02/11/14 ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΟΥΡΟΣ

Ευτελή και λαϊκίστικα θεάματα είχαν παρεισφρήσει στο ΚΘΒΕ

Στη δεύτερη σεζόν του στο τιμόνι του θεάτρου, παλεύει να ξεχρεώσει - κι ας συλλαμβάνεται πότε πότε. Ικανοποιημένος που εξασφάλισε ειρήνη με τους εργαζόμενους, αφοσιώθηκε σε ένα ισορροπημένο ρεπερτόριο και κυρίως στο άνοιγμα του οργανισμού στην Ευρώπη, για να μην αλληθωρίζει προς την Αθήνα. Ανακοινώνει μια πολύ ενδιαφέρουσα συνεργασία.
      Pin It

Της Εφης Μαρίνου

 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΟΥΡΟΣΗ αλήθεια είναι ότι ο Γιάννης Βούρος από τότε που ανέλαβε τη διεύθυνση του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος τρέχει… Πότε περνάει τη νύχτα του στο Αυτόφωρο για χρέη προς το Δημόσιο και πότε ανεβοκατεβαίνει τις σκάλες του υπουργείου Πολιτισμού για να εξασφαλίσει τους μισθούς των εργαζομένων. Προς το παρόν κατορθώνει την περιβόητη «εργασιακή ειρήνη». Και λίγες μέρες πριν είχε την πρεμιέρα μιας ροκ όπερας μ’ ένα brand name απόλυτα ταυτισμένο με την πόλη: «Alexander the Great»…

 

• Τόσα χρόνια ηθοποιός, σκηνοθέτης, παραγωγός στο ελεύθερο θέατρο. Πώς βρεθήκατε να ηγείστε του Κρατικού Θεάτρου;

 

Ως βουλευτής συμμετείχα στη διακομματική Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων, ίσως τη μοναδική όαση για μένα εκείνη την περίοδο της πολιτικής μου ενασχόλησης. Είχα υποβάλει ένα υπόμνημα στο υπουργείο Πολιτισμού σχετικά με το Εθνικό Θέατρο, το ΚΘΒΕ, τη Λυρική Σκηνή και τα ΔΗΠΕΘΕ. Σε συζήτηση με τον Κ. Τζαβάρα εξέθεσα την άποψη να μετονομαστούν τα ΔΗΠΕΘΕ σε ΠΕΚΕΠΟ, δηλαδή Περιφερειακά Κέντρα Πολιτισμού, που θα δρουν στις 12 περιφέρειες, εξαιρώντας Αθήνα και Θεσσαλονίκη, καλύπτοντας όλο το φάσμα των τεχνών με απευθείας χρηματοδότηση από τις Βρυξέλλες και υπό την εποπτεία ειδικού τμήματος του ΥΠΠΟ. Σε εκείνη τη συζήτηση ερωτήθηκα αν θα ενδιαφερόμουν για την ανάληψη μιας θέσης εφόσον προέκυπτε. Είχα απαντήσει θετικά. Εξι μήνες αργότερα ήρθε η πρόταση για τη διεύθυνση του ΚΘΒΕ μετά από συνεννόηση της τρικομματικής κυβέρνησης. Ακουγόταν το όνομά μου μαζί με άλλα για ένα 15νθήμερο, ενώ εγώ ετοίμαζα παράσταση και βρισκόμουν σε συνεννοήσεις με το Θέατρο Τέχνης. Ερωτήθηκα 3 μέρες πριν από την ανακοίνωση.

