Του Βασίλη Γεώργα
Για κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, πρόωρες εκλογές και αναταραχή στο χρηματιστήριο και την αγορά ομολόγων προετοιμάζονται οι μεγάλες επενδυτικές τράπεζες των ΗΠΑ και της Ευρώπης, που μέχρι σήμερα σιγοντάριζαν με κάθε τρόπο το «success story» της συγκυβέρνησης Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ. Μετά το στραπατσάρισμα των αγορών την περασμένη εβδομάδα, που αποδόθηκε στους λεονταρισμούς της συγκυβέρνησης για «καθαρή έξοδο» από το μνημόνιο, κοινός τόπος στις αναλύσεις των ξένων είναι πως η χώρα οδεύει ταχέως προς ένα νέο «μνημόνιο», με τη μορφή των δεσμεύσεων που θα έχει η συμφωνία για την προληπτική πιστωτική γραμμή στήριξης.
Και γέφυρες και «τρομοκρατία»
Στις τελευταίες εκθέσεις τους, που δημοσιεύτηκαν στη διάρκεια του «κραχ» της περασμένης εβδομάδας, είναι εμφανής η προσπάθεια πολλών ξένων επενδυτικών οίκων να ρίξουν γέφυρες στη σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση, διαβλέποντας την αλλαγή του πολιτικού σκηνικού για την επόμενη μέρα, αλλά παράλληλα και να καλλιεργήσουν «κλίμα τρομοκρατίας» προς τους επενδυτές, προεξοφλώντας περαιτέρω πτώση του χρηματιστηρίου, άνοδο των αποδόσεων στα ομόλογα και φυγή κεφαλαίων από την Ελλάδα μεσοπρόθεσμα, αφενός λόγω της πολιτικής αστάθειας που θα προκύψει και αφετέρου επειδή δεν υπάρχει σαφής στρατηγική για τη χρηματοδότηση των κεφαλαιακών αναγκών της χώρας.
Οι απόψεις και οι εκτιμήσεις που εκφράζουν οι ξένες επενδυτικές τράπεζες έχουν σημαντικό αντίκτυπο σε αυτήν τη συγκυρία, δεδομένου ότι οι ξένοι επενδυτές αποτελούν εδώ και δύο χρόνια τους μεγαλύτερους «παίκτες» μετοχών και ομολόγων, πραγματοποιώντας το 60-70% του ημερήσιου τζίρου στο χρηματιστήριο και έχοντας διοχετεύσει απευθείας σε ελληνικές μετοχές πάνω από 3 δισ. ευρώ μετά το καλοκαίρι του 2012 και περίπου 8 δισ. ευρώ στο πλαίσιο της τελευταίας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.
Επιπλέον, «εκπροσωπούν» θεσμικούς επενδυτές και συμφέροντα δισεκατομμυρίων ευρώ, που επιδιώκουν να μετάσχουν με ευνοϊκούς όρους στη μεγαλύτερη αναδιανομή πλούτου της σύγχρονης ιστορίας που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ελλάδα, μετά τη χρεοκοπία και το μνημόνιο, είτε μέσω του χρηματιστηρίου είτε μέσω αποκρατικοποιήσεων, πώλησης ακίνητης περιουσίας του δημόσιου και ιδιωτικού πλούτου.
Με αφορμή τις δημοσκοπήσεις που προοιωνίζονται αλλαγή πολιτικού σκηνικού στην Ελλάδα, η γαλλική Societe Generale έφτασε στο σημείο να ξαναβγάλει από το συρτάρι τα σενάρια διάσπασης της ευρωζώνης και αποχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ, αν κερδίσει τις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ, προεξοφλώντας παράλληλα έναν οικονομικό Αρμαγεδδώνα τύπου Κύπρου, με κουρέματα καταθέσεων κ.ά. «Η Κύπρος αποτελεί παράδειγμα για το τι μπορεί να συμβεί. Είναι πιθανές ακόμη πιο επώδυνες εκδοχές. Δεν θα έχουν σχεδιαστεί με ορθολογικό τρόπο», κινδυνολογεί σε έκθεσή της η γαλλική τράπεζα, σχολιάζοντας πως «η πολιτική μπορεί να οδηγήσει σε μέρη που κανείς δεν θα ήθελε να πάει», την ίδια στιγμή που αντιδιαστέλλει στα όσα υποστηρίζει την άποψη πως τα πράγματα θα είναι καλύτερα «αν ο ελληνικός λαός ψηφίσει υπέρ της σταθερότητας και η σημερινή κυβέρνηση επιστρέψει μετά τις εκλογές». Η συγκεκριμένη τράπεζα συνέδεσε ευθέως το ξεπούλημα της περασμένης εβδομάδας με έναν έμμεσο εκβιασμό των αγορών προς την Ελλάδα, αναφέροντας πως «αποτελεί μια ευκαιρία να στηριχθεί η σημερινή κυβέρνηση εν όψει των πιθανών πρόωρων εκλογών».
