→NΙΚΑΡΑΓΟΥΑ Η αριστερή κυβέρνηση παραχώρησε διά νόμου σε κινεζική εταιρεία την κατασκευή καναλιού, το οποίο θα αποτελέσει τεράστιο οικολογικό κίνδυνο ιδιαίτερα για τη δεύτερη λίμνη της Λατινικής Αμερικής, την Κοσίμπολκα
Του Τάσου Σαραντή
Ενας νόμος που ψηφίστηκε στη Νικαράγουα και με τον οποίο συνάπτεται σύμβαση παραχώρησης με μια κινεζική εταιρεία για την κατασκευή διώρυγας μεταξύ του Ειρηνικού και του Ατλαντικού Ωκεανού καταργεί στην πράξη την προγενέστερη νομοθεσία της χώρας που προστατεύει τη λίμνη Κοσίμπολκα και τους παραποτάμους της.
Η λίμνη Κοσίμπολκα, με έκταση 8.264 τ.χλμ., γνωστή ως λίμνη Νικαράγουα, είναι η μεγαλύτερη πηγή γλυκού νερού στην Κεντρική Αμερική και η δεύτερη μεγαλύτερη λίμνη στη Λατινική Αμερική μετά τη λίμνη Μαρακαΐμπο της Βενεζουέλας.
Ο «νόμος 840», που από τον Τύπο ονομάστηκε «νόμος του μεγάλου δια-ωκεάνιου καναλιού», εγκρίθηκε από το νομοθετικό σώμα με τη διαδικασία του «επείγοντος» τον Ιούνιο, με τις ψήφους του κυβερνώντος κόμματος της Αριστεράς, του Εθνικού Μετώπου Σαντινίστας (FSLN) του προέδρου Ντανιέλ Ορτέγκα.
Το κανάλι που θα διασχίσει τη λίμνη θα είναι σχεδόν τέσσερις φορές μεγαλύτερο σε μήκος από το αντίπαλό του, αυτό της Διώρυγας του Παναμά. Η σύμβαση παραχώρησης για την κατασκευή και λειτουργία του καναλιού για 50 χρόνια, με δυνατότητα επέκτασης άλλα 50 χρόνια, κερδήθηκε από μια νεοσυσταθείσα κινεζική εταιρεία με έδρα το Χονγκ Κονγκ, την HK Nicaragua Canal Development Investment Co. Ltd. (HKND Group), που ανήκει στον Κινέζο μεγιστάνα των τηλεπικοινωνιών Wang Jing, ο οποίος εμφανίζεται ως διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, αλλά δεν διαθέτει καμιά εμπειρία στην κατασκευή διωρύγων και γενικότερα λιμενικών υποδομών.
Στη συμφωνία προβλέπεται ότι η HKND Group θα κατασκευάσει και θα διαχειριστεί ένα σύνθετο γιγαντιαίο έργο, που περιλαμβάνει μια διώρυγα, έναν αγωγό πετρελαίου, ένα «στεγνό κανάλι», έναν σταθμό εμπορευματικών μεταφορών, δύο βαθέων υδάτων λιμάνια, δύο αεροδρόμια και μια σειρά από ζώνες ελεύθερου εμπορίου. Το κόστος κατασκευής της διώρυγας ανέρχεται σε περίπου 40 δισεκατομμύρια δολάρια. Το κανάλι θα κατασκευαστεί σε 190 χιλιόμετρα γη, ενώ επιπλέον 80 χλμ. της διαδρομής θα περάσουν από τη λίμνη Κοσίμπολκα. Σύμφωνα με τα σχέδια, θα εξυπηρετεί μεγαλύτερα πλοία από αυτά που μπορούν να διασχίσουν τη Διώρυγα του Παναμά.
