ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ


  • Γιώργος Δέρπαπας, ο χοϊκός μεταφυσικός

    02/11/14 • θεματικές: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ, ΣΤΗΛΕΣ

    ΓΙΑΝΝΗΣ Η. ΧΑΡΗΣ

    Του Γιάννη Η. Χάρη   «Αρπαγμένος από το πανί του γερά, πάνω και στην πιο τρικυμισμένη θάλασσα, γλιστράει ολοένα και εισχωρεί σε βασίλεια έξω χρόνου ο Δέρπαπας» έγραφε το 1987 ο Ελύτης για τον κατάλογο μιας έκθεσης του Γιώργου Δέρπαπα. Του ζωγράφου που έφυγε πριν από έναν μήνα από κοντά μας γι’ αυτά τα «βασίλεια έξω χρόνου» οριστικά.   Από κοντά μας; Από μακριά μας, θα ’ταν το σωστό. Απόδειξη, μεταξύ άλλων, πως τον αποχαιρετήσαμε με κάτι μονοστηλάκια, μια τόση δα παράγραφο, με προκάτ λόγια που αναπαράχθηκαν από το ίντερνετ. Οπου, έτσι κι αλλιώς, ελάχιστα

    Περισσότερα.. »
  • Agnoia kai anefthynotites

    26/10/14 • θεματικές: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ, ΣΤΗΛΕΣ

    ΓΙΑΝΝΗΣ Η. ΧΑΡΗΣ

    Του Γιάννη Η. Χάρη   Μπορεί μέσα από διαφορετικές διαδρομές και μηχανισμούς να άλλαξαν ριζικά σημασία ουκ ολίγες λέξεις, π.χ. ο αρχαίος λογάς, δηλαδή ο επίλεκτος, να έφτασε να σημαίνει σήμερα φλύαρος, φαφλατάς, ή, άκουσον άκουσον, η ανάλυσις, δηλαδή κάποτε ο θάνατος, να είναι η κοινότατη σημερινή ανάλυση (κειμένου, αίματος κτλ.)· όμως λέξεις που να επηρεάστηκε η σημασία τους από διαφορετική γραφή δεν έχουμε: είτε κυττάζω είτε κοιτάζω δούμε γραμμένο, παλληκάρι ή παλικάρι, το σημαινόμενο είναι πάντοτε ίδιο. Και ίδιο είναι, μας αρέσει δεν μας αρέσει, και στη μορφή koitazo, kitazo, kitazw κ.ο.κ., palhkari, palikari

    Περισσότερα.. »
  • Σοφίσματα έναντι στατιστικών (γ΄)

    19/10/14 • θεματικές: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ, ΣΤΗΛΕΣ

    ΓΙΑΝΝΗΣ Η. ΧΑΡΗΣ

    Του Γιάννη Η. Χάρη   Καλά τα ’λεγε ο Κύριος με κάπα κεφαλαίο Σαρτζετάκης, πως είμαστε έθνος ανάδελφο, καθότι περιούσιο. Εξού και ο φθόνος αυτών που χάρη σ’ εμάς κατέβηκαν από τα δέντρα, όμως τους έχει μείνει το γινάτι. Ετσι, τι μπήξους μας ανεβάζουν, τι δείξους μας κατεβάζουν, και με στοιχεία υποτίθεται, στατιστικές, τι δυστυχισμένους λόγω κρίσης μας λένε, ενώ δεν βλέπουν ότι, αν τάχα δυστυχούσαμε, θα είχαμε ζωστεί τα φισεκλίκια, τώρα που η Πολιτεία χαρίστηκε στα φορολογικά στην Εκκλησία, τι θρησκόληπτους μας λένε, χωρίς τώρα να ακούν τι χριστοπαναγίες και καντήλια κατεβάζουμε ολημερίς. Και

    Περισσότερα.. »
  • Σοφίσματα έναντι στατιστικών (β΄)

    12/10/14 • θεματικές: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ, ΣΤΗΛΕΣ