 

• Ανέκαθεν η καρέκλα του διευθυντή του ΚΘΒΕ τραμπαλίζεται, τρίζει στο πρώτο κιόλας κάθισμα… Τι σας ιντριγκάρισε να αναλάβετε ένα καταχρεωμένο θέατρο με χρόνια προβλήματα διαχείρισης και εν μέσω κρίσης;

 

Από πολύ νέος ασχολούμαι με πολλά, από τα συνδικαλιστικά μέχρι δικές μου παραγωγές, χωρίς ποτέ να έχω πάρει ούτε ένα ευρώ επιχορήγηση. Κι αργότερα, μπαίνοντας στα κέντρα εξουσίας μήπως και αλλάξει κάτι. Ετυχα στη χειρότερη κοινοβουλευτική περίοδο, η χώρα μεταξύ Συμπληγάδων. Είπα, ναι, θα πάω σ’ έναν δημόσιο οργανισμό να παλέψω ό,τι ονειρεύομαι για το θέατρο. Από τα θέματα της ίδιας της τέχνης μέχρι συνεργασίες και τρόπους χρηματοδότησης. Πράγματι, ο κίνδυνος είναι μεγάλος –μιλάμε για έναν χρεωμένο οργανισμό. Λειτούργησα με το σκεπτικό του ιδιώτη, που διαχειρίζεται ένα θέατρο μεγάλης κλίμακας. Αντιμετώπισα κάθε Σκηνή ως ξεχωριστή «ιδιωτική» παραγωγή με επιμέρους προϋπολογισμούς. Εχω πια ξεκάθαρο διαχειριστικό έλεγχο. Υπήρχαν εν υπνώσει, ανεκμετάλλευτοι, νέοι με δύο μεταπτυχιακά και τρεις ξένες γλώσσες. Τώρα θα τους δεις σε ομάδες εργασίας να καταγράφουν, να κάνουν πρόβα, να ερευνούν υλικά, να προτείνουν πράγματα. Λειτούργησαν η έμπνευση, η πρωτοβουλία, το αίσθημα ευθύνης. Μέσα σε 16 μήνες άλλαξαν η λογική, η νοοτροπία. Είμαι τυχερός για τη συνεργασία μου με το Δ.Σ. και την πρόεδρο. Σκέψου να προσέκρουα στο ανάχωμα του «όχι», άσχετα αν ο νόμος μού δίνει ελευθερία κινήσεων. Το Κρατικό, πλησιέστερο στο κέντρο της Ευρώπης, πρέπει να πάψει να αλληθωρίζει προς την Αθήνα. Το πρώτο βήμα εξωστρέφειας έγινε.

 

• Με ποιον τρόπο;

 

Από φέτος διοργανώνουμε το Φεστιβάλ Πολιτισμού Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος στα θέατρα Γης και Δάσους για 45 ημέρες. Θα συνεργαστούμε και με το Φεστιβάλ Αθηνών. Οι παραστάσεις του θα ανεβαίνουν στη Θεσσαλονίκη υπό την ομπρέλα του Φεστιβάλ. Θα εξοικονομούνται χρήματα, αφού θα μοιραζόμαστε τα έξοδα, κυρίως στα ξένα συγκροτήματα. Βρισκόμαστε σε επαφές για συνεργασία με τη Στέγη και το Ιδρυμα Κακογιάννη. Επίσης στο ΕΣΠΑ εντάξαμε ένα άλλο μεγάλο πρότζεκτ: την ίδρυση της πρώτης Ακαδημίας Αρχαίου Δράματος σε συνεργασία με το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο και το ΑΠΘ. Πρώτοι φοιτητές μας, νέοι από τα Βαλκάνια. Πιστεύω ότι το ΚΘΒΕ μπορεί να είναι εμπνευστής πραγμάτων γιατί έχει τη δυνατότητα.