Εντός ευρωζώνης
Από την πλευρά της, η ελβετική Credit Suisse σημειώνει «είναι πλάνη να πιστεύει κανείς ότι η Ελλάδα μπορεί να αποχωρήσει από την ευρωζώνη και να χρεοκοπήσει, επειδή πλέον έχει πρωτογενές πλεόνασμα, καθώς θα έχανε σημαντικά εργαλεία χρηματοδότησης από τα χέρια της, όπως τα διαρθρωτικά κονδύλια, η επιστροφή κερδών των κεντρικών τραπεζών, η ρευστότητα που παρέχει η ΕΚΤ στις ελληνικές τράπεζες κ.ά.». Σε αντίθεση με άλλες ξένες επενδυτικές τράπεζες, επισημαίνει πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ζητά έξοδο από την ευρωζώνη και εκτιμά πως μια νέα κυβέρνηση υπό τον ΣΥΡΙΖΑ, η οποία είναι πιθανότερο ότι θα περιλαμβάνει συμμαχίες με το Ποτάμι και τη Δημοκρατική Αριστερά, παρά με τους Ανεξάρτητους Ελληνες, θα έρθει τελικά σε νέα συμφωνία με Ε.Ε. και ΔΝΤ. Προειδοποιεί, εντούτοις, πως η Ελλάδα θα περάσει μια παρατεταμένη περίοδο αβεβαιότητας και μεταβλητότητας των αγορών, που θα συνδέεται με αυτή καθε αυτή τη δυνατότητα σχηματισμού νέας κυβέρνησης και τη στάση που αυτή θα υιοθετήσει.
Νέο μνημόνιο
Κατά την εκτίμηση της Credit Suisse, η Ελλάδα θα υπογράψει νέο μνημόνιο χαλαρής επιτήρησης με τους δανειστές της για να λάβει πιστωτική γραμμή, προκειμένου να διασφαλίσει ότι θα υπάρχουν σε απόθεμα τα 30 δισ. ευρώ των χρηματοδοτικών αναγκών για την περίοδο 2015-2016.
Πρόωρες εκλογές και νίκη του ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει και η αμερικανική Citigroup, η οποία εκτιμά πως με την ψήφο εμπιστοσύνης η σημερινή κυβέρνηση κέρδισε χρόνο, αλλά θεωρεί απίθανο να διασφαλίσει την υποστήριξη των 180 βουλευτών για να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Παρά τις προβλέψεις για έντονη αστάθεια στις αγορές, ο αμερικανικός οίκος υπερθεματίζει ως προς την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ να επιδιώξει διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους, τονίζοντας ότι και οι οικονομολόγοι της Citigroup έχουν την άποψη πως απαιτείται εκτεταμένη διαγραφή του δημόσιου χρέους για να αποκατασταθεί μια βιώσιμη δημοσιονομική ισορροπία.
Η ιαπωνική Nomura θεωρεί ότι η στάση των αγορών θα είναι εχθρική προς τον ΣΥΡΙΖΑ, αποδίδοντας το ξεπούλημα μετοχών και ομολόγων της περασμένης εβδομάδας στη δημοκοπική πρωτοκαθεδρία της αξιωματικής αντιπολίτευσης και λιγότερο στη ρητορική της κυβέρνησης για «καθαρή έξοδο» από το μνημόνιο.
Εκτιμά δε πως το sell off στο χρηματιστήριο και τα ομόλογα θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στη διαπραγματευτική θέση της συγκυβέρνησης έναντι της τρόικας, καθώς η επιστροφή της Ελλάδας αυτόνομα στις αγορές καθίσταται αδύνατη και ουσιαστικά περιμένει ότι η κυβέρνηση θα συμφωνήσει για κάποιας μορφής στήριξη από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. Κατά τη Nomura δεν είναι ξεκάθαρο ακόμη το σχήμα της στήριξης, αν δηλαδή θα πρόκειται για τη γνωστή γραμμή πιστωτικής στήριξης (Enhanced Conditions Credit Line) ή για κάποιο υβριδικό μοντέλο που θα περιλαμβάνει και τη χρήση των κεφαλαίων του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αλλά σε κάθε περίπτωση προβλέπεται η υπογραφή νέου μνημονίου.
