Του Νίκου Κιάου

Πριν από λίγες ημέρες ένας συνταξιούχος, Αριστερός και για χρόνια συνδικαλιστής (εκλεγμένος) στον επαγγελματικό χώρο του, κατά τεκμήριον γνώστης του χώρου αυτού, δέχτηκε τηλεφώνημα από παιδί φίλου του.

Του είπε ότι έχει θέση «ειδικού συμβούλου» σε γενικό γραμματέα υπουργείου και ζήτησε τη βοήθειά του, πού και σε ποιους να απευθυνθεί για να μάθει τι συμβαίνει και τι υπάρχει σχετικά με τον τομέα του αντικειμένου του γενικού γραμματέα, τομέα στον οποίο ακριβώς απασχολείται.

Κατατόπισε, όσο μπορούσε, τον συνομιλητή του ανταποκρινόμενος στο αίτημα, θεωρώντας το θετικό και λογικό. Ταυτόχρονα, ωστόσο, μετά το τηλεφώνημα, σκέφτηκε πώς είναι δυνατόν και λογικό γενικός γραμματέας και ειδικός σύμβουλος να ασχολούνται με αντικείμενο που δεν το γνωρίζουν και γιατί δεν ασχολούνται μ' αυτό οι αρμόδιοι υπάλληλοι του υπουργείου.

Στο υπουργείο υπάρχουν προφανώς οι υπηρεσίες, οι σχετικές με το αντικείμενο. Είναι (ή οφείλουν να είναι) στελεχωμένες αναλόγως με την ιεραρχία, την πυραμίδα, με τη δομή τελικώς που απαιτείται. Γιατί δεν απευθύνονται σ' αυτές τις υπηρεσίες ο κ. γενικός και ο κ. σύμβουλος;

Ακόμη περισσότερο, όμως, γιατί δεν αναλαμβάνουν αυτές οι υπηρεσίες, που υποτίθεται ότι είναι εντεταλμένες και απαραίτητες, και ασχολούνται οι γενικοί γραμματείς και οι σύμβουλοί τους; Και, τελικώς, τι χρειάζονται οι γενικοί γραμματείς, οι ειδικοί γραμματείς και οι ειδικοί σύμβουλοι, αφού υπάρχουν (ή υποτίθεται ότι υπάρχουν) οι υπηρεσίες του υπουργείου;

Δεν κακολόγησε ούτε το παιδί ούτε τον φίλο του. Οι θέσεις των «ειδικών συμβούλων» είναι μέσα στο σύστημα, στη λειτουργία του συστήματος στη δημόσια διοίκηση, με τους «πολιτικούς» προϊσταμένους, που είναι οι γενικοί και οι ειδικοί σύμβουλοι και με τους «υπηρεσιακούς», που είναι οι υπάλληλοι, διευθυντές, τμηματάρχες, τομεάρχες, απλοί υπάλληλοι. Και φαίνεται ότι το σύστημα συνεχίζει να λειτουργεί όπως παλαιότερα και είναι μια εδραιωμένη ή παγιωμένη κατάσταση.

Λίγες ημέρες μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας ο Αντ. Σαμαράς είχε αναγγείλει πομπωδώς ότι καταργούνται ειδικοί γραμματείς και επιτροπές διάφορες. Φαίνεται όμως ότι η αναγγελία έγινε (για να γίνει) και κανείς δεν τάραξε τα ήρεμα νερά.

Μια βόλτα σε υπουργείο, σε οποιοδήποτε υπουργείο (φωτεινές εξαιρέσεις μπορεί να υπάρχουν…), θα δείξει ότι υπάρχουν παρά τω υπουργώ (και παρά τω υφυπουργώ ή παρά τοις υφυπουργοίς -αν είναι περισσότεροι του ενός- και παρά τοις γενικοίς γραμματεύσι και τοις ειδικοίς γραμματεύσι), δεκάδες συμβούλων και ειδικών συμβούλων.

Αυτοί είναι είτε νομικοί είτε γενικοί (γενικών καθηκόντων), την ίδια ώρα που υπάρχουν στο υπουργείο οι πάρεδροι του Νομικού Συμβουλίου όπως, φυσικά, και οι συγγενείς υπηρεσίες με τη διάρθρωση και τη δομή τους.

Τι κάνουν όλοι αυτοί; Τι συμβουλεύουν τον υπουργό, τους υφυπουργούς, τους γραμματείς; Οι συμβουλές, αν δίνονται, είναι περιορισμένης διάρκειας και έκτασης, άρα είτε ασχολούνται με τα θέματα και τις δουλειές της κανονικής και θεσπισμένης υπηρεσίας του υπουργείου είτε απλώς κάθονται!

Ετσι έχουμε από τη μία πλευρά να μπαίνουν στο περιθώριο οι αρμόδιες (και απαραίτητες) υπηρεσίες του Δημοσίου, να μη λειτουργούν ή να υπολειτουργούν -διότι δεν είναι της «αρεσκείας»!- και από την άλλη οι γενικοί, ειδικοί, σύμβουλοι κ.λπ. να αμείβονται.

Οχι μόνο με τις «σεβαστές» απολαβές τους, αλλά και για τα κινητά τηλέφωνα, τα φαγητά κ.λπ. Ετσι οδηγείται στην απαξίωση η δημόσια διοίκηση, μπαίνουν στο στόχαστρο και οι δημόσιοι υπάλληλοι και μένουν οι παραϋπάλληλοι, οι παρατρεχάμενοι, οι «τουρίστες» ή «περαστικοί».

Ερχονται με τον ένα υπουργό, φεύγουν όταν αλλάζει και έρχονται άλλοι, ίσως και περισσότεροι, με τον νέο υπουργό (και τους υφυπουργούς, γραμματείς κ.λπ.). Τώρα μάλιστα με την τρικομματική κυβέρνηση είναι αναμενόμενο (!) να αυξάνεται ο αριθμός των «ειδικών συμβούλων» και των «επιτροπών».

Κι όλα αυτά για να ελέγχεται η διοίκηση από τους κυβερνώντες, κάτι που καυτηριάστηκε και εξοβελίστηκε ως μάστιγα. Ενώ πόσο απλά θα ήταν τα πράγματα αν άφηναν τη διοίκηση, σε όλο της το βάθος και το εύρος, να λειτουργεί μόνο υπό την εποπτεία του υπουργού, ο οποίος έχει και την πολιτική διεύθυνση, διοίκηση και ευθύνη.