 

• Τι κάνετε για την αντιμετώπιση των χρεών;

 

Το Κρατικό δεν επαιτεί, απαιτεί τα χρήματά του. Τα χρέη δεν είναι του Σωτήρη Χατζάκη, έρχονται από πολύ πίσω. Εκείνος προσπάθησε με τον δικό του τρόπο, καθ’ όλα νόμιμο, να το εξορθολογίσει. Λάθη έγιναν, αλλά ποιος δεν κάνει; Μπαίνοντας στο γήπεδο τραυματίζεσαι. Αν κάτσεις στην κερκίδα μέχρι να σφυρίξει ο διαιτητής τη λήξη, θα μείνεις φυσικά αλώβητος. Κι εγώ έκανα λάθη και ψιλοσυμβιβασμούς. Σκέψου ότι στο ξεκίνημά μου, ανακοινώνοντας ένα μεγαλειώδες πρόγραμμα 19 παραγωγών, τρώω τα δύο πρώτα χαστούκια. Με δυο απαράδεκτες παραστάσεις. Παρ’ όλα αυτά, πετύχαμε να προωθηθεί μια νομοθετική ρύθμιση και επιτέλους να απαλειφθεί το άδικο, παλαβό χρέος της Οπερας, που κλείνοντας χρεώθηκε σαν σφαλιάρα 1,2 εκατ. πάνω στο Κρατικό. Το ίδιο πρέπει να γίνει με τις επιστροφές ΦΠΑ, 750.000 από τα Δημήτρια που φιλοξενούνται στις αίθουσές μας. Επίσης διεκδικούμε 300.000 ευρώ επιστροφής από προηγούμενες συνεργασίες με το Ακροπόλ («Ιππής» και «Το μεγάλο μας τσίρκο»). Μετά από μεγάλες πιέσεις, τα δύο οικονομικά επιτελεία συναντήθηκαν επιτέλους, ήρθαν σε διαδικασία αντιπαραβολής παραστατικών, τιμολογίων.

 

• Χρήματα που θα λάβατε από ποιον;

 

Από όπου και όποιον πρέπει να αποδώσει…

 

• Το ΚΘΒΕ είναι το θέατρο με τις περισσότερες και αρτιότερες Σκηνές στην Ελλάδα, που όμως δεν γεμίζουν. Τελικά, το κοινό της Θεσσαλονίκης τι θέατρο θέλει;

 

Είναι κόσμος ιδιαίτερης καλλιέργειας και εκπαίδευσης. Στην πάροδο των χρόνων δημιουργήθηκε μια ρωγμή στη σχέση κοινού και Κρατικού Θεάτρου, που επέτρεψε να παρεισφρήσουν θεάματα όχι καλής αισθητικής. Ο,τι πιο ευτελές και λαϊκίστικο –όχι λαϊκό- μπήκε προς πώληση. Εγώ έριξα το βάρος και στο ρεπερτόριο. Δεν άνοιξα το τσουβάλι με τα έργα. Χάραξα θεματικούς άξονες, όπου το ένα έργο διαδέχεται το επόμενο στην ίδια θεματική γραμμή. Φέτος έχουμε την υπεράσπιση της διαφορετικότητας, την αλαζονεία της εξουσίας σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Δεν εννοώ ότι αυτό είναι το πρόκριμα επιτυχίας, αλλά ένας στόχος. Δεν έκανα μετακλήσεις σταρ, έδωσα βήμα σε νέους, ταλαντούχους. Το Κρατικό είναι ένα θέατρο που απευθύνεται ακόμα και στον φορολογούμενο που δεν γνωρίζει τον Πίντερ ή τον Μπρούκνερ. Γι’ αυτό χρειάζεται μια ποικιλία ρεπερτορίου. Γιατί, μήπως το Old Vic δεν ανεβάζει Ρέι Κούνεϊ; Εμείς ανεβάσαμε Μίλερ και Ουίλιαμς, Μπουλγκάκοφ και Κεχαΐδη, Βέλτσο και Μαρμαρινό. Το θέμα είναι να πετύχεις τη σωστή δοσολογία.

