Ο Τέρι Γκίλιαμ έφερε στη Μόστρα το φιλμ «Θεώρημα του Μηδενός», για ένα προηγμένο υπαρξιακό video game σε έναν δυστοπικό μελλοντικό κόσμο. Συμπληρώνει έτσι την τριλογία που ξεκίνησε με το «Brazil» και συνέχισε με τους «12 Πιθήκους», ανησυχώντας ακόμα περισσότερο για την «αποπλάνηση» των νέων από το διαδίκτυο και τις «εικονικές» πια επαφές μέσα από την τεχνολογία

Της Λήδας Γαλανού

Η πολυαναμενόμενη νέα ταινία του Τέρι Γκίλιαμ, το «The Zero Theorem», μονοπώλησε το ενδιαφέρον την ημέρα της πρεμιέρας της στο Φεστιβάλ Βενετίας, μαζί κι ο ίδιος ο εμπνευσμένος δημιουργός της, ο οποίος έκανε τη βόλτα του στο Λίντο παρέα με τους ηθοποιούς του και μίλησε με τους δημοσιογράφους.

Αν κάτι χαρακτηρίζει τον Τέρι Γκίλιαμ, εκτός από την αδυσώπητη φαντασία του, την εκτροχιασμένη παιδικότητά του και τα πλούσια παιδικά παραμύθια του για ενηλίκους, είναι η πίστη που εναποθέτει στο όνομά του το ίδιο το κοινό, προσπερνώντας τις αποτυχίες του, επιμένοντας να περιμένει το επόμενο αριστούργημα. Ετσι, το «The Zero Theorem», η ολοκλήρωση μιας τριλογίας που ξεκίνησε από το «Brazil» και συνεχίστηκε με τους «12 Πιθήκους» αναμενόταν ως πνευματική τροφή με αγωνία και πήρε τη θέση της, όχι στα καλύτερα του σκηνοθέτη, αλλά σίγουρα στα καλύτερά του των… τελευταίων χρόνων.

Το φιλμ τοποθετείται σ’ έναν δυστοπικό μελλοντικό κόσμο, όπου ο Κριστόφ Βαλτς μάταια προσπαθεί να εξασφαλίσει ότι μια εξίσωση σ’ ένα προηγμένο υπαρξιακό video game θα έχει πάντα το αποτέλεσμα μηδέν, καθώς παράλληλα βιώνει μια online ερωτική σχέση με τη Μελανί Τιερί. Γύρω τους, εκτός από το οργιαστικό σύμπαν που σχεδίασε και κατασκεύασε ο Γκίλιαμ, εμφανίζονται οι Ματ Ντέιμον, Ντέιβιντ Θιούλις και Τίλντα Σουίντον.

Δεν θέλει ιδιαίτερη ανάλυση για να συνειδητοποιήσει κανείς ότι στην καρδιά του «The Zero Theorem» βρίσκεται η κριτική του Τέρι Γκίλιαμ για την αρνητική επίδραση που ασκεί το ίντερνετ στις ανθρώπινες σχέσεις. Το είπε, άλλωστε, κι ο ίδιος ο σκηνοθέτης στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε στο φεστιβάλ: «Αθελά μου, βρίσκω τον εαυτό μου να κάθεται μπροστά στον υπολογιστή και να αποπλανιέται από το διαδίκτυο. Το ίντερνετ μου προσφέρει την πρόσβαση σ’ όλη τη γνώση του κόσμου. Αλλά ανησυχώ: έχουμε ακόμα πραγματικές σχέσεις μεταξύ μας ή μόνο εικονικές; Η ταινία μου μοιάζει να αγγίζει ιδιαίτερα τους νέους ανθρώπους, που είναι διαρκώς συνδεδεμένοι στο ίντερνετ, σε σημείο που να τους απορροφά απόλυτα».

Από κοντά και ο Ντέιβιντ Θιούλις, που ερμηνεύει στην ταινία το αφεντικό τού απόντος από τη Βενετία Κριστόφ Βαλτς. Ο Βρετανός ηθοποιός χαρακτήρισε τον εαυτό του «λουδίτη», δηλαδή εχθρό των μηχανών και της τεχνολογίας, και είπε: «Ολα αυτά μας επιβλήθηκαν τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, χωρίς κανείς μας να καταλαβαίνει πραγματικά τις συνέπειες. Εγώ σιγά σιγά αποσύρομαι. Κάθομαι στον κομπιούτερ μου όλο και λιγότερο, χρησιμοποιώ στυλό για να γράψω. Δεν νομίζω ότι κάνει καλό στην ψυχή η τόση επένδυση στην τεχνολογία».

Και ο Γκίλιαμ συνέχισε, μεταφέροντας το σκοτεινό του όραμα στην εικόνα που έχει σχηματίσει για τη νεότερη γενιά: «Εγώ το βλέπω έτσι: έχουμε πρόσβαση σ’ όλη την πληροφορία και παρ’ όλα αυτά εξακολουθούμε να ζούμε χωριστά ο ένας από τον άλλον. Μου φαίνεται συναρπαστικό ότι οι άνθρωποι κρύβονται πίσω από ψεύτικα ονόματα, πολλοί νέοι μπορούν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους μόνο μ’ αυτόν τον τρόπο. Πιστεύω ότι έχει σχέση με τη διαφήμιση: οι άνθρωποι παρουσιάζονται σαν θεοί και σαν θεές, όμορφοι και τέλειοι. Μόνο που δεν είμαστε πραγματικά έτσι. Οπότε πώς επικοινωνείς με τους άλλους αν προσδοκούν ότι θα είσαι τέλειος; Το κάνεις στα κρυφά».

Κι αν στην πρώτη ανάγνωση ο 73χρονος σκηνοθέτης μοιάζει να δείχνει πια τα χρόνια του, γρήγορα κανείς αναγνωρίζει την απογοήτευση ενός βαθιά ρομαντικού ανθρώπου που μ’ όλη του τη δημιουργική παραφροσύνη δεν έκανε ποτέ τίποτε άλλο από το ν’ αφηγείται ιστορίες αγάπης.