    ΓΙΑΝΝΗΣ Η. ΧΑΡΗΣ

    Του Γιάννη Η. Χάρη   Για να αντικρούσει κανείς επίσημες στατιστικές που μαρτυρούν την οικονομική εξαθλίωση του ελληνικού πληθυσμού, ακόμα κι αν ο ίδιος και οι συγγενείς και φίλοι και γνωστοί και γείτονές του είναι σε ανθηρή οικονομική κατάσταση, απαιτούνται στοιχεία, και όχι απλοϊκές παρατηρήσεις για τις γεμάτες ταβέρνες, ή «αποδείξεις» διά της εις άτοπον απαγωγής, ότι, αφού οι Ελληνες δεν ξεσηκώνονται για την ευνοϊκή φορολόγηση της Εκκλησίας, σημαίνει πως ουδόλως δυστυχούν!   Δεν καταρρίπτονται δηλαδή οι έστω μύθοι με άλλους, αυτοσχέδιους μύθους, πολύ περισσότερο από έναν διανοούμενο με αξιώσεις όπως ο Δημοσθένης Κούρτοβικ. Ο

    Περισσότερα.. »
  • Σοφίσματα έναντι στατιστικών

    04/10/14 • θεματικές: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ, ΣΤΗΛΕΣ

    ΓΙΑΝΝΗΣ Η. ΧΑΡΗΣ

    Του Γιάννη Η. Χάρη   Είναι κλασικό το μισό σοβαρό μισό αστείο παράδειγμα που αμφισβητεί την εγκυρότητα, το νόημα καν, των στατιστικών: έχει ένας 10.000 ευρώ μισθό το μήνα, 0 ευρώ ο άνεργος, κι όμως βρίσκεται ξαφνικά με ένα πλασματικό μηνιαίο εισόδημα 5.000 ευρώ, που ούτε στον ύπνο του βεβαίως δεν το έχει δει. Παραταύτα κάτι αποτυπώνουν πάντοτε οι στατιστικές, όση αυθαιρεσία κι αν τους χρεώσει κανείς, ακόμα ακόμα και συγκεκριμένη (πολιτική, λόγου χάρη) σκοπιμότητα.   Ποια όμως μπορεί να είναι τάχα η σκοπιμότητα δύο ερευνών που καταλήγουν σε διαμετρικά αντίθετα αποτελέσματα (όπως διάβασα τελευταία

    Περισσότερα.. »
  • Ο άγνωστος Κριαράς

    28/09/14 • θεματικές: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ, ΣΤΗΛΕΣ

    ΓΙΑΝΝΗΣ Η. ΧΑΡΗΣ

    Του Γιάννη Η. Χάρη   «Το ξέρω καλά. Οι περισσότεροι, ειδικά κάποιοι νεόκοποι από τις τηλεοράσεις που έρχονται να με δουν, να μου ζητήσουν “δηλώσεις”, δεν είναι γιατί γνωρίζουν και εκτιμούν το έργο και την προσωπικότητά μου. Είναι η ηλικία μου που τους κάνει εντύπωση.»   Πάντα οξυδερκής και ευθύβολος ο Εμμ. Κριαράς, σε περσινή συνέντευξή του, τη μέρα που έκλεινε τα 107 του χρόνια (28.11.13), στη Βίκυ Χαρισοπούλου, από τις πιο πιστές συνομιλήτριές του, που γνώριζε από κοντά άνθρωπο και έργο, αντίθετα από τους «περισσότερους», «νεόκοπους» και μη.   Αυτούς λ.χ. που αποχαιρέτησαν τον

    Περισσότερα.. »
  • Προς τον Εμμανουήλ Κριαρά

    21/09/14 • θεματικές: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ, ΣΤΗΛΕΣ

    ΓΙΑΝΝΗΣ Η. ΧΑΡΗΣ

    Του Γιάννη Η. Χάρη   Σεβαστέ Δάσκαλε,   Είναι η τελευταία φορά που σου γράφω, η τελευταία φορά που σε προσφωνώ έτσι, διστάζοντας, όπως πάντα, ανάμεσα στο πιο οικείο «Αγαπητέ» και στο δέους σημαντικό «Σεβαστέ». Εχω μέρες, μήνες εντέλει, μπροστά μου το τελευταίο σου γράμμα, «Θεσσαλονίκη, 9.7.2014», με τον ξένο, κάπως αδέξιο γραφικό χαρακτήρα, όπως το τελευταίο διάστημα, και μόνο την υπογραφή σου ιδιόχειρη, το γράμμα με τα γενναιόδωρα όσο που να ντρέπομαι λόγια σου – να ντρέπομαι που ποτέ δεν ανταποκρίθηκα στη γενναιοδωρία σου, να απαντάω αν μη τι άλλο εγκαίρως στα γράμματά σου