 

• Η ευαίσθητη ισορροπία με τα σωματεία εργαζομένων δεν αποτελεί πηγή άγχους για τον καλλιτεχνικό διευθυντή;

 

Τα σωματεία ξέρουν ότι είμαι ειλικρινής και στα πιο δυσάρεστα. Συναντιόμαστε συχνά, έχουν εικόνα της κατάστασης. Τι λεφτά έχουμε, θα πληρωθούν ή όχι. Αν μπορώ, θα ανανεώσω συμβόλαια. Κι αν όχι, θα βρίσκεται στη λίστα υποψηφίων ο άνεργος πατέρας. Θα ακουστεί αλαζονικό, αλλά πρώτη φορά τα σωματεία του ΚΘΒΕ είναι αλληλέγγυα στον διευθυντή. Φάνηκε στη σύλληψή μου αλλά και πρόσφατα όταν έτρεχα στο υπουργείο για να εξασφαλίσω την πληρωμή τους. Είχαν απειλήσει με απεργία κι εγώ με παραίτηση.

 

• Σε κάθε κρίση κινητοποιείστε τάχιστα. Βοηθούν οι γνωριμίες από τον πρότερο πολιτικό βίο;

 

Βοηθούν. Εκείνη η εποχή μού άφησε μια γλυκόπικρη γεύση. Να συνθλίβεσαι συνειδησιακά, να γνωρίζεις ενδιαφέροντες ανθρώπους που ευχαρίστως θα καλούσες σπίτι σου και άλλους που έβλεπες στο μάτι τους το ίδιον όφελος και δεν θα ήθελες να συναντήσεις ούτε στον δρόμο… Νομίζω ότι το ΠΑΣΟΚ βρέθηκε τη λάθος στιγμή στον λάθος τόπο. Οποιοδήποτε κόμμα κι αν κυβερνούσε θα αντιμετώπιζε την ίδια κατάσταση. Ηταν ξεκάθαρο, αποτυπωμένο σε δεκάδες έγγραφα, ότι δεν υπήρχε αύριο. Ο πολίτης δεν το ήξερε. Δεν είχε λεφτά για τα διόδια και με διακοποδάνεια πήγαινε στη Μύκονο.

 

• Το πρόβλημα της οικονομίας ήταν γνωστό στους κυβερνώντες δεκαετίες πριν.

 

Που όμως δεν αρέσκονταν στη λογική της σκληρής αντιπαράθεσης με τους αριθμούς, την αποκάλυψη και καταγραφή των γεγονότων. Εγώ λοιδορούσα τον Αλογοσκούφη όταν μιλούσε για μέτρα. Αργότερα είδα με τα μάτια μου ότι είχε δίκιο. Τα πακέτα Ντελόρ έγιναν βίλες, πισίνες και τζιπ κι όχι εκπαίδευση, νοσοκομεία, πολιτισμός, τουρισμός. Τώρα υποτασσόμαστε στις ντιρεκτίβες με βίαιο, αιμορραγικό τρόπο. Ισως φταίει κάτι στο φυλετικό μας DNA. Δεν ζήσαμε Αναγέννηση, ομαλότητα στην εξέλιξη. Περάσαμε από τη φουστανέλα στον Αρμάνι. Κι αυτό το «κοστούμι» μάς είναι πολύ στενό ακόμα.

 

……………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

«Οι επαναστάτες του Συντάγματος το βράδυ εισέπρατταν μαύρα, κάτω από το τραπέζι»

 

• -Η δική σας ζωή άλλαξε με την κρίση;

 

