Του Σπύρου Λυκούδη*
Η Δημοκρατία στη χώρα μας δοκιμάζεται. Πολλοί, Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ κυρίως, θεωρούν ότι αυτό οφείλεται στην κρίση, τα Μνημόνια, την ανεργία, τη φτώχεια, την ανασφάλεια.
Διαφωνώ. Η Δημοκρατία δοκιμάζεται, διότι οι δυνάμεις που την υπηρετούν δεν συνεργάζονται και, όταν αναγκάζονται να συνεργαστούν, η αναποτελεσματικότητα χαρακτηρίζει τις πράξεις τους. Στην Ελλάδα η Χρυσή Αυγή καλπάζει, διότι η δημαγωγία είναι ο κυρίαρχος τρόπος πολιτικής έκφρασης και οι άμυνες της Δημοκρατίας ανύπαρκτες.
Τα δημοκρατικά ελλείμματα είναι δύο και αναφέρομαι σε όλα τα κόμματα. Λείπει η διάθεση συνεργασίας μέσω προωθητικών συμβιβασμών, λείπει και η κουλτούρα επίλυσης προβλημάτων. Περισσεύουν οι επιδείξεις δυναμισμού και προχειρότητας.
Ενδεικτικά αναφέρω δύο παραδείγματα.
Η Ν.Δ. χειρίστηκε το θέμα ΕΡΤ με τρόπο που, όχι μόνο δεν οδήγησε σε άμεση λύση, αλλά δημιούργησε περισσότερα, κρισιμότερα και πολυπλοκότερα πολιτικά αλλά και πιο χρονοβόρα διαχειριστικά προβλήματα για την κυβέρνηση, τρικομματική και δικομματική.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, παγιδευμένος στις εσωτερικές του αντιφάσεις, δεν τόλμησε να συνεργαστεί στο μείζον για την Αριστερά θέμα του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, αν και δήλωνε συνεχώς ότι θα το πράξει, διότι το νομοσχέδιο Ρουπακιώτη το είχαν «μολύνει» οι υπογραφές των βουλευτών της ΔΗΜΑΡ και του ΠΑΣΟΚ.
Στο κείμενο αυτό το ενδιαφέρον μου κατευθύνεται κυρίως προς τον ΣΥΡΙΖΑ, μια και σε λίγες μέρες ξεκινά το κρισιμότερο –και πολύ ενδιαφέρον για τη χώρα– συνέδριό του.
Προ ενός έτους αυτό το κόμμα της Αριστεράς εισέπραξε εκλογικά ποσοστά και επιρροή πρωτοφανή για τη μεταπολιτευτική ελληνική σκηνή. Το πέτυχε όμως με τρόπους ελάχιστα αριστερούς, παγιδεύοντας και τον ίδιο και την κοινωνία.
Εντόπισε τις ανησυχίες των πολλών και απάντησε στους φόβους τους με εύληπτες, δυναμικές, ευχάριστες προτάσεις, απολύτως ανεφάρμοστες όμως. Ηδη από την Αθηναϊκή Δημοκρατία μια λέξη περιγράφει με τρόπο απολύτως ακριβή αυτή την πολιτική τακτική: δημαγωγία.
Από την άλλη όμως, πέρα απ’ τα κέρδη, χαρακτηριστικό αποτέλεσμα της δεδομένης αδυναμίας αυτής της δημαγωγικής πολιτικής –η άλλη πλευρά του νομίσματος- είναι ότι καμία σοβαρή πρότασή του δεν βάρυνε στο δημόσιο διάλογο όσο το σκίσιμο των Μνημονίων, κανένα μετριοπαθές του στέλεχος ή ιδέα δεν κατίσχυσε, ενώ στο πεδίο των συνεργασιών κατόρθωσε να συνάψει μόνο μία, κι αυτή με αρνητικό πρόσημο. Με τους Ανεξάρτητους Ελληνες!
Χαρακτηριστικό της αυτοπαγίδευσης του ΣΥΡΙΖΑ στη δημαγωγική πρακτική είναι η λυσσαλέα απόκρουση κάθε προσπάθειας αλλαγής και η απόλυτα εχθρική στάση του σε οποιονδήποτε πολεμάει το πελατειακό κράτος και τις συνέπειές του.
Η επιστροφή στο χθες με κάθε ευκαιρία και η υπεράσπιση κάθε προνομιακής συντεχνίας σφραγίζουν καθημερινά την πολιτική του παρουσία.
Η εξήγηση, καθόλου δύσκολη.
Είναι πολύ δημοφιλέστερο και πιο αποδοτικό να υπερασπίζεσαι μια «ασφαλή» ακινησία, παρά να υπηρετείς την κίνηση των πραγμάτων που, ενδεχομένως, είναι δυσάρεστα στους νέους πολιτικούς σου πελάτες.
Ισχυρίζομαι πως ο Συνασπισμός είχε, αν όχι όλες, πλείστες όμως προϋποθέσεις να κινηθεί προς άλλες κατευθύνσεις. Μακριά από ανέξοδες πλην όμως και αδιέξοδες «αριστερές» ρητορείες. Δηλαδή να μην απομακρυνθεί από μια Αριστερά σύγχρονη, των ευρύτατων συνεργασιών, αντιδημαγωγική, των συναινέσεων, των μεγάλων μεταρρυθμίσεων.
Πολύ μικρή σημασία έχουν τελικά τα διευρυμένα ποσοστά του, αν λείπει η προοπτική και πολύ φοβάμαι ότι στο συνέδριό του ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιβεβαιώσει τα υπαρκτά του αδιέξοδα.
Είναι αλήθεια πως η βασανιστική πορεία μιας Αριστεράς, όπως αυτή που υπηρετήσαμε χρόνια, μπορεί να κουράζει. Αλλά είναι δυνατόν να ανοίξει οποιονδήποτε δρόμο η Αριστερά που σφιχταγκαλιάζεται με το παρελθόν;
Στην Ελλάδα χρειάζεται να στρίψει το τιμόνι. Οι δυνάμεις της ευρύτερης Αριστεράς είναι αυτές που μπορούν να το κάνουν. Στο πεδίο όμως της Δημοκρατίας, όχι στους γκρίζους χώρους του λαϊκισμού και της δημαγωγίας.
………………………………………………………………………………………………………………………………
* Γραμματέας της Κ.Ε. της Δημοκρατικής Αριστεράς και βουλευτής Επικρατείας
