Ο Βιμ Βέντερς υποστηρίζει πως οι κινηματογραφιστές και οι αρχιτέκτονες έχουν την ίδια εμμονή με την αίσθηση του τόπου. Σε δική του παραγωγή είναι η 3D ταινία «Cathedrals of Culture», που προβλήθηκε στη φετινή Berlinale και θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε και στις «Νύχτες Πρεμιέρας». Εξι αναγνωρισμένοι σκηνοθέτες αποκαλύπτουν την «ψυχή» έξι «ναών πολιτισμού». Ο Βέντερς επιλέγει να δώσει φωνή σε ένα εμβληματικό κτίριο της αγαπημένης του πόλης, τη Φιλαρμονική του Βερολίνου.

«Ηταν ένα μνημείο του μοντερνισμού όταν χτίστηκε», λέει στην Guardian, καθώς το «Cathedrals of Culture» προβάλλεται αύριο και στο Barbican του Λονδίνου. «Η πρώτη φορά που πήγα ήταν το ‘70 για μια συναυλία του Μάιλς Ντέιβις. Συγκλονίστηκα. Σκέφτηκα: “Ουάου! Τώρα έχω δει το μέλλον”. Και το εντυπωσιακό είναι ότι το κτίριο διατηρεί ακόμα αυτή την αύρα. Ηταν ο πρώτος συναυλιακός χώρος του είδους με την ορχήστρα στο κέντρο της αίθουσας, και έκτοτε πολλοί άλλοι σχεδιάστηκαν σύμφωνα με αυτό το μοντέλο».

Το 1987 ο φημισμένος Γερμανός σκηνοθέτης επέστρεψε από την Αμερική για να γυρίσει «Τα φτερά του έρωτα», αναδεικνύοντας με τον πιο ποιητικό τρόπο το Βερολίνο. «Είναι η μόνη πόλη που μ’ ενδιαφέρει από τη χώρα μου», είχε πει τότε. «Παντού στη Γερμανία νιώθεις τη φρενήρη ανάγκη να ξεχαστεί το παρελθόν. Αντίθετα το Βερολίνο κουβαλά τα τραύματά του έντιμα, θα έλεγα με υπερηφάνεια. Τα σημάδια του πολέμου δεν εξαφανίστηκαν, μένουν παρόντα ακόμα και στην αρχιτεκτονική».

Τώρα περιγράφει τις αλλαγές που συντελούνται στην πόλη, τις οποίες βιώνει καθημερινά. «Υπάρχει ένα κτίριο στη γειτονιά μου, στην Brunnenstrasse, που με μεγάλα γράμματα γράφει: “Αυτό το σπίτι βρισκόταν κάποτε σε άλλη χώρα”. Το Βερολίνο ήταν δύο πόλεις σε δύο χώρες πριν από μισό αιώνα. Δεν νομίζω ότι οποιαδήποτε άλλη πόλη στον κόσμο έχει υποστεί τέτοια δραματική επανίδρυση».

Καθώς το Βερολίνο γίνεται δημοφιλής προορισμός, ιδιαίτερα για τους νέους από όλο τον κόσμο, οι συνθήκες αλλάζουν. «Ορισμένες περιοχές έχουν γίνει πιο ακριβές και άλλες πλημμυρίζουν από τουρίστες, όπως το Mitte. Η αλλαγή που συνέβη στο Σόχο στις αρχές της δεκαετίας του ‘80 μού θυμίζει αυτό που συμβαίνει σήμερα στο Mitte», λέει, ενώ αφηγείται κι ένα αστείο περιστατικό: «Tις προάλλες είδα το πρώτο ιππήλατο στη Linienstrasse και απέφυγα να πατήσω με το ποδήλατό μου τις σβουνιές του αλόγου. Οπότε καταλαβαίνω πως γινόμαστε ένα νέο Central Park».

Πλέον, αναγνωρίζει τα όρια ανάμεσα στο παλιό Ανατολικό και Δυτικό Βερολίνο; «Μπορώ, γιατί έζησα στην πόλη από τη δεκαετία του ’70, όμως αυτό δεν ισχύει για τους περισσότερους επισκέπτες. Εμφανώς τα δύο μέρη της πόλης σιγά σιγά αφομοιώνουν τα παλιά σύνορά τους. Μερικές φορές είναι δύσκολο να καθορίσεις πού βρισκόταν το Τείχος».

Ο Βέντερς λέει, επίσης, ότι μετά την αρχική ευφορία της επανένωσης «επικράτησε μια αμοιβαία δυσαρέσκεια, άσχημα συναισθήματα. Αυτό τώρα σιγά σιγά εξαφανίζεται και το Βερολίνο αρχίζει να αισθάνεται πιο “νορμάλ”, ολόκληρο”». Εύχεται, δε, να μη χτίζεται κάθε σπιθαμή της πόλης, «να μη γεμίζουμε κάθε κενό, σαν να μην υπάρχει αύριο».

INFO: «Cathedrals of Culture», στον Δαναό, την Κυριακή 28/9, στις 18.00

Επιμ.: Παρή Σπίνου