Θα είναι η αρχή για τη δημιουργία της «πληθυντικής Αριστεράς»;

Το πολιτικό σύστημα δεν θα αλλάξει από μόνο του. Ούτε η αναθεώρηση του Συντάγματος είναι πανάκεια. Ριζική αλλαγή του πολιτικού συστήματος σημαίνει και ουσιαστική αναδιάρθρωση του κομματικού συστήματος. Ο πλουραλισμός είναι οργανικό στοιχείο της σύγχρονης Αριστεράς των κοινωνικών κινημάτων και της οικολογίας. Η Αριστερά του 21ου αιώνα δεν μπορεί να προκύψει από θραύσματα νεοφιλελεύθερου κυβερνητισμού, διεφθαρμένου κομματισμού και υδραργυρικού παραγοντισμού, που θέλει πάντα να έχει μερίδιο εξουσίας χωρίς να δίνει ποτέ λογαριασμό. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποκρυσταλλώσει στην πολιτική του παρέμβαση τα ανοιχτά χαρακτηριστικά των ανερχόμενων κοινωνικών ρευμάτων και ιδεών, και ο πολιτικός λόγος να κερδίζει την κοινωνία.

-Πάντως φαίνεται ότι έχει ανακοπεί η δυναμική του.

Είναι ανιστόρητοι όσοι δεν βλέπουν κάτω από το σκασμένο ξερό και άνυδρο πολιτικό έδαφος τα δυναμικά ρεύματα που τρέχουν. Σε τέτοιες ιστορικές στιγμές ανατροπών και αποτυχίας, ξυπνά η συλλογική μνήμη, η ιστορικότητα, η ταυτότητα της δημοκρατικής αξιοπρέπειας και του πολιτικού αυτοσεβασμού, ο θυμός και η αντίσταση της κοινωνίας. Οι μεταβολές θα είναι ραγδαίες στην Ελλάδα, αλλά και σ’ ολόκληρη την Ευρώπη. Σε κάποιες κοντινές μέρες οι σημερινές κυβερνητικές ηγεσίες και οι πολιτικές τους θα είναι αντικείμενο κριτικής αποδοκιμασίας ως φαινόμενα πολιτικής εθελοτυφλίας, νέου δογματικού οικονομισμού και προσωποποιημένου τακτικισμού.

-Οι πολίτες του Νότου διαδηλώνουν∙ στην Ελλάδα, αντίθετα, το κίνημα βρίσκεται… εν υπνώσει. Φταίει η Αριστερά;

Τίποτε δεν βρίσκεται εν υπνώσει. Οι εξελίξεις βρίσκονται ήδη στον δρόμο. Οσοι νομίζουν ότι η ελληνική κοινωνία κοιμάται κι οι πολίτες είναι δεσμώτες του σοκ, αυτοί είναι βαθιά νυχτωμένοι. Είναι ανυποψίαστοι για τη δυναμική των ιστορικών αποτυχιών και των κοινωνικοπολιτικών αλλαγών, που δεν γίνονται με συνταγές παρασκηνίων κορυφής, ούτε από τη μια στιγμή στην άλλη. Γεννιέται μια διαφορετική αλληλεγγύη και συνείδηση του Ευρωπαίου πολίτη, ένας διαφορετικός πολύπλευρος ριζοσπαστισμός που είναι, όπως πάντα, πιο μπροστά και έξω από τα γνωστά πλαίσια αναφοράς και ανάλυσης.