    Περισσότερα.. »
  • Ιδεολογικό στριπτίζ

    14/09/14 • θεματικές: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ, ΣΤΗΛΕΣ

    ΓΙΑΝΝΗΣ Η. ΧΑΡΗΣ

    Του Γιάννη Η. Χάρη   Χρόνια του μνημονίου, του νέου, του δικού μας εμφυλίου, η ιδεολογική αντιπαράθεση αγγίζει τα όρια του κωμικού, μοιάζει παιχνίδι αντανακλαστικών, ποιος θα τραβήξει γρηγορότερα πιστόλι. Υπάρχει όμως και η διάσταση του τραγικού, όταν στη σπουδή αυτή αποκαλύπτονται πτυχές καλά κρυμμένες ώς τώρα, κάτω από την ασφυκτική τάχα πίεση της περίφημης «ηγεμονίας της αριστεράς». Το ακόμα πιο τραγικό είναι ότι αυτό το ιδεολογικό ξεγύμνωμα, από ανάγκη αρχικά, γίνεται με όλο και μεγαλύτερη αυταρέσκεια, άσκηση επιδειξιομανίας, τελετουργικό στριπτίζ.   Το σόου πια του εντυπωσιασμού έχει άλλες απαιτήσεις, το πλαίσιο πρέπει να επαναπροσδιοριστεί

    Περισσότερα.. »
  • Καλοκαιρινά αναγνώσματα

    07/09/14 • θεματικές: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ, ΣΤΗΛΕΣ

    ΓΙΑΝΝΗΣ Η. ΧΑΡΗΣ

    Του Γιάννη Η. Χάρη   Σίγουρα ο Αύγουστος, που ξεκίνησε και συνεχίστηκε με τη σφαγή στη Γάζα και τον γενικευμένο, θαρρείς 3ο παγκόσμιο, πόλεμο, από την Ουκρανία ώς κάτω στην Αφρική και πλάι στην Ασία, στα καθ’ ημάς σφραγίστηκε, στην εκπνοή του, με τον θάνατο του υπεραιωνόβιου Εμμανουήλ Κριαρά, ο οποίος συνιστά όχι απλώς κεφάλαιο αλλά τόμο ολόκληρο της ιστορίας της γλώσσας μας. Πριν όμως γράψω όσα λιγοστά μπορώ απ’ τα πολλά που θα όφειλα να γράψω, χρειάζεται, εν είδει καθαρμού, να βγάλω αποπάνω μου κάθε λογής ρύπους από διάφορα ψυχοφθόρα που διάβασα ή και

    Περισσότερα.. »
  • Οταν με την Ιστορία παίζουν πιτσιρίκοι

    03/08/14 • θεματικές: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ, ΣΤΗΛΕΣ

    ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΡΗΣ

    Του Γιάννη Η. Χάρη   «Αν και η χούντα είχε απαγορεύσει τα πρώτα χρόνια τα έργα πολλών συγγραφέων –από τον Καμύ μέχρι τον… Κωστή Παλαμά και από τον Ευριπίδη μέχρι τον Αριστοφάνη–, ο μόνος που τόλμησε να γράψει ένα κείμενο κατά της χούντας ήταν ο Γιώργος Σεφέρης.   »Οι υπόλοιποι “πνευματικοί άνθρωποι” ή σιώπησαν από φόβο ή συμφωνούσαν με την χούντα».   Αυτά γράφει στο ιστολόγιό του ο Πιτσιρίκος («Χούντα και χρεοκοπία», 28.7), με το πνευματώδες και νευρώδες στιλ, που όμως συχνά τον οδηγεί σε υπεραπλουστευτικές και εντέλει ανιστόρητες, όπως τώρα, τοποθετήσεις.   Ας θυμηθούμε

    Περισσότερα.. »
  • Ο απρόσεχτος αναγνώστης

    27/07/14 • θεματικές: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ, ΣΤΗΛΕΣ

