Η θεωρία που διχάζει τη Ν.Δ. δεν είναι πρωτόγνωρη στην Ευρώπη. Την έχουν εκφράσει πολλοί, με πρώτο και καλύτερο τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Το περιβάλλον του πρωθυπουργού τον αντιγράφει και σ’ αυτό
Του Νίκου Σβέρκου
«Καμία ανοχή απέναντι στους νεοναζί ή απέναντι σε κάθε είδους εξτρεμισμό, που υπονομεύει τους δημοκρατικούς θεσμούς. Ο φασισμός μπορεί να έχει πολλά πρόσωπα». Αυτή η δήλωση του Αντώνη Σαμαρά έγινε τις ημέρες που το Μαξίμου επιδείκνυε «αποφασιστική πυγμή» απέναντι στη Χρυσή Αυγή. Εσχάτως όμως ο πρωθυπουργός και οι σύμβουλοί του επεκτείνουν τη «θεωρία των δύο άκρων» από το πεδίο της βίας στο πεδίο της οικονομίας. Η άκρα Δεξιά και η «άκρα» Αριστερά αποτελούν ουσιαστικά τις δύο όψεις ενός επικίνδυνου νομίσματος για την Ελλάδα, τη δημοκρατία και την οικονομία, όπως φάνηκε από τις απαντήσεις που έδωσε ο Αντώνης Σαμαράς σε δημοσιογράφους στις ΗΠΑ.
Η θεωρία των δύο άκρων δεν είναι πρωτόγνωρη στο ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό, ενώ ο Αντώνης Σαμαράς αποδεικνύεται ότι την έχει «εισαγάγει» από την Ευρώπη, επιχειρώντας να εφαρμόσει μια ανιστόρητη θεωρία με ανιστόρητο και εμφυλιοπολεμικό τρόπο στην Ελλάδα.
Η γερμανική Δεξιά
Χαρακτηριστική ήταν η ομιλία του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στο συνέδριο των Χριστιανοδημοκρατών στη Βρέμη τον Μάιο του 1998, λίγους μήνες πριν από τις ομοσπονδιακές εκλογές του ίδιου έτους. Ο σημερινός υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας εκτελούσε τότε χρέη προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματος και αποτελούσε τον «αγαπημένο διάδοχο» του Χέλμουτ Κολ.
«Η σύγκλιση στο Κέντρο είναι ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση του εξτρεμισμού. Δεν θα συμπράξουμε επ’ ουδενί με τους εξτρεμιστές, είτε προέρχονται από τα δεξιά είτε από τα αριστερά. Η Ακροδεξιά είναι τόσο κακή όσο η άκρα Αριστερά, και αντιστρόφως. Δεν διαφέρουν πολύ μεταξύ τους και όποιος συμπράττει με τους μεν χάνει άμεσα τη νομιμότητα να καταπολεμήσει τους δε. Μου είναι ακατανόητο πώς οι Σοσιαλδημοκράτες πίστεψαν, πώς οποιοσδήποτε πίστεψε, ότι μπορούν να συνεργαστούν με τους κομμουνιστές του PDS (σ.σ. ενώθηκε με τη WASG και σχημάτισαν το Die Linke) χωρίς να προωθούν τους ακροδεξιούς. Γνωρίζουμε ήδη από τη Βαϊμάρη ότι πρόκειται για συγκοινωνούντα δοχεία. [...] Μαζί με το PDS πρέπει να καταπολεμούμε το DVU (σ.σ. ακροδεξιό κόμμα που ενώθηκε το 2011 με το ναζιστικό NPD) [...]
Μόνο ένα κόμμα του Κέντρου, που συνδυάζει την οικονομική αποτελεσματικότητα με την κοινωνική δικαιοσύνη, την περιβαλλοντική αειφορία, την ελευθερία και την ασφάλεια, που ενώνει την ανοχή με το κράτος δικαίου και την εθνική αλληλεγγύη με την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, έχει την απαραίτητη δύναμη να διαμορφώσει το μέλλον. Ως εκ τούτου η CDU, η Ενωση, είναι το καλύτερο κόμμα για το μέλλον».