Ομολογώ πως όταν στην τηλεόραση έπαιρνα 3 χιλιάδες ευρώ το επεισόδιο δεν σκέφτηκα ποτέ ότι δεν είμαι στο Χόλιγουντ. Ποιος είναι αυτός ο διαφημιστικός χρόνος, που με πληρώνει, από πού έχει και μου δίνει; Φυσικά δεν μετέφρασα αυτά τα λεφτά σε χλιδάτη ζωή, δεν ξιπάστηκα. Μια μοτοσικλέτα είχα και έχω ακόμα. Ολα πήγαιναν σε θέατρο και οικογενειακές υποχρεώσεις. Κάποιοι στέκονταν στις ουρές για κρατικές επιχορηγήσεις, απειλώντας ότι αν το κράτος πάψει να τους χρηματοδοτεί, θα σταματήσουν να κάνουν θέατρο… Ας βγουν στην πιάτσα, να δουν με 7 ή 8 εισιτήρια πόσα απίδια παίρνει ο σάκος. Μη θυμηθώ τους πρώιμους επαναστάτες, που το πρωί «αγανακτούσαν» στο Σύνταγμα και το βράδυ στη συναυλία εισέπρατταν μαύρα κάτω από το τραπέζι. Πώς γίνεται να εξανίστασαι για το άδικο των ασφαλιστικών εισφορών έχοντας πέντε εργαζόμενους ανασφάλιστους; Οι ηθοποιοί δεν είναι ποτέ ευνοούμενοι. Ευνοούνται ως προς τα φλας, τις βιτρίνες, τα εξώφυλλα. Σήμερα στα εξήντα μου περνάω δύσκολα. Η ζωή δεν μου έχει φερθεί και υπέροχα. Απ’ την άλλη δεν κάθομαι στα αυγά μου. Είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας.

 

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

 

«Δεν έχει εθνικιστικές κορόνες το “Αlexander the Great”»

 

"Alexander the Great"

«Alexander the Great»

• Το «Alexander the Great» είναι εντός της σωστής δοσολογίας ρεπερτορίου για μια κρατική σκηνή;

 

Κινείται σ’ ένα λεπτό, ευαίσθητο όριο, αφού το ίδιο το θέμα απαιτεί κάτι μεγάλο και σε καπελώνει. Η ανάπτυξή του πράγματι απαιτεί προϋπόθεση οικονομικής στήριξης. θα ήθελα πολύ π.χ. στη σκηνή του Ιερατείου στη Βαβυλώνα να έχω 15 μαυροντυμένους, σκυφτούς, σκοτεινούς τύπους να μπαινοβγαίνουν στις κουίντες. Νομίζω ότι φτιάξαμε μια ευπρόσωπη παράσταση, σώσαμε την αισθητική σε πολύ μεγάλο βαθμό.

 

• Το θέμα χαϊδεύει την πατριωτική ευαισθησία που χαρακτηρίζει την πόλη…

 

Μακριά από μένα τέτοιες προθέσεις. Η παράσταση συνέπεσε με τις ανακαλύψεις στην Αμφίπολη. Και επιτέλους ας μην υποτασσόμαστε σε ταμπού. Η παράσταση δεν φέρει εθνικιστικές κορόνες, δεν προβάλλει πατριωτικά, πολιτικά θέματα. Μια βιωματική καταγραφή επιχειρήσαμε των εξαιρετικών στιγμών του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ένα καρδιογράφημα που αναδεικνύει τις αιχμές. Πώς γεννήθηκε, πώς διαπαιδαγωγήθηκε, ο θαυμασμός προς στον Αχιλλέα, η σχέση με τους φίλους του.

 

Δεν διολισθήσαμε σε μιλιταριστική προσέγγιση, σταθήκαμε στην προσωπικότητα.

 

• Αλλά πώς παραβλέπει κανείς την ιμπεριαλιστική διάσταση που, ιστορικά, φέρει το θέμα;

 

Μια αναφορά γίνεται μόνο στη μάχη του Γρανικού. Τρωτά σημεία σχολιάζονται, όπως η διολίσθηση του Αλέξανδρου στη ματαιοδοξία στην αντιπαράθεσή του με τον Κλείτο. Οπως και αντίθετα, οι δημοκρατικές του απόψεις για την ανεξιθρησκία στις χώρες που κατακτούσε. Η Θεσσαλονίκη φέρει έτσι κι αλλιώς ένα φορτίο. Ομως είναι λάθος να φερόμαστε ενοχικά, συμπλεγματικά. Μην ενοχλήσουμε, μην πούμε κάτι που θα παρεξηγηθεί. Η τέχνη είναι υπεράνω ιδεολογιών και κομμάτων. Ο καλλιτέχνης εκφράζεται χωρίς ταμπού, αλλιώς οπισθοχωρεί και ακυρώνεται.

