Οι δομές για τους ευάλωτους επιμένουν στην κρίση, ενώ το κράτος, αντί για βοήθεια, καθυστερεί ακόμα και τα ευρωπαικά κονδύλια

 

Της Αντας Ψαρρά

 

«Ακόμα και οι ευρωπαϊκοί πόροι που υπάρχουν και είναι διαθέσιμοι σταματούν. Η χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων των δομών φιλοξενίας όσων αιτούνται άσυλο σταμάτησε. Η χρηματοδότηση τελειώνει και σε λίγο ακόμα και όσοι παρεμβαίνουν στα στρατόπεδα θα σταματήσουν να το κάνουν. Οτιδήποτε έχει σχέση με αλλοδαπούς σταματάει». Αυτή ήταν μία από τις ζοφερές επισημάνσεις του επιστημονικού υπεύθυνου της Βαβέλ, Νίκου Γκιωνάκη.

 

Η επίσκεψη στο φιλόξενο Κέντρο Ημέρας Βαβέλ στην Κυψέλη, που συνεχίζει να επιμένει, μας έδωσε τη δυνατότητα να γνωρίσουμε από κοντά τις δραστηριότητες αλλά και τις τρομακτικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει σήμερα. Η Βαβέλ παρέχει ψυχοκοινωνική στήριξη και αποκατάσταση σε μετανάστες και πρόσφυγες. Στη διάρκεια της λειτουργίας της από το 2008 έχει εξυπηρετήσει εκατοντάδες ανθρώπους. Επιπλέον, ανάμεσα στις πολλές δράσεις της εξειδικεύεται στην παροχή ψυχοκοινωνικής στήριξης και αποκατάστασης σε θύματα βασανιστηρίων, των οποίων οι ανάγκες είναι αυξημένες και χαρακτηρίζονται από ιδιαιτερότητα και πολυπλοκότητα. Ειδική ψυχολογική φροντίδα παρέχεται στους ανηλίκους.

 

Ο κ. Γκιωνάκης συνέχισε απαντώντας στις ερωτήσεις μας για το τι θα απογίνουν οι πρόσφυγες και όσοι ζητούν άσυλο σε μια χώρα που υποτίθεται ότι σέβεται αυτές τις συμβάσεις, ενημερώνοντάς μας για το κλείσιμο ακόμα και των λιγοστών δομών είτε από αμέλεια είτε και από γραφειοκρατική κωλυσιεργία. «Ηδη η εστία προσφύγων της ΑΡΣΙΣ που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο ανέστειλε τη λειτουργία της. Το χειρότερο είναι ότι δεν σταμάτησε φυσικά το ταμείο να χρηματοδοτεί, απλά οι δικοί μας αρμόδιοι δεν προχωρούν στην επαναπροκήρυξη των προγραμμάτων. Τέλη Μαρτίου ήταν το τελικό περιθώριο για τις αιτήσεις στο Ευρωπαϊκό Ταμείο κι ενώ έγινε συνάντηση μεταξύ φορέων και του υπουργείου Απασχόλησης με παρόντα τον υφυπουργό κ. Παναγιωτόπουλο, ο οποίος και δεσμεύτηκε να μεριμνήσει πριν κλείσουν οι προθεσμίες, ακόμα και σήμερα το έγγραφο δεν έχει έρθει, ενώ οι άνθρωποι βρίσκονται πια στο δρόμο!»

 

Ο Νίκος Γκιωνάκης αναφέρθηκε αναλυτικά στο νέο πρόγραμμα στην Ελλάδα της κρίσης, που αφορά τα παιδιά. «Το μέλημά μας είναι πώς να υποστηρίξουμε ολοκληρωμένα ανθρώπους που πλήττονται από την κρίση, με κεντρικό άξονα το παιδί. Ο πιο κοντινός, λοιπόν, χώρος είναι το σχολείο και το απευθύνουμε σε παιδιά δημοτικού ανεξαρτήτως καταγωγής. Το σχολείο είναι ο φυσικός χώρος και εκεί μιλάμε με τους δασκάλους για το πώς οι ίδιοι διαχειρίζονται αυτά τα θέματα, δηλαδή ακόμα και την παραπομπή παιδιών σε μας, πάντα σε συνεννόηση με τους γονείς. Συνεργαζόμαστε και με την εισαγγελία ανηλίκων περισσότερο για την από κοινού διαχείριση περιστατικών που συνοδεύονται με κακοποίηση. Οι εκπαιδευτικοί, αν είναι σωστά εκπαιδευμένοι, θα μπορούν, για παράδειγμα, να αντιληφθούν πότε ένα παιδί έχει ανάγκη από τη δική μας βοήθεια. Κυρίως δουλεύουμε στην Κυψέλη και στις γειτονικές περιοχές.

 

Εχουμε πάνω από 42 σχολεία. Το 90% των παιδιών εδώ είναι παιδιά μεταναστών. Παρ' ότι έχουμε και νέους εργαζόμενους στο πρόγραμμα και πολλούς εθελοντές, πολλές φορές δεν φτάνουμε για να τα βγάλουμε πέρα».