Αν μη τι άλλο, οι δηλώσεις του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και άλλων στελεχών του κόμματός του κινούνται στην ίδια «γραμμή» με όσα λέει ο Αντώνης Σαμαράς και οι σύμβουλοί του. Ωστόσο, στη γερμανική Δεξιά η συζήτηση περί του αριστερού εξτρεμισμού γινόταν ακόμα πιο έντονη προϊόντος του χρόνου, όσο μάλιστα το Die Linke ενίσχυε τις δυνάμεις του.
Στον Ιούνιο του 2012 το think tank των Χριστιανοδημοκρατών, το Ινστιτούτο Κόνραντ Αντενάουερ, εξέδωσε ειδική μπροσούρα στο πλαίσιο «της εκπαίδευσης για τη λήψη προληπτικών μέτρων αποτροπής του αριστερού εξτρεμισμού στη νεολαία», πρόγραμμα το οποίο συνδιοργανώθηκε από κοινού με το Ομοσπονδιακό υπουργείο Οικογένειας.
Ο «έξυπνος εξτρεμισμός»
«Είναι αναγκαίο να αποσαφηνιστεί η επικίνδυνη γα τη δημοκρατία φύση του αριστερού εξτρεμισμού» αναφέρει στην εισαγωγή της η σχετική έκθεση, ενώ σημειώνεται χαρακτηριστικά ότι το αριστερό κόμμα προβαίνει σε ένα είδος «έξυπνου εξτρεμισμού» και το NPD σε «σκληρό εξτρεμισμό». Το κείμενο επισημαίνει μάλιστα ότι στα ανατολικά κρατίδια η Αριστερά γίνεται πιο επιθετική, δεν αφίσταται από τη βία, ενώ τα στελέχη της θεωρούν άδικη την κριτική στο σοσιαλιστικό καθεστώς και υιοθετούν αντιδημοκρατική ρητορική. Στο ίδιο μοτίβο ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Βόννης Χάραλντ Μπέργκσντορφ δήλωσε σαφώς σε εκδήλωση του Ινστιτούτου το 2009 ότι «το κόμμα της Αριστεράς θέλει να καταργήσει τη δημοκρατία και την κοινωνική οικονομία της αγοράς», ενώ το περιοδικό του Ινστιτούτου «Η Πολιτική Αποψη» φιλοξένησε άρθρο τον Δεκέμβριο του 2009 με τίτλο «Τα άκρα εφάπτονται».
Την εξίσωση και εξομοίωση της δολοφονικής Ακροδεξιάς με την Αριστερά ακολουθούν το ίδιο ενεργά οι εταίροι τής Ανγκελα Μέρκελ, οι Χριστιανοκοινωνιστές. Στις αρχές του περασμένου Μαρτίου το Ιδρυμα Χανς Ζάιντελ διοργάνωσε για πέμπτη χρονιά τον κύκλο σεμιναρίων με τίτλο «Ο εξτρεμισμός στη Γερμανία» στο θέρετρο του Κλόστερ Μπαντζ. Ο Γερμανός καθηγητής του Πανεπιστημίου Αντράσι της Βουδαπέστης, Χέντρικ Χάνσεν, αφού συνέκρινε τις τρεις μορφές του εξτρεμισμού (αριστερός, δεξιός και ισλαμιστικός), κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «όλες έχουν το κοινό χαρακτηριστικό της απόρριψης των αρχών της φιλελεύθερης δημοκρατίας της Δύσης».
Οι ομοιότητες με τη γραμμή Σαμαρά γίνονται ακόμα πιο προφανείς, όταν το 2012 στο πλαίσιο των ίδιων σεμιναρίων οι ομιλητές, αναφερόμενοι στην κατάληψη Rote Flora στο Αμβούργο, υποστήριζαν ότι επιχειρεί να επιβάλει μια «σοβιετικού τύπου μικρο-κοινωνία», ενώ η ανατολικογερμανική παρακαταθήκη του Die Linke επιβάλλει στους αναλυτές να αμφισβητούν την «κατανόηση» που δείχνει το κόμμα για τη δημοκρατία.