 

• Ο Αλέξανδρος αναμένεται να «κατακτήσει» και τα ταμεία του Βασιλικού;

 

Με δεδομένη την οικονομική δυσπραγία αδύνατον να βγάλεις από τη μύγα ξίγκι. Ενώ είχαμε μια αύξηση εισιτηρίων της τάξης του 39%, περικόπτεται η επιχορήγηση κατά 40% και κάνουμε μια τρύπα στο νερό… Πριν από πέντε χρόνια παίρναμε 9 εκατομμύρια και σήμερα 5,8 εκατ. ευρώ. Από πού θα πιαστείς αν όχι από το προϊόν σου; Το βγάζεις στο ράφι και λες: «Αυτό πουλάω». Αναλαμβάνοντας είπα στον κόσμο: «Ας θεωρήσουμε ότι είμαστε μόνοι μας. Τι κάνουμε για να επιβιώσουμε πέρα από τον εξορθολογισμό με την περικοπή εξόδων;». Ο Αλέξανδρος στοίχισε μόνο 12.500 ευρώ. Εκανα τούμπα τα πάντα. Kόντυνα, μάκρυνα, πρόσθεσα… Ολοι πια αυτό κάνουμε στο θέατρο.

 

• Ο «Alexander the Great» θα συναντήσει τους ομογενείς ανά τον κόσμο;

 

Η λύση είναι να βγούμε στις αγορές, μέσα κι έξω. Οταν ο ομογενής δίνει 120 δολάρια για να δει τον Γ. Μαργαρίτη γιατί όχι σε κάτι διαφορετικό; Σκέφτηκα ως πολιορκητικό κριό τον Μέγα Αλέξανδρο. Χωρίς να έχω εξασφαλίσει οικονομικά το θέατρο, δεν πάω πουθενά, δεν περνάω ούτε τα διόδια. Αν η παράσταση στοιχίζει έξω δέκα ευρώ, την πουλάω στον ατζέντη ή στον θεατρώνη 15 ευρώ. Δεν θα πάω να βγάλω τα πολλά, ας τα βγάλει αυτός. Θα κινηθώ εκ του ασφαλούς, δεν θα τραυματίσω το θέατρο σε τυχόν αεριτζίδικες δουλειές. Ξέρουμε πώς λειτουργεί το ασφαλιστικό σύστημα του Τορόντο, ποιος παρεμβάλλεται; Γι’ αυτό καλέσαμε ατζέντηδες και Ελληνες παραγωγούς του εξωτερικού. Σήμερα είμαστε καταδικασμένοι να ακροβατούμε δίχως δίχτυ ασφαλείας.

 

*Info: ΚΘΒΕ/Βασιλικό Θέατρο «Alexander the Great, Rock Opera». Μουσική: Κωνσταντίνος Αθυρίδης. Λιμπρέτο: Αλεξάνδρα Χαράνη. Σκηνοθεσία: Γιάννης Βούρος. Σκηνικά: Γιάννης Μετζικώφ. Κοστούμια: Ιωάννα Τιμοθεάδου. Χορογραφίες: Ασπα Φούτση. Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος. Ερμηνεύουν: Δημήτρης Τικτόπουλος (Αλέξανδρος), Θωμάς Βλιαγκόφτης, Χαρίκλεια Χατζησαββίδου, Χαρίκλεια, Γεωργία Βεληβασάκη, Θοδωρής Βουτσικάκης κ.ά.

 

[email protected]

 

Scroll to top