    Του Γιάννη Η. Χάρη   Μοιάζει να ζούμε, απροσδόκητα πρώιμα, τη δύση του μπαμπινιωτισμού, έγραφα τελευταία εδώ (10.5), αναφερόμενος κυρίως στην τύχη της ορθογραφικής επανάστασης, την οποία ευαγγελίστηκε ο Γ. Μπαμπινιώτης, που σύντομα αναδιπλώθηκε και στάθμευσε στα ασφαλή εδάφη της «σχολικής ορθογραφίας». Ετσι, έλεγα, θα ξεχαστούν πολεμικές και παλινωδίες, μαζί και ασύγγνωστες προχειρότητες, όσο τουλάχιστον δεν τις ανανεώνει ο ίδιος.   Από αυτή την άποψη χαρακτηριστική είχα βρει μια επιφυλλίδα του στο Βήμα (4.5), για «Ακούσματα της Μ. Εβδομάδος» που «εμπλούτισαν τη γλώσσα μας» κτλ., όπου ο επιδεικτικά και επιθετικά (με ανάλογου ύφους αρθρογραφία, εννοώ)

    Περισσότερα.. »
  • Νίκη των Βάφεν Ες-Ες

    20/07/14 • θεματικές: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ, ΣΤΗΛΕΣ

    Του Γιάννη Η. Χάρη   Τα Τάγματα Εφόδου, τα φοβερά και τρομερά SA, τσάκισαν την άμυνα του εχθρού. Οι αετοί της Λουφτβάφφε βομβάρδισαν τα δίχτυα των αντιπάλων και στέφθηκαν νικητές. Τα Βάφεν Ες-Ες ισοπέδωσαν τα πάντα και ανέβηκαν άξια στην κορυφή. Τα Πάντσερ της Βέρμαχτ έλιωσαν όποιον βρέθηκε στο διάβα τους και πέτυχαν την Τελική Λύση.   Κάπως έτσι μπορεί να είναι οι τίτλοι για μια νίκη της Εθνικής Γερμανίας σ’ ένα όχι πολύ μακρινό μέλλον, όσο θα ξεθωριάζει η μνήμη και θα αποϊδεολογικοποιείται η Ιστορία (και αφού, σύμφωνα μ’ ένα χιλιοαναμασημένο και πάντως ασύστατο

    Περισσότερα.. »
  • Ποιος αλλοτρίωσε το γούστο του κοινού

    13/07/14 • θεματικές: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ, ΣΤΗΛΕΣ

    Του Γιάννη Η. Χάρη   «Ποιος, πότε και πώς αλλοτρίωσε το γούστο ενός κοινού που πριν από 40 χρόνια άκουγε Χατζιδάκι και Θεοδωράκη, έβλεπε Κουν και Μινωτή, απολάμβανε τις έξι λαϊκές ζωγραφιές με σκηνικά Μόραλη και χορογραφία Ραλλούς Μάνου, διάβαζε την τριλογία του Βασιλικού, αποθέωνε τον Γιάννη Χρήστου σε έργα όπως Η κυρία με τη στρυχνίνη, έβλεπε την Αναπαράσταση του Αγγελόπουλου…»   Ετσι στηθοκοπιόταν ο κ. Κ. Γεωργουσόπουλος (ΚΓ) πριν από μερικά χρόνια (Τα Νέα, 21.7.08), σ’ ένα άρθρο όπου προάσπιζε την παράδοση απέναντι σε κάποιον που ασέβησε προς τον Ροντήρη του. Και κατακεραύνωνε έτσι

    Περισσότερα.. »
  • Ασκήσεις μνήμης

    06/07/14 • θεματικές: ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ

    Του Γιάννη Η. Χάρη   Ζήτω η ΟυρΑγουάη!   Ουρουγουάη: λίγο ακόμα και θα ’φτανε το «μουστουκούλουρου» του γνωστού ανεκδότου.   Ευτυχώς, η κοντινή της Παραγουάη έσωσε την κατάσταση. Μακρινές για μας χώρες και οι δύο, άγνωστες και οι δύο, χωρίς ιδιαίτερα στοιχεία που να μας τις κάνουν οικείες (όπως η γέφυρα του Παναμά, ο καφές ή το ποδόσφαιρο, καληώρα, της Βραζιλίας κτλ.) και επιπλέον να τις διακρίνουν τη μία από την άλλη, μαζί τις παπαγαλίζαμε σαν χώρες της Λατινικής Αμερικής, κι έτσι τις συνταιριάξαμε: Παραγουάη-Ουραγουάη.   Και, όσο θυμάμαι, Ουραγουάη τη λέγαμε παλιά. Μάθαμε

    Περισσότερα.. »
Scroll to top