Το Ινστιτούτο Φρίντριχ Εμπερτ των Σοσιαλδημοκρατών πάντως φαίνεται να κρατά αποστάσεις από την ταύτιση του δεξιού με τον αριστερό εξτρεμισμό. Τον Μάρτιο του 2010 σε σχετική εκδήλωση στο Βερολίνο οι ομιλητές επιχείρησαν να αποδομήσουν τη «θεωρία του κοινωνικού κέντρου – πυλώνα της δημοκρατίας», που θεωρητικά απειλείται από τον εξτρεμισμό. Ορισμένοι εκ των αναλυτών υποστήριξαν το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή ότι ο «δεξιός εξτρεμισμός ξεπηδά από το κοινωνικό κέντρο».
Δεν ξέφυγε ούτε το ΚΚΕ
Ωστόσο, οι Σοσιαλδημοκράτες ορίζουν διαφορετικά την έννοια της άκρας Αριστεράς. Σε μελέτη του 2008 για τα ευρωπαϊκά κόμματα αριστερά της Σοσιαλδημοκρατίας, στην «άκρα Αριστερά» περιλαμβάνονται όσα κόμματα «απορρίπτουν κατηγορηματικά τη δημοκρατία και τον καπιταλισμό», όπως το ΚΚΕ και το Κ.Κ. Πορτογαλίας, ενώ στη ριζοσπαστική Αριστερά εντάσσονται αυτά που «έχουν δοκιμάσει από το 1989 να ξεφύγουν από το “στίγμα του αποτυχημένου σχεδίου”» (ΣΥΝ, Die Linke, γαλλικό Κ.Κ.).
Το Ινστιτούτο Φρίντριχ Νάουμαν των Φιλελευθέρων, πάντως, θεωρεί πως ο αριστερός εξτρεμισμός ενυπάρχει στις κινητοποιήσεις πολιτών για τις πόλεις, ενώ η αριστερή εξτρεμιστική βία, αν και ασκείται κυρίως κατά της ύλης, θα οδηγήσει στο να γίνεται αποδεκτή και η βία κατά ανθρώπων. Πέραν αυτών έχουν διοργανωθεί σεμινάρια για την «ηρωοποίηση» της Ανατολικής Γερμανίας, ενώ σήμερα τονίζεται ότι «ορισμένα τμήματα του αριστερού προγράμματος ενάντια στην παγκοσμιοποίηση δεν διαφέρουν και πολύ από το αντίστοιχο του NPD».
Η Αριστερά
Οι Πράσινοι πάντως και το Ινστιτούτο Χάινριχ Μπελ στις αναλύσεις τους δεν ακουμπούν καν τον όρο «αριστερός εξτρεμισμός», αλλά παράγουν διαρκώς ντοκουμέντα ενάντια στους νεοναζί.
Το Die Linke και το Ινστιτούτο Ρόζα Λούξεμπουργκ απορρίπτουν τη θεωρία των δύο άκρων, επισημαίνοντας μάλιστα ότι η τελευταία κυβέρνηση χορήγησε 3 εκατομμύρια ευρώ προκειμένου να χρηματοδοτηθεί πρόγραμμα «ενάντια στον αριστερό εξτρεμισμό και τον ισλαμισμό». Σε κείμενα του Ινστιτούτου, καθοριστική αρχή για την οικοδόμηση της θεωρίας των δύο άκρων θεωρείται η απαγόρευση του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας το 1956, τέσσερα χρόνια μετά την απαγόρευση του ναζιστικού Σοσιαλιστικού Κόμματος του Ράιχ, ενώ σημαντική θεωρείται και η νομοθετική ρύθμιση της κυβέρνησης του Βίλι Μπραντ το 1972, σύμφωνα με την οποία για να προσληφθεί κάποιος στο Δημόσιο έπρεπε να δηλώνει την «ενεργό πίστη του στο Σύνταγμα». Σύμφωνα με το Ινστιτούτο, επρόκειτο για ρύθμιση ενάντια στους κομμουνιστές και σε μέλη άλλων αριστερών ομάδων, ενώ έντονη κριτική ασκείται και στο πώς μεταλλάσσονται και χρησιμοποιούνται οι όροι του «αυταρχισμού» και του «ολοκληρωτισμού».