 

- Ποιοι είναι οι δικοί σας οικονομικοί πόροι και πώς καλύπτονται τα έξοδα του προγράμματος τώρα που το κράτος έχει σταματήσει να επιδοτεί συνολικά τους φορείς που ασχολούνται με τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού;

 

Ν.Γ.: «Αυτό το πρόγραμμα για τα παιδιά χρηματοδοτείται απευθείας από το Ιδρυμα Νιάρχος, επομένως εδώ οι εργαζόμενοι πληρώνονται. Το “Βαβέλ”, που ανήκει στο υπουργείο, είναι απλήρωτο εδώ και μήνες, με τους εργαζόμενους να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε ένα αβέβαιο μέλλον. Εμείς είχαμε κάνει μια πρόταση πριν από έναν χρόνο για μια χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ κι ενώ είχε εγκριθεί μετά ξε-εγκρίθηκε. Τώρα προσπαθούμε να επιβιώσουμε ενώ το ΕΣΠΑ χρησιμοποιείται για την επιβίωση των μονάδων που ήδη υφίστανται. Εκπαιδεύσαμε σε συνεργασία με τον οργανισμό υγείας εκπαιδευτικούς με την εφαρμογή προγράμματος με τίτλο “Τα φιλαράκια” για την ενίσχυση ψυχικής ανθεκτικότητας μαθητών από την τετάρτη μέχρι την έκτη δημοτικού. Αυτοί, μετά με έξοδα δικά μας, δηλαδή του Ιδρύματος Νιάρχος, πήγανε στα σχολεία και το εφάρμοσαν με τη δική μας εποπτεία».

 

- Μήπως το Ιδρυμα Νιάρχος μπορεί να πάει και σε κανένα στρατόπεδο μεταναστών;

 

Ν.Γ.:«Απ' όσο ξέρω, θα γίνει κι αυτό μια και οι οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στα στρατόπεδα ετοιμάζονται να προσφύγουν κι εκεί. Σημασία έχει, όμως, τελικά να πάμε ένα βήμα πέρα από την καταγγελία, δηλαδή στην εφικτή πρόταση. Αυτό που συζητάμε στη Ρώμη και στην Κύπρο είναι ειδικά για τους ασυνόδευτους ανήλικους που έχουν βιώσει τη βία. Το να τους προσφέρεις στέγη και φαγητό είναι σπουδαίο, αλλά το να βοηθήσεις να μην αναπαράγουν αυτά τα παιδιά τη βία είναι εξίσου σημαντικό. Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε όλοι μαζί με δίκτυα μόνιμης συνεργασίας για ανταλλαγή γνώσεων αλλά και φροντίδα των παιδιών που πηγαίνουν σε αυτές τις χώρες».

 

……………………………………..

 

ΡΕΝΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ 

 

«Υπάρχουν άνθρωποι που συνεχίζουν να προσπαθούν»

 

Είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε για λίγο με τον Ρένο Παπαδόπουλο, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Εσεξ και διευθυντή του Κέντρου για το τραύμα, το άσυλο και τους πρόσφυγες που λειτουργεί στο Εσεξ. Παράλληλα, είναι σύμβουλος του ΟΗΕ και πολλών άλλων οργανισμών για το θέμα της αντιμετώπισης των προσφύγων. Βρέθηκε στην Ελλάδα έπειτα από πρόσκληση της «Βαβέλ», με αντικείμενο ένα εκπαιδευτικό σεμινάριο για τους εργαζόμενους.

 

- Αυτό που κάνετε εσείς στο Εσεξ μοιάζει στη δεδομένη στιγμή για την Ελλάδα είδος πολυτελείας, όπως και αυτό που κάνει το αντίστοιχο κέντρο υποδοχής για ανήλικους στη Ρώμη. Στις δεδομένες συνθήκες, το να ασχολείται κάποιος με το ψυχολογικό τραύμα ενός πρόσφυγα την ίδια ώρα που ο πρόσφυγας αυτός πολύ πιθανά είναι αλυσοδεμένος σε κάποιο κρατητήριο είναι μάλλον πολυτέλεια. Πώς μπορείτε να βοηθήσετε σε επίπεδο θεσμικό;

 

Ρ.Π.: «Τα πράγματα είναι δύσκολα παντού. Αυτό που με εμπνέει είναι πως υπάρχουν άνθρωποι όπως το “Βαβέλ”, το “Εν Δράσει”, το “Μωζάικ”, που συνεχίζουν να προσπαθούν να δουλέψουν κάτω από τόσο αντίξοες συνθήκες με έναν πληθυσμό που δεν φαντάζεται κανείς το τι περνάει. Οταν ένας πληθυσμός περνάει τόσο δύσκολες στιγμές, το τελευταίο που θα σκεφτεί είναι ο πρόσφυγας και μάλιστα μπορεί να τον θεωρήσει και αίτιο της κατάστασης. Ο αποδιοπομπαίος τράγος της δικής του μιζέριας. Από τη στιγμή που μπορώ να βοηθήσω σε κάτι, είναι αυτονόητο ότι θα το κάνω.

 

»Εχω επαφές με οργανισμούς και φορείς για να μπορέσουμε όλοι να βοηθήσουμε. Οι προτάσεις που είχα κάνει στην Αγγλία για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχουν οι πρόσφυγες έγιναν δεκτές, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν κι εκεί προβλήματα, απλά είναι περισσότερο δεκτικοί στις υπηρεσίες. Αν υπάρξει κι εδώ τέτοια δεκτικότητα, θα μπορούσα να βοηθήσω. Το ανθρώπινο δυναμικό υπάρχει στην Ελλάδα με ανθρώπους που είναι αφοσιωμένοι και έχουν τη δυνατότητα να φροντίσουν αυτούς τους πρόσφυγες. Είναι θέμα βούλησης όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης που οφείλει να βοηθήσει να δημιουργηθεί ένας τέτοιος χώρος υποδοχής και στην Ελλάδα. Αυτό θα διευκόλυνε και στην ενσωμάτωση και στην ειρηνική συμβίωση των πληθυσμών».