Ενα κινηματογραφικό αφιέρωμα στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας, με ταινίες και ντοκιμαντέρ, ανάμεσά τους και κάποιες με ελληνικές υπογραφές (Γαβράς, Κακογιάννης), τιμά τη μνήμη του επαναστάτη μαρξιστή, που πλήρωσε με τη ζωή του την πίστη του στον σοσιαλισμό και τη δημοκρατία
Της Νόρας Ράλλη
Με αφορμή τη συμπλήρωση 40 χρόνων από τον θάνατο του Σαλβαδόρ Αλιέντε, ένα μεγάλο κινηματογραφικό αφιέρωμα οργανώνεται από σήμερα έως την Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας.
Επαναστάτης μαρξιστής, με κοστούμι και γραβάτα, γιατρός στο επάγγελμα, φίλος του Φιντέλ Κάστρο, που ποτέ ωστόσο δεν δέχτηκε να κάνει χρήση των όπλων που του έδινε για την επανάσταση, ειρηνιστής και δημοκράτης. Οταν ο λαός (εκατομμύρια κόσμου) του φώναζε να διαλύσει τη Βουλή, ο ίδιος αρνούνταν να κινηθεί αντιδημοκρατικά, με όποιο κόστος. Και πράγματι, το κόστος ήταν πολύ μεγάλο: ο δικός του θάνατος στις 11 του Σεπτέμβρη 1973 και η δικτατορία του Πινοσέτ, από την οποία οι πληγές στη χώρα αιμορραγούν ακόμη. Εκατομμύρια αγνοούμενοι και νεκροί, ξεπούλημα του εθνικού πλούτου και καταστροφή της εργατικής τάξης και όλα αυτά για να διατηρηθούν η «τάξη» και η «ηθική» του αμερικανικού καπιταλιστικού και αντικομμουνιστικού, φυσικά, προτύπου.
Ελάχιστα μέτρα φιλμ και κάποιες φωτογραφίες έχουν απομείνει από τα γεγονότα του πρωινού της 11ης Σεπτεμβρίου του 1973 στο Σαντιάγο της Χιλής. Ωστόσο, το συγκεκριμένο αφιέρωμα υπόσχεται να παρουσιάσει στο αθηναϊκό κοινό ντοκουμέντα επώνυμων και μη σκηνοθετών και πλούσιο αρχειακό υλικό.
Πίτερ Ρέιμοντ, Αϊνόφσκι και Σούμαν, Γκουσμάν, Μπράντμερι, Αντρες Γουντ, Λ. Σεπούλβεδα και οι δικοί μας Μ. Κακογιάννης και Κ. Γαβράς είναι μόνο κάποιοι από τους σκηνοθέτες των οποίων ταινίες θα προβληθούν. Ανάμεσα στις 21 ταινίες–ντοκουμέντα ξεχωρίσαμε φυσικά τα ντοκιμαντέρ του Π. Γκουσμάν τόσο για τον Αλιέντε όσο και για τη Χιλή, τη «Γλυκιά πατρίδα» του Κακογιάννη, που αφορά το δράμα του χιλιανού λαού, τον «Αγνοούμενο» του Γαβρά, ένα πολιτικό θρίλερ βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα, με διεθνείς διακρίσεις, Οσκαρ σεναρίου και τρεις υποψηφιότητες (Καλύτερης Ταινίας, Α’ Αντρικού και Α’ Γυναικείου Ρόλου), το εξαιρετικό «Νο» του Π. Λάρεν, επίσης υποψήφιο στα φετινά Οσκαρ, με τον πολυβραβευμένο Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ στον πρωταγωνιστικό ρόλο, φυσικά το «Ματσούκα» του Α. Γουντ, που είχε κερδίσει κοινό και κριτικούς το 2004 όταν πρωτοβγήκε στους κινηματογράφους και, τέλος, την τελευταία ταινία του ίδιου, «Η Βιολέτα πήγε στον ουρανό», η οποία σκιαγραφεί το πορτρέτο της διάσημης Χιλιανής τραγουδίστριας Βιολέτα Πάρα και είναι γεμάτη από το μουσικό της έργο, τις αναμνήσεις, τις αγάπες και τις ελπίδες της και θα προβληθεί σε πανελλήνια πρώτη την τελευταία ημέρα του φεστιβάλ.
Φυσικά, υπάρχει πλούσιο υλικό ακόμη και από ανώνυμους κινηματογραφιστές, που αποδεικνύει πως η αυτοκτονία του Αλιέντε στο προεδρικό μέγαρο ήταν η πρώτη ημέρα μιας 17χρονης φασιστικής δικτατορίας, που φυλάκισε, βασάνισε και δολοφόνησε χιλιάδες Χιλιανούς (και όχι μόνο). Ηταν η τελευταία μέρα ενός ονείρου που συνήγειρε για τρία χρόνια τον λαό της λατινοαμερικάνικης χώρας (λίγες μέρες μετά, ο Πάμπλο Νερούδα πέθανε κι ο Βίκτορ Χάρα ξεψύχησε στα χέρια των βασανιστών).
Μέσα από τα κινηματογραφικά ντοκουμέντα αναφαίνεται πώς ο ιδρυτής και πρόεδρος του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Χιλής, από την αρχή της πολιτικής του δράσης, επιχείρησε το αδιανόητο. Στα χρόνια του Ψυχρού (αν και για τη λατινοαμερικάνικη ήπειρο ο όρος είναι μάλλον μετριοπαθής) Πολέμου, με τις ΗΠΑ να ελέγχουν τις κυβερνήσεις-ανδρείκελα των νοτιοαμερικανικών κρατών, τις πολυεθνικές να απομυζούν τον πλούτο τους, με την πλήρη εξάρτηση των οικονομιών τους από τις αμερικανικές τράπεζες, με όλους τους κρατικούς φορείς διαβρωμένους από τις λογής μυστικές υπηρεσίες, ο Αλιέντε, δηλωμένος μαρξιστής, επιχειρεί να καταλάβει την εξουσία και να εφαρμόσει πρόγραμμα ανακατανομής του πλούτου, εθνικής ανεξαρτησίας, εθνικοποίησης των μεγαλύτερων βιομηχανιών, ακολουθώντας με θρησκευτικό φανατισμό τους κανόνες του δημοκρατικού παιχνιδιού, αποσκοπώντας να πείσει τους Χιλιανούς ψηφοφόρους. Το πέτυχε το 1970, με εκλογική πλειοψηφία. Και όπως αναφέρει και ο Γουίλιαμ Μπλαμ και ακούγεται στο ντοκιμαντέρ «Ξεχασμένη Μνήμη» του φεστιβάλ, «οι ΗΠΑ ανακάλυψαν ότι υπάρχει κάτι χειρότερο από έναν μαρξιστή στην εξουσία. Ενας εκλεγμένος μαρξιστής στην εξουσία». Η συνέχεια επί της οθόνης, μέσα από συγκλονιστικές εικόνες.
Info: Το φεστιβάλ διοργανώνει η New Star σε συνεργασία με το Fundacion Salvador Allende, υπό την αιγίδα της πρεσβείας της Δημοκρατίας της Χιλής. Θα προβάλλονται τρεις ταινίες–ντοκιμαντέρ την ημέρα με ενιαίο εισιτήριο. Θα προβληθούν συνολικά 21 ταινίες και ντοκιμαντέρ για τον Αλιέντε και τη Χιλή και παράλληλα θα λειτουργήσει έκθεση φωτογραφίας – αφίσας – ντοκουμέντων. Ταινιοθήκη της Ελλάδας, Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου, Κεραμικός, τηλ: 210 3609695.