Στο όλο σχέδιο αντιδρούν δύο τοπικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις της Νικαράγουας, η Συμμαχία για την Αλλαγή του Κλίματος (ANACC) και ο Εθνικός Φορέας Διαχείρισης Κινδύνου (MNGR), που εκπροσωπεί 20 περιβαλλοντικές ομάδες της χώρας. Σύμφωνα με τον MNGR, η νέα νομοθεσία ακύρωσε τους νόμους που υπερασπίζονται τους φυσικούς πόρους και το νερό και περιλαμβάνονται στη «νομική σύνοψη για το πόσιμο νερό και την αποχέτευση» που συντάχθηκε το 2011. Σε αυτήν περιλαμβάνονται 85 νόμοι, διατάγματα, συνταγματικές διατάξεις, διεθνείς συνθήκες και διοικητικές ρυθμίσεις που προστατεύουν το νερό της χώρας.
Εντούτοις, ο νόμος για τη διώρυγα αναφέρει ότι είναι υποχρέωση του κράτους να εγγυηθεί στην ανάδοχο εταιρεία την «πρόσβαση και τα δικαιώματα ναυσιπλοΐας στα ποτάμια, τις λίμνες, τους ωκεανούς και άλλους υδάτινους όγκους στη Νικαράγουα και το δικαίωμα να παρατείνει, να επεκτείνει, να βαθαίνει, να εκτρέπει ή να μειώνει τις μάζες νερού». Το κράτος έχει επίσης το δικαίωμα να μηνύσει τους επενδυτές σε εθνικά ή διεθνή δικαστήρια για οποιαδήποτε ζημιά προκαλείται στο περιβάλλον κατά τη διάρκεια των μελετών και κατά την κατασκευή και λειτουργία του καναλιού. Ο «νόμος 840» ανακαλεί επίσης την αρχή της εφαρμογής του γενικού νόμου περί εθνικών υδάτων, στην οποία αναφέρεται ότι η λίμνη Κοσίμπολκα «πρέπει να θεωρείται εθνικό απόθεμα πόσιμου νερού, που είναι υψίστου ενδιαφέροντος και υψηλής εθνικής προτεραιότητας για την εθνική ασφάλεια». Η Νικαράγουα χορήγησε τον έλεγχο στην HKND πάνω από τη λίμνη και τις γύρω περιοχές, μεταξύ των οποίων 16 λεκάνες απορροής και 15 προστατευόμενες περιοχές, όπου βρίσκεται το 25% του τροπικού δάσους της χώρας.
Οι προτεινόμενες διαδρομές για τη διώρυγα περνούν μέσα από τα εθνικά καταφύγια άγριας ζωής, που αποτελούν τόπο κατοικίας για εκατοντάδες είδη φυτών, πουλιών, θηλαστικών, ερπετών, αμφίβιων, ψαριών, μαλακίων και μαλακόστρακων. «Η κατασκευή της διώρυγας και η διατήρηση του νερού για ανθρώπινη κατανάλωση είναι αλληλοαποκλειόμενες», επισημαίνουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις.
Ο βιολόγος Σαλαβαντόρ Μοντερέγκο, διευθυντής του Κέντρου Ερευνών για τους Υδατικούς Πόρους του Εθνικού Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Νικαράγουας, δήλωσε ότι οι εργασίες στη λίμνη θα δημιουργήσουν τεράστιες ποσότητες ιζημάτων που θα θολώσουν το νερό και θα αφανίσουν τα περισσότερα ψάρια και άλλες μορφές ζωής. Ο ίδιος ανέφερε ότι το μέγεθος του καναλιού -520 μέτρα πλάτος και 27,6 μέτρα βάθος- θέτει το χειρότερο περιβαλλοντικό σενάριο για τη λίμνη και τις γύρω λεκάνες απορροής. «Μια μικρή διαρροή πετρελαίου, ένας σεισμός ή οι δυνατοί άνεμοι που πνέουν σε αυτή την περιοχή θα μπορούσε να προκαλέσουν οικολογική καταστροφή που θα έβαζε ένα τέλος για πάντα στην κατανάλωση νερού από τη λίμνη», επισήμανε.
